Ērgļi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ērgļi
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Łotwa

Region

Liwonia

Powiat

Ērgļu

Gmina

Ērgļi

Parafia

Ērgļi

Okręg (do 2014)

Madona

Prawa miejskie

1950 (od 1990 wieś)

Burmistrz

Guntars Velcis

Powierzchnia

3.5 km2 km²

Wysokość

170 m n.p.m.

Populacja (2015)
• liczba ludności


1939

Kod pocztowy

LV-4840

Położenie na mapie Łotwy
Mapa konturowa Łotwy, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ērgļi”
Ziemia56°53′51″N 25°38′15″E/56,897500 25,637500
Strona internetowa

Ērgļi (do 1918 r. Erlaa) – przysiółek w północno-wschodniej Łotwie. Centrum administracyjne gminy Ērgļi. Do 2009 roku w granicach okręgu Madona. Położona przy brzegu rzeki Ogre. W 2007 r. zamieszkana przez 2168 osób, z czego 90% to Łotysze. W 2015 roku liczyła 1939 mieszkańców[1] We wsi znajduje się elektrownia wodna Ērgļu HES.

W 1931 wieś była zamieszkana przez 331 osób. W 1944 r., podczas II wojny światowej znajdowała się w strefie walk, przez co została doszczętnie zniszczona. Po wojnie, dzięki relokacji i rozwojowi przemysłu wieś urosła do obecnych kształtów. We wsi znajdowała się stacja końcowa linii kolejowej Ryga-Ērgļi dziłającej w latach 1937-2009.

3 km od Ērgļi znajduje się dom, w którym urodził się łotewski pisarz Rūdolfs Blaumanis.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa wsi pochodzi od znajdującego się tu średniowiecznego zamku Erlaa. Prawdopodobnie nazwa ta pochodzi z niemieckiego słowa Erle (olsza). Po raz pierwszy nazwa ta pojawiła się w 1334 r., kiedy właścicielami tutejszego zamku zostali Tyzenhauzowie,

Historia[edytuj | edytuj kod]

Przed rozpoczęciem krucjaty liwońskiej zamek Ērgļi leżał na obszarze księstwa Jersika, w pobliżu granicy z księstwem Koknese. Znajduje się przy prawym brzegu rzeki Ogre. W przeszłości należał do plemiona Łatgalów. Od 1211 r. należał do Zakonu kawalerów mieczowych, a następnie do archidiecezji ryskiej. W 1334 r. jego właścicielem stał się wasal archidiecezji ryskiej Engelbert Tyzenhauzen, który w 1355 r. wybudował tu drewniany kościół katolicki. W 1391 r. Tyzenhauzowie wybudowali tu nowy zamek, z którego do dzisiaj przetrwała wieża o wysokości 17 m i kamienne mury. Po zakończeniu wojen inflanckich Erlaa znalazła się w granicach Rzeczypospolitej, a tutejszy zamek stał się siedzibą starostwa. W 1598 r. zamek wrócił do rąk Tyzenhauzów, którzy podczas wojen polsko-szwedzkich (1600-1629) walczyli po stronie szwedzkiej.

W 1630 r. po zakończeniu wojen polsko-szwedzkich miejscowość znalazła się w granicach Szwecji, a następnie Rosji (po zakończeniu III wojny północnej (1700-1721)). W 1731 r. otwarta została tu szkoła. W 1863 r. urodził się tu Rūdolfs Blaumanis.

W XIX w. tutejsi mieszkańcy zaczęli wyznawać prawosławie. W 1871 r. w miejscowości otwarta została parafialna szkoła prawosławna. Podczas rewolucji na Łotwie w 1905 r. odbyły się tu demonstracje, przez co został spalony zamek oraz jeden z tutejszych dworów. W 1918 r. wieś zmieniła swoją nazwę na Ērgļi. W 1933 r. Ērgļi otrzymała status wsi. W 1935 r. znajdowało się tu 45 domów zamieszkanych przez 331 osób. W latach 30. XX w., przez teren wsi wytyczono kilka ważnych dróg oraz linię kolejową Ryga-Ērgļi, co ułatwiło przepływ towarów i usług między wsią a innymi miejscowościami. W tym czasie w Ērgļi znajdowały się dwa młyny wodne, sześć sklepów spożywczych, lekarz, dentysta i szpital Łotewskiego Czerwonego Krzyża.

W 1944 r. podczas II wojny światowej wieś została doszczętnie zniszczona, jednak po jej zakończeniu została odbudowana. W latach 1949-1959 Ērgļi była siedzibą administracyjną rejonu Ērgļi. W 1950 r. wieś otrzymała status osiedla typu miejskiego. Status tej miejscowości pozwolił na to, by wybudować w niej m.in. budynek administracji i centrum rekreacyjne. Oprócz tego zbudowane zostały tu nowe domy, szkoły i szpital. W 1959 r. wieś została przyłączona do okręgu Madona. W dalszym okresie wybudowana została tu m.in. mleczarnia i tartak.

W 1990 r. Ērgļi otrzymała status przysiółka. Od 5 września 2006 r. jest siedzibą gminy Ērgļi składającej się z 3 parafii: Ērgļi, Jumurda i Sausnēja.

Transport i infrastruktura[edytuj | edytuj kod]

Do 2000 r. w Ērgļi działała jedna ze stacji linii kolejowej Ryga-Ērgļi.

Przez teren wsi przebiegają następujące drogi:

Na terenie Ērgļi znajdują się: rada gminy, hotel, stacja benzynowa, szkoła, poczta, szpital, kościół, przystanek autobusowy, parking, kawiarnia, dwie apteki, różne zabytki, ruiny zamku, trzy kluby sportowe, szkoła muzyczno-artystyczna, szkoła zawodowa, elektrownia wodna, przedszkole ''Pienenīte'', dwie biblioteki i tartak.

Liczba ludności w poszczególnych latach[edytuj | edytuj kod]

1959[2] 1970[3] 1979[4] 1989[5] 2007[1]
2962 2230 2566 2643 2168

Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]

Atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]