Robert Talarczyk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Robert Talarczyk
Ilustracja
Robert Talarczyk (2018, fot. P. Jendroska)
Data i miejsce urodzenia

21 stycznia 1968
Katowice

Zawód

reżyser, aktor, scenarzysta

Lata aktywności

od 1992

Zespół artystyczny
Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach
Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Strona internetowa

Robert Talarczyk (ur. 21 stycznia 1968 w Katowicach) – polski reżyser, aktor teatralny i filmowy, scenarzysta, dramaturg, autor i tłumacz piosenek, dyrektor Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Absolwent VII Liceum Ogólnokształcącego w Katowicach. Ukończył studia na Wydziale Aktorskim we Wrocławiu Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego. Po studiach związany przez kilkanaście lat jako aktor z Teatrem Rozrywki w Chorzowie, w którym debiutował również jako reżyser (Ptasiek, 1998)[1]. Współpracował z teatrami instytucjonalnymi, prywatnymi i offowymi w Polsce oraz zagranicą. Tworzył też spektakle Teatru Telewizji TVP i Teatru Polskiego Radia. Jako reżyser realizował sceniczne debiuty tekstów Artura Pałygi i Weroniki Murek. Zrealizował kilkadziesiąt spektakli, spośród których wiele zostało laureatami bądź finalistami najważniejszych polskich festiwali i konkursów teatralnych, takich jak: Ogólnopolski Konkurs na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, Festiwal Prapremier, Festiwal Polskich Sztuk Współczesnych „R@port” czy Festiwal Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry”[2]. W 2012 roku został zgłoszony do Paszportu „Polityki” w kategorii Teatr[3]. Jest laureatem Specjalnej Złotej Maski (Nagroda Artystyczna Marszałka Województwa Śląskiego) za kreatywność i wszechstronność umiejętności adaptatorskich, aktorskich i reżyserskich.

W latach 2005–2013 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Polskiego w Bielsku-Białej. Od września 2013 roku pełni funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach[4]. Jako dyrektor Teatru Śląskiego położył nacisk na twórczość związaną z tradycjami regionu i województwa śląskiego, za co został uhonorowany m.in. Cegłą z Gazety – nagrodą dla najważniejszych śląskich twórców kultury[5]. Zrealizowane przez niego spektakle, które dotyczą śląskiej tematyki to: Cholonek, Piąta strona świata, Wujek.81. Czarna ballada, Drach, Pokora, Nikaj i Byk[6]. W latach 2013–2015 realizowany był w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego jego autorski cykl „Śląsk święty / Śląsk przeklęty”, w ramach którego swoje spektakle realizowali m.in. Arkadiusz Jakubik, Jacek Głomb, Ewelina Marciniak czy Ingmar Villqist[7].

Od 2018 roku pełni funkcję dyrektora artystycznego Międzynarodowego Festiwalu „Open the Door” w Katowicach, którego był pomysłodawcą[8]. Od 2020 roku jest przewodniczącym kapituły Nagrody im. Kazimierza Kutza powołanej przez Miasto Katowice, Uniwersytet Śląski i Teatr Śląski.

Jako aktor występował m.in. w filmach Macieja Pieprzycy, Magdaleny Piekorz czy Małgorzaty Szumowskiej.

Pisze i tłumaczy teksty piosenek (m.in. Nicka Cave’a[9], Toma Waitsa[10] czy Jaromira Nohavicy[11]). W 2011 roku ukazała się jego debiutancka płyta Słowa[12].

W 2015 roku został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[13], w 2017 Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze „Gloria Artis”[14], natomiast w 2019 został laureatem Nagrody im. Wojciecha Korfantego[15]. Jest również laureatem VIII edycji Nagrody im. Zygmunta Hübnera Człowiek Teatru[16].

Reżyseria spektakli[edytuj | edytuj kod]

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

  • 2002 – laureat Nagrody Marszałka Województwa Śląskiego dla Młodych Twórców w dziedzinie kultury[75]
  • 2005 – Złota Maska w kategorii Spektakl Roku za spektakl Cholonek, czyli dobry Pan Bóg z gliny (współreżyseria Mirosław Neinert), Teatr Korez w Katowicach[76]
  • 2005 – Specjalna Złota Maska za kreatywność i wszechstronność umiejętności adaptacyjnych, aktorskich i reżyserskich w spektaklach Krzyk według Jacka Kaczmarskiego, Cholonek… i Niezidentyfikowane szczątki ludzkie i prawdziwa natura miłości[76]
  • 2008 – Nagroda Młodych Krytyków XVI Międzynarodowego Festiwalu Zderzenie za spektakl Intercity[77]
  • 2008 – Perła Sąsiadów, nagroda Festiwalu Teatrów Europy Środkowej Sąsiedzi w Lublinie za spektakl Cholonek…[78]
  • 2008 – Nagroda Główna Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@port w Gdyni za spektakl Żyd[79], Teatr Polski w Bielsku-Białej
  • 2009 – Perła Sąsiadów, nagroda Festiwalu Teatrów Europy Środkowej Sąsiedzi w Lublinie za spektakl Szwejk[80], Teatr Polski w Bielsku-Białej
  • 2009 – Nagroda za reżyserię spektaklu Pomalu, a jeszcze raz! Teatr „Capitol” w Warszawie na Festiwalu Talia w Tarnowie[81]
  • 2010 – Nagroda Kabaretu Rak – HANYS za umiejętność łączenia działań aktora, reżysera i menadżera[82]
  • 2012 – Nagroda Tygodnia Kultury Śląska[83]
  • 2013 – Nagroda za najlepsze przedstawienie XIX edycji Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej dla spektaklu Piąta strona świata[84]
  • 2013 – Cegła z Gazety – Nagroda im. Janoscha[85]
  • 2014 – Złota Maska za reżyserię spektaklu Piąta strona świata Kazimierza Kutza w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach[86]
  • 2014 – Złota Maska w kategorii Przedstawienie Roku – Piąta strona świata Kazimierza Kutza w Teatrze Śląskim im. St. Wyspiańskiego w Katowicach[86]
  • 2014 – nagroda za reżyserię – za oryginalne przeniesienie do telewizji spektaklu teatru żywego planu „Piąta strona świata” na XIV Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” – Sopot 2014[87]
  • 2014 – nagroda za oryginalny współczesny polski tekst dramatyczny lub adaptację teatralną – za adaptację książki Kazimierza Kutza „Piąta strona świata” na XIV Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” – Sopot 2014[87]
  • 2017 – Złota Maska za najlepszy spektakl dla młodych widzów „W 80 dni dookoła świata. Tam i z powrotem”[88]
  • 2017 – srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis[89]
  • 2018 – Nagroda Honorowa im. Krzysztofa Zaleskiego za twórczość odrzucającą stereotypy i łatwe nowinki, umocowaną w pamięci i historii, dotyczącą problemów współczesności za spektakl „Wujek.81.Czarna ballada” na XVIII Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” – Sopot 2018[90]
  • 2019 – nagroda za najlepszą reżyserię na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Baszta” w Królewcu za spektakl „Kaczmarski. Cztery pory niepokoju” wyprodukowany w Teatrze im. Aleksandra Sewruka w Elblągu[91]
  • 2019 – Nagroda im. Wojciecha Korfantego[92]
  • 2020 – Nagroda Prezydenta Miasta Katowice w Dziedzinie Kultury[93]
  • 2021 – Człowiek Teatru. Nagroda im. Zygmunta Hübnera[94]
  • 2022 – „Promotor Polski”, tytuł przyznawany przez Fundację Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”[95]
  • 2022 – Nagroda im. ks. Augustina Weltzla „Górnośląski Tacyt”[96]
  • 2023 – medal XXX-lecia Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. AKTORZY [online], www.teatr-rozrywki.pl [dostęp 2019-06-24].
  2. Telewizja Polska S.A, Sukces na festiwalu „Dwa Teatry. Nagroda dla spektaklu „Wujek 81. Czarna ballada” [online], katowice.tvp.pl [dostęp 2019-06-24] (pol.).
  3. Aneta Kyzioł, PASZPORTY 2012. Nominacje w kategorii TEATR [online], www.polityka.pl, 2012 [dostęp 2019-06-24] (pol.).
  4. Teatr Śląski – Zespół [online], teatrslaski.art.pl [dostęp 2019-06-24].
  5. Filip Ciślak / Grzegorz Pancherz, Polskie Radio Katowice Wiadomości | Cegła z gazety dla Roberta Talarczyka [online], www.radio.katowice.pl [dostęp 2019-06-24].
  6. a b Byk [online], Teatr Studio [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  7. Anna Ładuniuk, Śląska nie da się zamknąć na kłódkę. Rozmowa z Robertem Talarczykiem, „Dziennik Zachodni”, 20 maja 2016 [dostęp 2019-06-24].
  8. Teatr Śląski – Festiwal [online], teatrslaski.art.pl [dostęp 2019-06-24].
  9. UNDERGROUND na afiszu Teatru Rozrywki [online] [dostęp 2019-06-24].
  10. Tamże.
  11. KOMETA, CZYLI TEN OKRUTNY WIEK XX na afiszu Teatru Korez [online] [dostęp 2019-06-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-30].
  12. Izabela Mikrut, tu-czytam: Robert Talarczyk: Słowa [online], tu-czytam, 22 lutego 2011 [dostęp 2019-06-24].
  13. Nadanie odznaczeń. – Prawo.pl [online], www.prawo.pl [dostęp 2019-06-24].
  14. Katowice. 110. urodziny Teatru Śląskiego [online], www.e-teatr.pl [dostęp 2019-06-24].
  15. Związek Górnośląski: Laureaci Nagrody im. Wojciecha Korfantego A.D. 2019. zg.org.pl, 2019-10-08. [dostęp 2020-01-27]. (pol.).
  16. Warszawa. Nagroda „Człowiek Teatru 2021” i wyróżnienie „Złoty Prolog 2021” im. Zygmunta Hübnera przyznane | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2021-08-11] (pol.).
  17. Ptasiek, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  18. Instytut Teatralny, Dzieła wszystkie Szekspira – Teatr Rozrywki | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  19. Teatr Korez [online], teatrkorez.pl [dostęp 2022-05-05].
  20. Miłość Fedry, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  21. Niezidentyfikowane szczątki ludzkie i prawdziwa natura miłości, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  22. Teatr Korez [online], teatrkorez.pl [dostęp 2022-05-05].
  23. Teatr Rozrywki w Chorzowie. Jesus Christ Superstar – o spektaklu. [online], www.teatr.home.pl [dostęp 2022-05-05].
  24. Instytut Teatralny, Korowód wg Marka Grechuty – Teatr Polski | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  25. Allo! Allo!, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  26. Zła opinia – piosenki Georgesa Brassensa [online], bielsko.biala.pl [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  27. Pomalu, a jeszcze raz! [online], teatr-rozrywki.pl [dostęp 2022-05-05].
  28. Testament Teodora Sixta, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  29. Underground, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  30. Kometa, czyli ten okrutny wiek XX, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  31. Intercity, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  32. Żyd, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  33. Szwejk, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  34. Teatr Korez [online], teatrkorez.pl [dostęp 2022-05-05].
  35. Popcorn, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  36. Moje drzewko pomarańczowe, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  37. Instytut Teatralny, Mistrz&Małgorzata Story – Teatr Polski | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  38. Instytut Teatralny, Bulwar zdradzonych marzeń – Gliwicki Teatr Muzyczny | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  39. Instytut Teatralny, Carmen. Sztuka na dziesięć telefonów komórkowych – Teatr Capitol | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  40. Ptaszek [online], teatrkamienica.pl [dostęp 2022-05-05].
  41. Monsters. Pieśni morderczyń, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  42. Amadeus, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  43. Szwedzki stół, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  44. Tango Piazzolla – 2012 [online], www.teatr-rampa.pl [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  45. Walizki pełne wody, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-05-05].
  46. Piąta strona świata [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-05-05] (pol.).
  47. Spektakle – Opera Śląska [online], opera-slaska.pl [dostęp 2022-05-05].
  48. Instytut Teatralny, List do Pana Balzaka – Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  49. Instytut Teatralny, Lot nad kukułczym gniazdem – Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  50. Autorstwo zbiorowe „Snack story” [online], Szkoła Aktorska Teatru Śląskiego [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  51. Dubbing Street, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-10-21].
  52. Encyklopedia, Katowice-Turyn. Prapremiera sztuki Ireny Świtalskiej [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  53. Katarzyna Pachelska, Spektakl Western o Ślązakach w Teksasie w Teatrze Śląskim już 27 czerwca [online], Dziennik Zachodni, 15 czerwca 2015 [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  54. Instytut Teatralny, Sztuka mięsa – Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  55. NOSPR kameralnie / Historia Żołnierza – NOSPR [online], nospr.org.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  56. Redazione, I tre moschettieri. Il teatro a puntate [online], Abbanews, 11 lutego 2016 [dostęp 2022-10-21] (wł.).
  57. W 80 dni dookoła świata. Tam i z powrotem [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  58. Wujek.81. Czarna ballada [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  59. Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy – Inwazja jaszczurów [online], www.teatr.legnica.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  60. Terror, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [dostęp 2022-10-21].
  61. Himalaje [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  62. Drach [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  63. Inteligenci [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  64. Instytut Teatralny, Kaczmarski. 4 pory niepokoju – Teatr im. Aleksandra Sewruka | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  65. On wrócił [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  66. Boska [online], www.ludowy.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  67. Pokora [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  68. Nikaj – Teatr Zagłębia w Sosnowcu [online], teatrzaglebia.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  69. Jentl [online], Teatr Żydowski [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  70. 24. Letni Ogród Teatralny 2022 [online], 2022.letniogrodteatralny.pl [dostęp 2022-08-29].
  71. https://nowy.pl/spektakle/hamlet-we-wsi-glucha-dolna/ [dostęp 2023-01-16].
  72. Empuzjon [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2023-05-15] (pol.).
  73. Instytut Teatralny, Teatr TV. Premiera spektaklu „Hotel Korfanty" - 6 listopada | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 2023-12-18] (pol.).
  74. Korfanty. Rebelia! [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach, 23 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  75. Laureaci Nagród artystycznych Marszałka Województwa Śląskiego – Serwis Województwa Śląskiego [online], www.slaskie.pl [dostęp 2022-10-21].
  76. a b Wręczono Złote Maski 2004 – Serwis Województwa Śląskiego [online], www.slaskie.pl [dostęp 2022-10-21].
  77. Robert Talarczyk [online], teatr-rozrywki.pl [dostęp 2022-10-21].
  78. U.M. Lublin, Festiwal Teatrów Europy Środkowej „Sąsiedzi” – werdykt jury [online], lublin.eu [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  79. Posumowanie Raportu: nagroda dla „Żyda” [online], trojmiasto.pl, 26 maja 2008 [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  80. Festiwal Teatrów Europy Środkowej „Sąsiedzi” w Lublinie [online], Culture.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  81. Redakcja, Teatr Ludowy wygrał XIII Ogólnopolski Festiwal Komedii Talia [online], Warszawa Nasze Miasto, 18 października 2009 [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  82. Redakcja, Wręczono Hanysy - nagrody kabaretu Rak [ZDJĘCIA] [online], Nasze Miasto, 22 października 2010 [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  83. Encyklopedia, Katowice. Nagroda Tygodnia Kultury Śląska dla Roberta Talarczyka [online], Scenografia Polska [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  84. Piąta strona świata [online], Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego w Katowicach [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  85. Telewizja Polska S.A, Robert Talarczyk laureatem tegorocznej Cegły Janoscha [online], katowice.tvp.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  86. a b Złote Maski 2014 – Serwis Województwa Śląskiego [online], www.slaskie.pl [dostęp 2022-10-21].
  87. a b Festiwal „Dwa Teatry – Sopot 2014”. Nagrody rozdane! [online], PolskieRadio.pl [dostęp 2022-10-21].
  88. Złote Maski 2016 – Serwis Województwa Śląskiego [online], www.slaskie.pl [dostęp 2022-10-21].
  89. Teatr Śląski w Katowicach świętował 110. urodziny [online], dzieje.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  90. Telewizja Polska S.A, Sukces na festiwalu „Dwa Teatry. Nagroda dla spektaklu „Wujek 81. Czarna ballada” [online], katowice.tvp.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  91. Instytut Teatralny, Rosja. Robert Talarczyk najlepszym reżyserem Festiwalu „Baszta” | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce – polski wortal teatralny [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  92. Redakcja, Nagrody imienia Wojciecha Korfantego dla tych, którzy Śląsk w sercu noszą. Znamy tegorocznych laureatów [online], Dziennik Zachodni, 21 listopada 2019 [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  93. Nagroda w Dziedzinie Kultury [online], www.katowice.eu [dostęp 2022-05-05].
  94. ROBERT TALARCZYK LAUREATEM VIII EDYCJI NAGRODY IM. ZYGMUNTA HÜBNERA „CZŁOWIEK TEATRU 2021”. JĘDRZEJ PIASKOWSKI LAUREATEM II EDYCJI WYRÓŻNIENIA „ZŁOTY PROLOG 2021” [online], fundacjahubnera.org.pl [dostęp 2022-05-05].
  95. Promotorzy Polski ze Śląska reprezentują kulturę, naukę i biznes. Fundacja Polskiego Godła Promocyjnego wyróżniła wybitne osobistości [online], magazynterazpolska.pl [dostęp 2022-10-21] (pol.).
  96. Górnośląski "Tacyt" 2022 dla Ryszarda Kaczmarka i Roberta Talarczyka [online], katowice.wyborcza.pl [dostęp 2022-10-21].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]