ŁKS Łódź

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Łódzki Klub Sportowy)

Łódzki Klub Sportowypolski wielosekcyjny klub sportowy z siedzibą w Łodzi, założony w 1908 roku, zarejestrowany w roku następnym[1]. Najstarszy istniejący klub Łodzi i jednocześnie jeden z najstarszych polskich klubów sportowych. ŁKS to 23-krotny mistrz Polski w sportach drużynowych. Indywidualnie, ełkaesiacy 6-krotnie zdobywali medale na igrzyskach olimpijskich oraz kilkukrotnie w różnych dyscyplinach na mistrzostwach Europy i świata.

Historia w zarysie[edytuj | edytuj kod]

Arnold Heiman – jeden z założycieli klubu

Powstanie klubu[edytuj | edytuj kod]

Łódzki Klub Sportowy to wielosekcyjny klub, powstały w 1908 roku[1]. Jego założycielami byli: Henryk Lubawski, Arnold Heiman i Jerzy Hirszberg[2]. Wniosek do Gubernatora Piotrkowskiego o oficjalną rejestrację klubu złożyli 26 lipca 1909 roku Feliks Markus Wasserzug oraz Arnold Fabianow Heiman[3]. Oficjalnej rejestracji dokonano 6 sierpnia, dokonując wpisu do rejestru towarzystw i związków sportowych guberni piotrkowskiej[4].

Pierwszą sekcją w klubie była piłka nożna, następnie lekkoatletyka i tenis ziemny. Pod koniec lat 20. XX wieku zaczęto uprawiać w ŁKS hokej na lodzie, powołano do życia także sekcję gier sportowych, w skład której wchodziła koszykówka, siatkówka oraz hazena. Wkrótce powstały kolejne: boks, kolarstwo, pływanie itd.

Prekursorzy i założyciele[edytuj | edytuj kod]

ŁKS odegrał ważną rolę w kształtowaniu rozwoju fizycznego łodzian, a także – co równie istotne – podejmował działania na rzecz wychowania patriotycznego, zachowania kultury i tożsamości narodowej oraz dążeń niepodległościowych na początku XX wieku[5]. W dwa lata po powołaniu do życia, klub był jednym z założycieli Łódzkiej Piłkarskiej Ligi Sportowej (Lodzer Fussball Verband)[6]; pierwsze futbolowe mistrzostwa Łodzi wygrał dwukrotnie w 1912 i 1913. W 1927 ełkaesiacy byli z kolei współtwórcami Polskiej Ligi Piłki Nożnej – co warte podkreślenia, rozegrali pierwszy ligowy mecz w historii polskiego piłkarstwa[7].

Dwudziestolecie międzywojenne przyniosło szereg sukcesów w grach zespołowych. W latach 1929–1933 ŁKS zdominował niemal wszystkie rozgrywki gier zespołowych w łódzkim okręgu[8]. Do tego hazenistki klubu 3 razy triumfowały w mistrzostwach Polski, siatkarze 2-krotnie, a piłkarze ręczni raz. Ponadto, klub reprezentowała największa liczba zawodników z Łodzi, którzy wystartowali w tym okresie na igrzyskach olimpijskich (6 na 17)[9].

W międzyczasie w ręce klubowych władz oddano tereny pod budowę kompleksu sportowego dla ŁKS[10]. Na terenach tzw. Parku Sportowego powstał stadion z bieżnią lekkoatletyczną. Oprócz tego wybudowano korty tenisowe, basen pływacki, strzelnicę, a także naturalne lodowisko do gry w hokeja[11].

15 sierpnia 1924 obchodzono jubileusz piętnastolecia istnienia klubu[12].

Okres PRL[edytuj | edytuj kod]

Teresa Ciepły – medalistka igrzysk olimpijskich z 1960

Zaraz po zakończeniu II wojny światowej w 1945 klub wznowił swoją działalność. Reaktywowano większość z przedwojennych sekcji. Jednocześnie powołano do życia nowe – w tym: podnoszenie ciężarów, gimnastyka sportowa i artystyczna, szachy oraz zapasy. W 1949 w wyniku reorganizacji sportu w kraju[13], władze ŁKS były zmuszone do zmiany nazwy (dodano nowy człon „Włókniarz”) oraz barw klubowych (z biało-czerwonych na zielone)[14]. Do tradycyjnej symboliki powrócono w 1956.

W 1953 po jedyne w historii mistrzostwo Polski sięgnęli koszykarze. Pięć lat później tytuł najlepszej drużyny w kraju wywalczyli także piłkarze. W 1967 złote medale zawisły także na szyjach koszykarek, które na długie lata stały się krajową potęgą (w sumie 7 tytułów mistrzowskich w tym okresie). Na najwyższym podium krajowych rozgrywek stanęły także siatkarki (1983). Po medale mistrzostw kraju sięgali także zawodnicy innych dyscyplin sportowych. Doczekano się także udanych startów na arenie międzynarodowej, w tym i na igrzyskach olimpijskich, w których prym wiedli lekkoatleci (medal Teresy Ciepły) i hokeiści (aż 7. reprezentantów).

Rozrastała się baza klubowa. W latach 1968–1971 przeprowadzono gruntowną modernizację stadionu. Wybudowano m.in. trybunę, pod którą umieszczono halę sportową mogącą pomieścić ok. 1 tys. widzów. Z obiektu tego korzystały prawie wszystkie halowe sekcje klubu, w tym koszykarskie (kobieca i męska), siatkarska i lekkoatletyczna. Ponadto, zainstalowano sztuczne oświetlenie, wówczas jedno z nielicznych w kraju[15].

W 1983 obchodzono jubileusz 75-lecia istnienia klubu[16].

Przełom XX i XXI wieku[edytuj | edytuj kod]

Okres przemian ustrojowych pod koniec ubiegłego stulecia sprawił, że klub zaczął popadać w coraz większe kłopoty finansowo-organizacyjne. W 1991 zakończyła swą działalność sekcja hokejowa[17]. W dwa lata później siatkarki po spadku z ekstraklasy zostały wycofane z rozgrywek[18]. Mimo początkowych sukcesów (dwa tytuły w 1995 i 1997), 9-krotne mistrzynie kraju, koszykarki, opuściły ekstraklasę na skutek braku odpowiednich funduszy[19], a piłkarze – także z podobnych powodów – w 2013 rozpoczęli zmagania ligowe od IV ligi (najniżej w historii)[20].

Rok 2014 okazał się rokiem sukcesów poszczególnych sekcji ŁKS. Awans uzyskali piłkarze[21], koszykarze[22] oraz siatkarki, które awansowały na zaplecze ekstraklasy[18].

W latach 2017-2019 piłkarze zanotowali trzy kolejne awanse aż do ekstraklasy[23]. Jeszcze większe sukcesy w tym samym czasie zanotowały siatkarki, które po powrocie do ekstraklasy po 23 latach w 2016, w dwa lata później wywalczyły wicemistrzostwo kraju, a w 2019 po raz drugi w historii Klubu sięgnęły po tytuł mistrzyń Polski[24].

Klubowy herb[edytuj | edytuj kod]

Symbolem nieodzownie związanym z Łódzkim Klubem Sportowym jest tzw. Przeplatanka, która pojawiła się w samych początkach istnienia klubu[25]. Drugim, równie znanym herbem klubu jest biało-czerwono-biała chorągiewka z wypisanymi na niej literami ŁKS. Oba powyższe znaki były przez pewien czas zajęte przez komornika[26]. W zamian za nie niektóre z sekcji łódzkiego klubu używały loga zastępczego (biało-czerwono-biała tarcza z napisem ŁKS i datą powstania – 1908)[27]. W 2012 akcjonariuszom klubu udało się odzyskać utracone symbole[28][29].

Barwy[edytuj | edytuj kod]

  • czarno-białe (początki istnienia klubu)
  • czerwone (okres dwudziestolecia międzywojennego)
  • zielone (lata 50 XX wieku; reorganizacja sportu w Polsce)
  • biało-czerwono-białe (dziś)[14]

Historyczne nazwy[edytuj | edytuj kod]

  • 1908 – Łodzianka
  • 1908 – Łódzki Klub Sportowy
  • 13.03.1949 – ŁKS Włókniarz (fuzja z Dziewiarskim Klubem Sportowym oraz Stowarzyszeniem Sportowym Włókniarz]
  • 1956 – powrót do nazwy ŁKS[30]

Lokale klubowe[edytuj | edytuj kod]

  • 1910–1914 ul. Szkolna 23 (dziś ul. Mielczarskiego)
  • 1918–1919 al. Kościuszki 12
  • 1920–1923 ul. Piotrkowska 92
  • 1924 ul. Wólczańska 140
  • 1927–1930 ul. Piotrkowska 108
  • 1931–1933 ul. Piotrkowska 174
  • 1934–1936 ul. Piotrkowska 171
  • 1937–1938 ul. Piotrkowska 112
  • 1939 ul. Pierackiego 5 (dziś ul. Roosevelta)
  • 1945–1946 ul. Kościuszki 93
  • 1947–1949 ul. Piotrkowska 67
  • 1949–1952 ul. Piotrkowska 272
  • 1953–1954 ul. Łąkowa 21
  • 1955–1962 ul. Zakątna 72
  • 1964–1980 ul. Piotrkowska 76[31]

Począwszy od lat 80 XX wieku stała siedziba ŁKS znajdowała się przy al. Unii Lubelskiej 2. Pod koniec 2013 władze klubu i poszczególnych sekcji, w związku z budową nowego stadionu, musiały się z niej wyprowadzić[32][33].

Obiekty sportowe[edytuj | edytuj kod]

Dawna hala sportowa przy ul. Pogonowskiego

Pierwszym obiektem sportowym ŁKS był plac przy ul. Dzielnej 47 (dziś Narutowicza), następnie przy ul. Srebrzyńskiej 37/39 (1912–1922), a później już teren Parku Sportowego przy al. Unii Lubelskiej 2[31].

Obiekty ŁKS[edytuj | edytuj kod]

Pozostałe obiekty, z których korzystali sportowcy klubu[edytuj | edytuj kod]

  • hala przy ul. Jerzego – dawna hala boksu, tenisa
  • hala przy ul. Zakątnej (obecnie ul. Pogonowskiego) – hala zapaśników, ciężarowców i siatkarek
  • boisko przy ul. Ogrodowej – dawne boisko treningowe; obecnie pusty plac[34]
  • Pałac Sportowy – w latach 1957–1991 z hali korzystali hokeiści ŁKS; obecnie jest to miejsce rozgrywania meczów koszykarek i siatkarek
  • Atlas Arena – w sezonie 2011/2012 z obiektu korzystali występujący wówczas w ekstraklasie koszykarze

Mistrzowie Polski w barwach ŁKS[edytuj | edytuj kod]

Stefan Kostrzewski (przejmuje pałeczkę) pierwszy mistrz Polski w barwach ŁKS

W roku 1923 Stefan Kostrzewski zdobył dla Łódzkiego Klubu Sportowego pierwsze mistrzostwo Polski w historii. Tytuł ten wywalczył w lekkoatletyce, w biegu na 5000 m.

Ostatnim, jak dotąd, mistrzem Polski w biało-czerwono-białych barwach była Dominika Misterska-Zasowska, sztangistka, która po złoto w kategorii do 63 kg sięgnęła w 2001.

Indywidualnych mistrzów Polski w historii klubu było kilkudziesięciu. Najwięcej tytułów wywalczyli lekkoatleci. Do rekordzistów należą Artur Partyka (skok wzwyż) i Maria Kwaśniewska (rzut oszczepem, trójbój, pięciobój, skok w dal), którzy zdobywali odpowiednio 14 i 11 złotych medali MP[35]. Oprócz ww. dwójki multimedalistami byli także zapaśnik Tomasz Busse (7 tytułów) oraz kolarz Jerzy Bek (6 tytułów)[36].

Ogółem drużynowych mistrzostw Polski[edytuj | edytuj kod]

Olimpijczycy[edytuj | edytuj kod]

Artur Partyka – dwukrotny medalista olimpijski, najbardziej utytułowany zawodnik ŁKS w jego historii

Ełkaesiaków w historii letnich i zimowych igrzysk olimpijskich startowało 23. Pięciu spośród nich przywoziło z tych imprez medale olimpijskie. Jako pierwsza dokonała tego Maria Kwaśniewska, lekkoatletka, która w 1936 zdobyła brązowy medal w rzucie oszczepem. Najbardziej utytułowanym jest inny lekkoatleta, skoczek wzwyż, Artur Partyka, który przywiózł dwa medale (1992 i 1996). Najliczniejszą zaś grupą spośród łódzkich olimpijczyków stanowią hokeiści, którzy w liczbie 7. reprezentowali ŁKS na igrzyskach. Jeden z nich, Jerzy Potz startował 4-krotnie.

Lista olimpijczyków

Dotychczasowi prezesi klubu[edytuj | edytuj kod]

Na stanowisku prezesa Łódzkiego Klubu Sportowego zasiadało do tej pory (stan na 2014 rok) 28 osób[38]. Najwięcej razy funkcję tę obejmowali Heliodor Konopka oraz Zygmunt Kaźmierczak (po 3). Najdłużej piastował ją pierwszy z ww. dwójki.

Kilku z nich – jak choćby Józef Wolczyński i Zbigniew Antoszewski – na co dzień zajmowało się polityką, piastując odpowiednio funkcje ministra i senatora. Z kolei Eugeniusz Chilarski był pułkownikiem Wojska Polskiego[39]. Wśród prezesów ŁKS byli także jego byli sportowcy jak choćby Heliodor Konopka (piłkarz), Szczepan Miłosz (piłkarz i hokeista), Zdzisław Kwapisz (koszykarz).

Eugeniusz Chilarski – pułkownik Wojska Polskiego, prezes ŁKS w latach 1929–1934

Honorowi Członkowie ŁKS[edytuj | edytuj kod]

Józef Glemp – honorowy członek ŁKS

Na liście Honorowych Członków ŁKS znajduje się 51 nazwisk. Jej pierwszymi przedstawicielami (1912) zostali: Maurycy Hertz oraz dwaj Anglicy James Gallaway i Thomas Horrocks, którym klub zawdzięczał m.in. otwarcie pierwszego, historycznego boiska przy ul. Srebrzyńskiej 37/39[40].

Ostatnim, wybranym do tego grona, był Jan Sobieski (2004), legendarny szewc i wieloletni kierownik grup młodzieżowych w klubie[41][42].

Ponadto, wśród przedstawicieli tego zaszczytnego grona znajdują się m.in. Henryk Lubawski, Zenon Sienkiewicz (jedni z założycieli klubu), Heliodor Konopka (wieloletni prezes klubu), Władysław Król i Józef Żyliński (legendarni trenerzy klubu), Maria Kwaśniewska (pierwsza medalistka olimpijska w historii ŁKS), a także były prymas Polski, Józef Glemp[43].

Piłka nożna[edytuj | edytuj kod]

Władysław Król – legendarny trener i sportowiec klubu (piłkarz, hokeista i tenisista ziemny
 Osobny artykuł: ŁKS Łódź (piłka nożna).
 Z tym tematem związana jest kategoria: Piłkarze ŁKS Łódź.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Trenerzy piłkarzy ŁKS Łódź.

Hokej na lodzie[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: ŁKS Łódź (hokej na lodzie).
 Z tym tematem związana jest kategoria: Hokeiści ŁKS Łódź.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Trenerzy hokeistów ŁKS Łódź.

Sekcja obecnie nie istnieje.

Sukcesy
  • wicemistrzostwo Polski (1 raz): 1946.
  • brązowy medal mistrzostw Polski (5 razy): 1947, 1959, 1971, 1979, 1980.

Koszykówka[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: ŁKS Łódź (koszykówka).

Sekcja męska[edytuj | edytuj kod]

  • mistrzostwo Polski: 1953
Zawodnicy
 Z tym tematem związana jest kategoria: Koszykarze ŁKS Łódź.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Trenerzy koszykarzy ŁKS Łódź.

Sekcja żeńska[edytuj | edytuj kod]

  • mistrzostwo Polski (9x): 1967, 1972, 1973, 1974, 1982, 1983, 1986, 1995, 1997
Zawodniczki
 Z tym tematem związana jest kategoria: Koszykarki ŁKS Łódź.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Trenerzy koszykarzy ŁKS Łódź.

Siatkówka[edytuj | edytuj kod]

Sekcja żeńska[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Siatkarki ŁKS Łódź.
Sukcesy
  • mistrzostwo Polski: 1983, 2019, 2023[37]
  • wicemistrzostwo: 1982, 1986, 2018
  • brązowy medal MP: 1985, 1987, 1989, 2020, 2021, 2022

Sekcja męska[edytuj | edytuj kod]

Obecnie nie istnieje; lata działalności: 1929-1948

  • 1929 – wyodrębnienie z sekcji lekkoatletycznej sekcję gier sportowych: hazeny, koszykówki i siatkówki z inicjatywy Klaudiusza Lityńskiego.
  • 1931 – mistrzostwo Polski.
  • 1932 – mistrzostwo Polski.
  • 1945 – reaktywacja sekcji przez Eugeniusza Zemełko.
  • 1948 – sekcja siatkówki męskiej przestaje istnieć.
Sukcesy
  • mistrzostwo Polski: 1931, 1932
  • Puchar Polski: 1932

Boks[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: ŁKS Łódź (boks).
 Z tym tematem związana jest kategoria: Bokserzy ŁKS Łódź.
Sukcesy
  • drużynowe mistrzostwo Polski: 1947, 1948
  • medale na indywidualnych mistrzostwach Polski: 6 złotych, 8 srebrnych, 5 brązowych.

Obecnie jest to sekcja amatorska.

Lekkoatletyka[edytuj | edytuj kod]

Maria Kwaśniewska (w środku) pierwsza medalistka IO w barwach ŁKS
  • 1910 – Henryk Lubawski zwycięża w biegu na 100 m i 400 m w pierwszych mistrzostwach Łodzi w lekkiej atletyce.
  • 1913 – Józef Filipiński ustanawia rekord Królestwa Polskiego w biegu na 100 m (11,2 s).
  • 1923 – Stefan Kostrzewski wygrywa bieg na 5 km i zostaje pierwszym mistrzem Polski w historii ŁKS.
  • 1928 – Genowefa Kobielska zajmuje 8 miejsce w rzucie dyskiem na Igrzyskach w Amsterdamie.
  • 1936 – Maria Kwaśniewska zdobywa brązowy medal w rzucie oszczepem na Igrzyskach w Berlinie.
  • 1960 – Teresa Wieczorek zdobywa brązowy medal w sztafecie 4x100 m na Igrzyskach w Rzymie.
  • 1988 – Artur Partyka wygrywa mistrzostwa świata juniorów w skoku wzwyż w Sudbury.
  • 1992 – Artur Partyka zdobywa brązowy medal w skoku wzwyż na Igrzyskach w Barcelonie.
  • 1996 – Artur Partyka zdobywa srebrny medal w skoku wzwyż na Igrzyskach w Atlancie.
  • 1998 – Artur Partyka zostaje Mistrzem Europy w zawodach w Budapeszcie.

Obecnie sekcja lekkiej atletyki skupia grupy młodzieżowe.

Zawodnicy
 Z tym tematem związana jest kategoria: Lekkoatleci ŁKS Łódź.

Pozostałe sekcje[edytuj | edytuj kod]

Józef Hebda – mistrz Polski z 1946 roku
Tenis ziemny
  • 1913 – rozpoczyna się budowa kortów przy stadionie ŁKS, przy ul. Srebrzyńskiej.
  • 1914 – powstaje sekcja tenisa ziemnego, jedna z najstarszych w ŁKS. Inicjatorem był Karol Lewiński.
  • 1927 – odrodzenie sekcji pod przewodnictwem Zygmunta Krachulca.
  • 1930 – Helena Pajchlowa rozpoczyna karierę.
  • 1946 – Józef Hebda pokonuje w finale mistrzostw Polski seniorów innego ełkaesiaka Władysława Skoneckiego.
  • 1952 – na kortach ŁKS odbywają się mistrzostwa Polski.
  • 1954 – Marysia Dowborówna zdobywa mistrzostwo Polski juniorek.
  • 1962 – Maria Dowbór-Lewandowska zdobywa mistrzostwo Polski w deblu i srebro w singlu.
  • 1964 – Maria Dowbór-Lewandowska wraca do Miejskiego Klubu Tenisowego.
  • 1966 – Helena Pajchlowa kończy karierę.
  • 1980 – tenisiści ŁKS zajmują pierwsze miejsce w okręgu, lecz przegrywają awans do II Ligi.
  • 1993 – Dorota Muras zdobywa wicemistrzostwo Polski w hali.
  • 2007 – powstaje Stowarzyszenie Łódzki Klub Sportowy – Tenis

Obecnie sekcja skupia grupy młodzieżowe.

Zapasy
  • 1945 – powstaje sekcja zapaśnicza.
  • 1946 – Józef Kulesza zdobywa mistrzostwo Polski seniorów w wadze lekkiej stylu wolnego.
  • 1947 – Czesław Gliński zdobywa mistrzostwo Polski.
  • 1950 – Czesław Gliński znów zdobywa mistrzostwo Polski.
  • 1951 – Czesław Gliński zdobywa kolejne mistrzostwo Polski.
  • 1961 – Tadeusz Łąpieś zdobywa mistrzostwo Polski.
  • 1962 – Tadeusz Łąpieś znów zdobywa mistrzostwo Polski.
  • 1969 – Jan Smulczyk zdobywa mistrzostwo Polski.
  • 1975 – Tomasz Busse zdobywa brązowy medal na mistrzostwach świata juniorów.
  • 1976 – Tomasz Busse zostaje mistrzem Europy juniorów, sekcja zapaśnicza liczy 224 zawodników.
  • 1977 – Tomasz Busse zdobywa mistrzostwo Polski, pierwsze z siedmiu kolejnych.
  • 1981 – Tomasz Busse zostaje wicemistrzem Europy.
  • 1983 – Zbigniew Gontarek zdobywa mistrzostwo Polski.
  • 1984 – Tomasz Busse zdobywa brązowy medal w Mistrzostwach Europy.

Obecnie sekcja skupia około 25 zawodników, głównie w grupach młodzieżowych.

Rugby
  • 1926 – pierwsza sekcja rugby w ŁKS (działała przez niecałe dwa sezony).
  • 2006 – reaktywacja sekcji.
Podnoszenie ciężarów
Dominika Misterska-Zasowska – była sztangistka i ostatnia indywidualna mistrzyni Polski w barwach ŁKS
  • 1953 – z sekcji zapaśniczej wyodrębniona zostaje sekcja podnoszenia ciężarów.
  • 1959 – Zenon Słowiński zdobywa pierwszy złoty medal mistrzostw Polski seniorów.
  • 1961 – Zenon Słowiński zdobywa złoty medal mistrzostw Polski seniorów.
  • 1963 – Zenon Słowiński zdobywa złoty medal mistrzostw Polski seniorów.
  • 1964 – Zenon Słowiński zdobywa złoty medal mistrzostw Polski seniorów.
  • 1980 – klub rezygnuje z występów ligowych, skupiając się na szkoleniu młodzieży.
  • 1994 – Danuta Ciupa zostaje mistrzynią Polski seniorek.
  • 1995 – Dominika Misterska zdobywa tytuł mistrzyni Europy juniorek w Grecji.
  • 1996 – Dominika Misterska, srebrny medal Mistrzostw Świata juniorek.
  • 1998 – Dominika Misterska mistrzyni Europy juniorek.
  • 1999 – Dominika Misterska mistrzyni Europy juniorek.
  • 2001 – Dominika Misterska zdobywa ostatnie jak na razie mistrzostwo Polski dla ŁKS i zmienia klub.

Obecnie sekcja skupia grupy młodzieżowe.

Brydż sportowy
  • 1962 – powstanie sekcji.
  • 1973 – zdobycie Pucharu Polski na turnieju w Bydgoszczy (Włodzimierz Andrejew, Kazimierz Gromski, Władysław Jellinek, Juliusz Kryński).
  • 1990 – oficjalne rozwiązanie sekcji, jednak zawodnicy nadal występują pod szyldem ŁKS.
  • 2002 – reaktywacja sekcji.

Obecnie brydżyści ŁKS występują w trzeciej lidze centralnej.

Sekcje nieistniejące[edytuj | edytuj kod]

Motorowa
  • 1934 – powstanie sekcji motorowej, głównie dla startów w wycieczkach turystycznych i w rajdach.
  • 1946 – reaktywacja sekcji motorowej pod wodzą Czesława Fijałkowskiego.
  • 1947 – sekcja liczy ponad 300 członków i jest najliczniejsza w ŁKS.
  • 1954 – na 3 lata sekcję przeniesiono do Zakładów im. Marchlewskiego.
  • 1957 – ponowna reaktywacja pod wodzą Czesława Fijałkowskiego.
  • 1958 – tytuł mistrza Polski w wyścigach ulicznych dla Tadeusza Górala.
  • 1960 – wstrzymanie finansowania sekcji.
  • 1966 – Władysław Sowiński mistrzem Polski w klasie motorów bezlitrażowych.
  • 1969 – rozwiązanie sekcji motorowej.
Piłka ręczna i Hazena
  • 1929 – wyodrębnienie z sekcji lekkoatletycznej sekcję gier sportowych: hazeny, koszykówki i siatkówki z inicjatywy Klaudiusza Lityńskiego.
Drużyna hazenistek – trzykrotny mistrz kraju
  • 1929 – mistrzostwo Polski zdobywają hazenistki.
  • 1930 – wicemistrzostwo Polski hazena.
  • 1932 – mistrzostwo Polski hazena.
  • 1933 – mistrzostwo Polski hazena.
  • 1933 – przeniesienie sekcji hazeny do IKP Łódź.
  • 1939 – mistrzostwo Polski męskiej sekcji piłki ręcznej.
  • 1945 – 3. miejsce mistrzostw Polski męskiej sekcji piłki ręcznej.
  • 1950 – Wiesław Szulc, jeden z najlepszych zawodników w historii, debiutuje w reprezentacji Polski.
  • 1960 – zarząd decyduje o likwidacji sekcji i przeniesieniu całej drużyny męskiej piłki ręcznej do Anilany.
  • 1963 – reaktywacja żeńskiej drużyny piłki ręcznej w ŁKS z inicjatywy Renalda Ficego i Szkoły Podstawowej nr 136.
  • 1969 – przeniesienie sekcji żeńskiej piłki ręcznej do Anilany i likwidacja sekcji w ŁKS.
Tenis stołowy
  • 1924 – początki sekcji – pierwszy stół sprowadzono dzięki Lajosowi Czeizlerowi, węgierskiemu trenerowi piłkarzy ŁKS.
  • 1926 – pierwszy mecz ŁKS – Makabi Warszawa 4:2.
  • 1928 – Zenon Stollenwerk i drużyna ŁKS mistrzami Łodzi.
  • 1949 – reaktywacja sekcji w hali przy ul. Jerzego.
  • 1951 – Irena Heindrychowa i Józef Krzysik mistrzami Polski w mikście.
  • 1963 – wicemistrzostwo Polski w deblu pań Teresy Łosiak oraz Ireny Kwiatkowskiej.
  • 1968 – wicemistrzostwo kraju juniorek Zofii Jałochy i 3. miejsce w drużynowych mistrzostwach Polski juniorów.
  • 1978 – odebranie tenisistom stołowym sali przy ul. Jerzego zakończyło działalność sekcji. Zawodnicy przeszli do AZS, Włókniarza, Elty i Startu Łódź.
Szachy
Róża Herman – czołowa szachistka klubu
  • 1947 – powstanie w maju sekcji szachowej.
  • 1950 – mistrzostwo okręgu szachistów ŁKS, mistrzostwo Polski w kategorii juniorów Jerzego Panasewicza, mistrzostwo Łodzi Franciszka Damańskiego.
  • 1951 – indywidualne mistrzostwo Łodzi Jana Gadalińskiego, drużynowe mistrzostwo Łodzi, wicemistrzostwo Polski seniorek dr Róży Hermanowej.
  • 1952 – drużynowe mistrzostwo Łodzi.
  • 1953 – srebrny medal mistrzostw Polski dr Róży Hermanowej.
  • 1954 – drużynowe mistrzostwo Łodzi, drużynowe wicemistrzostwo Polski.
  • 1955 – drużynowe mistrzostwo Łodzi.
  • 1956 – początek startów w ogólnopolskiej lidze szachowej.
  • 1959 – 3. miejsce w lidze szachowej. Andrzej Karnkowski i dr Róża Hermanowa indywidualnymi mistrzami Łodzi.
  • 1960 – początek kryzysu w sekcji szachowej.
  • 1978 – rezygnacja z udziału w rozgrywkach w łódzkiej klasie B i koniec działalności sekcji.
Gimnastyka sportowa i Gimnastyka artystyczna
  • 1950 – powstaje sekcja gimnastyczna ŁKS Włókniarz.
  • 1954 – Józef Szuba zostaje trenerem sekcji.
  • 1956 – Ewa Fuks triumfuje w mistrzostwach Polski juniorów w klasie II.
  • 1958 – Stanisława Burak zdobywa tytuł mistrzyni Polski juniorek w klasie III i wicemistrzyni Polski seniorek.
  • 1964 – Maria Zdziennicka zostaje wicemistrzynią Polski seniorek w klasie I, Grażyna Darnikowska zajmuje trzecie miejsce wśród seniorek i pierwsze wśród juniorek w klasie III.
  • 1974 – w klubie ćwiczy głównie młodzież, stanowiąca później zaplecze dla Tęczy.
  • 1976 – sekcja gimnastyczna zostaje rozwiązana.
pływanie
Przedwojenny basen pływacki w ŁKS
  • 1931 – powstaje sekcja pływacka i rok później waterpolistów.
  • 1932 – siedmiu zawodników ŁKS startuje w Mistrzostwach Polski.
  • 1938 – Alina Kowalska pierwszą reprezentantką Polski.
  • 1939 – Eugeniusz Majchrzak powołany do kadry, sekcja liczy 66 zawodników i zawodniczek.
  • 1947 – reaktywacja sekcji pływackiej.
  • 1948 – Eugeniusz Majchrzak zostaje trenerem kadry narodowej.
  • 1950 – ŁKS zdobywa Puchar Polski.
  • 1955 – upadek sekcji pływackiej.
Strzelectwo
  • 1927 – powstaje sekcja strzelecka i oddana zostaje do użytku strzelnica sportowa.
  • 1928 – Irena Wentlówna zostaje wicemistrzynią Polski.
  • 1929 – Irena Wentlówna, Antoni Nower i drużyna ŁKS zdobywają tytuł mistrzów okręgu.
  • 1932 – Zygmunt Michalski zwycięża w VII Narodowych Mistrzostwach Strzeleckich w Poznaniu w strzelaniu z broni długiej.
  • 1950 – reaktywacja sekcji po wojnie.
  • 1960 – rozwiązanie sekcji.
Szermierka
Roman Kantor (stoi pierwszy od lewej) – najlepszy w historii szermierz ŁKS
  • 1933 – powstanie sekcji szermierki (4 panie i 12 mężczyzn)
  • 1936 – przejście Romana Kantora do ŁKS.
  • 1939 – wicemistrzostwo Polski Kantora, mistrzostwo Łodzi szpadzistów.
  • 1946 – reaktywacja sekcji szermierczej z siedzibą w sali YMCA.
  • 1949 – 3 miejsce w drużynowych mistrzostwach Łodzi.
  • 1954 – rozwiązanie sekcji i przejście zawodników do AZS.
Kolarstwo
  • 1925 – piętnastu członków założycieli powołuje sekcję kolarską z działami jazdy szybkiej i turystyki.
  • 1928 – w IX Igrzyskach Olimpijskich w Amsterdamie startuje Alfred Reul, pierwszy i jedyny kolarz ŁKS.
  • 1939 – Mieczysław Jaskólski zdobywa trzecie miejsce w Wyścigu Dookoła Polski.
  • 1945 – reaktywacja sekcji.
  • 1947 – w Tour de Pologne Henryk Czyż zajmuje 8. miejsce a Andrzej Grynkiewicz wygrywa etap wyścigu.
  • 1948 – Henryk Czyż zdobywa mistrzostwo Polski w przełajach. Jerzy Bek w sprincie i na 50 km.
  • 1949 – złoty i brązowy medal drużynowych mistrzostw Polski zdobywają torowcy w wyścigu drużynowym na 4 km na dochodzenie. Jerzy Bek na 4 km na dochodzenie zdobywa indywidualne mistrzostwo Polski. Tadeusz Gabrych na 50 km zdobywa mistrzostwo Polski.
  • 1950 – Jerzy Bek zdobywa mistrzostwo Polski w sprincie.
  • 1951 – drużynowe mistrzostwo Polski na 4 km. Jerzy Bek zdobywa mistrzostwo Polski w wyścigu na 4 km na dochodzenie.
  • 1952 – drużynowe mistrzostwo Polski w wyścigu na 100 km szosa, drużynowe mistrzostwo Polski w wyścigu na 4 km. Jerzy Bek zdobywa mistrzostwo Polski w sprincie i w wyścigu na 50 km, Stefan Borucz zdobywa mistrzostwo Polski w wyścigu na 4 km na dochodzenie.
  • 1953 – po raz pierwszy Wyścig Pokoju kończy się finiszem na stadionie ŁKS.
  • 1955 – Julian Skąpski zdobywa mistrzostwo Polski w wyścigu na 50 km.
  • 1956 – Jerzy Bek zdobywa mistrzostwo Polski w wyścigu na 4 km na dochodzenie.
  • 1960 – dział jazdy szybkiej kończy działalność.
  • 1976 – kończy działalność dział turystyki a wraz z nim cała sekcja kolarska.
Piłka wodna

Uprawiana była od przełomu lat 20 i 30 XX wieku do początku lat 60 XX w.

Piłka rowerowa

Uprawiana była w klubie w okresie międzywojennym XX wieku

Łucznictwo

Podobnie jak piłka rowerowa lata jej istnienia datuje się na okres międzywojenny XX wieku

Szybowcowa

Działała w okresie międzywojennym XX wieku.

Spadochronowa

Skoki spadochronowe uprawiano na powstałej w 1937 roku wieży spadochronowej, liczącej 20 metrów. Działała również w okresie po drugiej wojnie światowej.

Kibice[edytuj | edytuj kod]

Wczoraj i dziś[edytuj | edytuj kod]

ŁKS w momencie powstania (1908) stał się pierwszym w Łodzi klubem polskim, w którym uprawiano piłkę nożną, dzięki czemu cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem wśród łodzian, w tym przede wszystkim garnącej się do uprawiania sportu młodzieży[44]. Szerokie i stale rozrastające się grono sympatyków klubu potwierdziło swą znaczącą rolę w kraju w 1932, kiedy to ŁKS wygrał plebiscyt „Przeglądu Sportowego” dla największej liczby kibiców na meczach swojej drużyny w piłkarskiej I lidze (dziś ekstraklasa), za co dostał zegar świetlny firmy Omega[45].

Kibice Łódzkiego Klubu Sportowego podczas meczu

Piłkarze ŁKS przez wiele lat byli wspierani w znaczącej liczbie przez swych sympatyków zarówno na meczach rozgrywanych u siebie, jak i na wyjeździe. Na decydujący o tytule mistrza Polski pojedynek w 1958 z Górnikiem Zabrze pojechało prawie 10 tysięcy łodzian[14]! W latach 70 XX wieku na mecze ŁKS chodziła rekordowa liczba osób – mecze na odnowionym stadionie, w blasku najnowocześniejszych wówczas jupiterów, oglądało ponad 40 tysięcy ludzi[46].

W przeszłości kibice licznie odwiedzali także obiekty, w których grali przedstawiciele halowych dyscyplin klubu. Na meczach hokeistów ŁKS w Pałacu Sportowym trybuny mogące pomieścić ok. 9 tys. kibiców z reguły zapełniały się do ostatniego miejsca[47] W 2011 na meczu koszykarzy ŁKS próbowano pobić rekord frekwencji na ligowym meczu halowym w Polsce. Do jego ustanowienia zabrakło niecałe 900 osób (na trybunach zgromadzono 9128 kibiców)[48].

Także dziś, mimo gry w niższych klasach rozgrywkowych kibice wspierają swój klub. Na początku 2014, na przedsezonowej prezentacji piłkarzy w Atlas Arenie – występujących wówczas w IV lidze – przybyło 3 tys. sympatyków[49]. Od 2006 działa tzw. Klub 100, którego celem jest wspieranie finansowo-organizacyjne łódzkiego klubu[50].

Plebiscyt oraz znani sympatycy klubu[edytuj | edytuj kod]

Leon Niemczyk – znany sympatyk ŁKS

W latach 70 i 80 XX wieku organizowany był „Plebiscyt Klubu Kibica ŁKS”, na najpopularniejszego i najlepszego sportowca klubu, który został przeprowadzony 7-krotnie. Dwukrotnie wygrał go Jan Tomaszewski, wieloletni golkiper drużyny piłkarskiej. Oprócz niego triumfowali także: Stanisław Terlecki, Marek Dziuba (piłkarze), Walery Kosyl, Leszek Kokoszka (hokeiści) oraz Wojciech Fiedorczuk (koszykarz). Organizacja plebiscytu została przerwana w 1981, po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce[51].

Klub miał i ma nadal liczne grono sympatyków, którzy się z nim utożsamiają. Wśród nich znajdziemy m.in. Aleksego Rżewskiego, pierwszego prezydenta Łodzi po odzyskaniu niepodległości w 1918, Menachema Bornszatjna ps. „Ślepy Maks”, legendarnego łódzkiego gangstera, Ludwika Benoit, Leona Niemczyka, Mariana Łącza, cenionych polskich aktorów, O.S.T.R., znanego rapera, a także poetę Ludwika Jerzego Kerna oraz popularnego pisarza fantasy Andrzeja Sapkowskiego[14].

Upamiętnienia[edytuj | edytuj kod]

W 2008 Poczta Polska wydała okolicznościowe (na 100. rocznicę powstania Łódzkiego Klubu Sportowego) kartę i znaczek pocztowy[52][53] oraz stempel[54]. Na kopercie znajduje się archiwalne zdjęcie byłego piłkarza klubu, Henryka Szymborskiego, który cieszy się ze zdobytego gola; z kolei na znaczku przedstawione są główne dyscypliny sportowe, które miały lub wciąż mają swoje sekcje w klubie: piłka nożna, hokej na lodzie, koszykówka, tenis i siatkówka.

W Łodzi znajdują się także 4 ulice, których patronami są byli sportowcy ŁKS (olimpijczycy). Uhonorowanymi są: Wawrzyniec Cyl, Antoni Gałecki, Jerzy Potz oraz Władysław Król[55]. Ponadto, podobizna ostatniego z nich znajduje się na fresku „Łódź w pigułce”, na którym pojawiły się 31 najbardziej znane i zasłużone dla miasta osoby.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Jak łodzianie grali w piłkę nożną... Archiwum Państwowe w Łodzi o początkach piłki nożnej w mieście. lodz.ap.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)]. [dostęp 2014-08-13]
  2. A. Bogusz, Dawna Łódź sportowa, Łódź 2007, s. 61.
  3. Andrzej Szymański, Jubilat jak młodzieniaszek. 80 lat liczy ŁKS, „Dziennik Łódzki” (255), bc.wbp.lodz.pl, 3 listopada 1988, s. 2 [dostęp 2023-02-19].
  4. Jacek Strzałkowski: Łódzki Klub Sportowy 1908–1983. Łódź: 1983, s. 7–10, 18.
  5. A. Bogusz, op. cit., s. 27-28.
  6. A. Bogusz, op. cit., s. 72.
  7. Odsłonięto tablicę upamiętniającą pierwszy mecz ligowy [dostęp 2014-08-13]
  8. A. Bogusz, op. cit., s. 172.
  9. A. Bogusz, op. cit., s. 139.
  10. A. Bogusz, op. cit., s. 170-171.
  11. J. Strzałkowski, Łódzki Klub Sportowy 1908–1983, Łódź 1983, s. 40-41.
  12. Jubileusz ŁKS-u. „Stadjon”, s. 17, Nr 33 z 14 sierpnia 1924. 
  13. Sport w Polsce jako narzędzie stalinowskiej propagandy [dostęp 2014-08-13]
  14. a b c d Tomasz Walczak (red.), 100 lat ŁKS [online], UM Łodzi [dostęp 2014-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2014-08-11].
  15. J. Strzałkowski, op. cit., s. 44.
  16. Sport. Z różnych dyscyplin. 75-lecie Łódzkiego Klubu Sportowego. „Nowiny”, s. 2, Nr 261 z 5-6 listopada 1983. 
  17. Historia hokejowego ŁKS'u [online], lkhzone.pl, 15 maja 2010 [dostęp 2014-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-20].
  18. a b ŁKS odrodził się jak feniks z popiołu. Początek nowej siatkarskiej ery? [dostęp 2014-08-13]
  19. Ekstraklasa koszykarek bez ŁKS-u? [dostęp 2014-08-13]
  20. ŁKS zacznie od IV ligi! [dostęp 2014-08-13]
  21. IV liga 2013/2014, grupa: łódzka [dostęp 2014-08-13]
  22. Koszykarze ŁKS SMS MG13 awansowali do drugiej ligi [dostęp 2014-08-13]
  23. Trzy awanse w trzy sezony. ŁKS Łódź po siedmiu latach znów w Lotto Ekstraklasie [dostęp: 2017-07-05]
  24. ŁKS Commercecon Łódź mistrzem Polski! [dostęp: 2017-07-05]
  25. Stefan Brajter, Legendarny ŁKS przez lata [ARCHIWALNE ZDJĘCIA] [online], wyborcza.pl, 15 kwietnia 2013 [dostęp 2014-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-15].
  26. „Przeplatanka” ŁKS-u do wylicytowania [dostęp 2014-08-13]
  27. Podobają się nowe logo i koszulka ŁKS [dostęp 2014-08-13]
  28. Przeplatanka ponownie oficjalnym herbem ŁKS [dostęp 2014-08-13]
  29. ŁKS Łódź: „Przeplatanka” w rękach klubu. Co dalej ze starym herbem? [dostęp 2014-08-13]
  30. Skarb kibica ŁKS na portalu 90minut.pl [dostęp 2014-08-13]
  31. a b Ełkaesiak. 1908-2008 Rocznik klubowy, Łódź 2008, s. 19.
  32. ŁKS Łódź wyprowadza się z hali przy al. Unii [dostęp 2014-08-13]
  33. Sekcje ŁKS opuszczają halę przy al. Unii... i boją się o powrót [dostęp 2014-08-13]
  34. Dawne boisko ŁKS [dostęp 2014-08-13]
  35. Ełkaesiak..., s. 21.
  36. op, cit., s. 20.
  37. a b ŁKS Mistrzem Polski! Łódź jest prawdziwą stolicą siatkówki! [online], lodz.pl, 13 maja 2023 [dostęp 2023-05-27] (pol.).
  38. Wraz z pełniącymi obowiązki 29.
  39. Zdjęcie wraz z opisem Eugeniusza Chilarskiego [dostęp 2014-08-13]
  40. J. Strzałkowski, op. cit., s. 39.
  41. Zmarł Jan Sobieski, najstarszy ełkaesiak [dostęp 2014-08-13]
  42. 1. liga. Od ćwierć wieku naprawia buty i piłki w ŁKS. Ma 95 lat [dostęp 2014-08-13]
  43. Prymas na 100-leciu ŁKS [dostęp 2014-08-13]
  44. A. Bogusz, op. cit., s. 62.
  45. J. Strzałkowski, op. cit., s. 41.
  46. portal: stadiony.net; podano rekord frekwencji: 45 tys. widzów na meczu ŁKS z Polonią Bytom – 21.08.1971 [dostęp 2014-08-13]
  47. Największy upadek w historii ŁKS Łódź [dostęp 2014-08-13]
  48. ŁKS vs Śląsk: bez rekordu w Atlas Arenie. Zobacz doping 9 tysięcy kibiców [dostęp 2014-08-13]
  49. Trzy tysiące kibiców ŁKS na prezentacji drużyny w Atlas Arenie [dostęp 2014-08-13]
  50. O nas Stowarzyszenie Klub 100 – ŁKS Łódź [dostęp 2014-08-13]
  51. Ełkaesiak..., s. 22.
  52. 100. rocznica powstania Łódzkiego Klubu Sportowego [dostęp 2014-08-13]
  53. ŁKS ma swój znaczek pocztowy [dostęp 2014-08-14]
  54. Koperta z okolicznościowymi stemplami ŁKS. pzflodz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-10)]. [dostęp 2014-08-13]
  55. Słownik nazewnictwa miejskiego Łodzi [dostęp 2014-08-13]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]