Łówcza
50°17′32″N 23°17′25″E/50,292222 23,290278| wieś | |
.jpg) Nowy kościół z 2001 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
404[2] |
| Strefa numeracyjna |
16 |
| Kod pocztowy |
37-614[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RLU |
| SIMC |
0606903[4] |
Położenie na mapie gminy Narol  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubaczowskiego  | |
| 50°17′32″N 23°17′25″E/50,292222 23,290278[1]
| |
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Łówcza (ukr. Лівча) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie lubaczowskim, w gminie Narol[5][4].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Michała Archanioła w Płazowie. We wsi jest kościół filialny Matki Bożej Bolesnej[6].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Łówcza leży na pograniczu Płaskowyżu Łówczy (należącego do Roztocza) i Płaskowyżu Tarnogrodzkiego. W tym miejscu południowo-wschodnia krawędź Roztocza jest wysoka. Dolna część Łówczy leży na wysokości 256 m n.p.m. a górna na wysokości 340 m n.p.m. Wieś rozciąga się wzdłuż potoku Łówcza na długości ok. 4 km ze wschodu na zachód i składa się z przysiółków: Wola, Samulaki, Koziejówka, Łówcza Stara, Łówcza Nowa, Garby i Koniec. Potok zwany jest też Łówczanką lub Łotoczą, wypływa w górnej części wsi i uchodzi do Brusienki w Nowym Lublińcu.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0606910 | Garby | część wsi |
| 0606926 | Samolaki | część wsi |
| 0606932 | Wola | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Najstarsza wzmianka o Łówczy (Lowcze) pochodzi z 1484 r. W 1618 r. stanowiła własność królewską. Z 1685 r. pochodzi akt erekcyjny (przypuszczalnie powtórny) tutejszej parafii, wydany przez właściciela wsi, Adama Antoniego Bełżeckiego, kasztelana bełskiego. W 1880 r. Łówcza miała 1134 mieszkańców, w większości Ukraińców. Działał tu tartak wodny, młyn, cegielnia i wapiennik.
W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie lubaczowskim województwa lwowskiego[7]. 21 września 1939 r. w okolicy Łówczy złożyły broń otoczone przez Niemców resztki 75. pułku piechoty. Tutaj także został wzięty do niewoli dowódca Armii Kraków gen. Antoni Szylling. W latach 1939–1941 przez Łówczę przechodziła niemiecko-radziecka linia demarkacyjna. Po stronie niemieckiej znajdował się przysiółek Wola. Ciągi dawnych wałów są na terenie wsi widoczne do dziś.
W latach 1944-1945 na terenie wsi miały miejsce starcia z oddziałami UPA. Jednym z nich był napad na posterunek MO w nocy z 27 na 28 marca 1945 r., podczas którego zginął komendant, trzech milicjantów i cztery osoby cywilne a 15 gospodarstw zostało spalonych. Nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj łącznie 28 Polaków[7].Ku czci zabitych funkcjonariuszy milicji w październiku 1974 roku odsłonięto pomnik[8]. Ludność ukraińska została wysiedlona w latach 1945 i 1947.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Dawna cerkiew greckokatolicka pw. św. Paraskewy z 1808 r., rozbudowana w 1899 r., drewniana, z zachowanym ikonostasem. Od końca lat 40. XX w. do czasu wybudowania nowego kościoła w 2001 r. służyła jako kaplica filialna parafii rzymskokatolickiej w Płazowie.
- Drewniana dzwonnica z 1920 r.
- Resztki cmentarza przycerkiewnego, m.in. ciekawy nagrobek właściciela Łówczy, I. Thullie, z wierszowanym epitafium: Żona mężowi. Patrz! o to posąg z kamienia wykuty / Nad zimnym grobem śmierci upominek / Zapłacz wyrazem żalu i pokuty / Tu mąż i ojciec znalazł swój spoczynek.
- Cmentarz greckokatolicki z licznymi nagrobkami bruśnieńskimi
- Resztki zespołu dworskiego; założenia parku geometrycznego i brama.
-
Cerkiew pw. św. Paraskewy z 1808 -
Nagrobek właściciela Łówczy, I. Thullie, z wierszowanym epitafium -
Krzyże bruśnieńskie na cmentarzu greckokatolickim
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 73601
- ↑ Wieś Łówcza w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-23], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 751 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 488, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945", Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str. 596
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Łówcza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 751.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- P. Wład, M. Wiśniewski - Roztocze Wschodnie, Wyd. Nauk. Turyst. i Eduk., Mielec 2004
- Losy cerkwi w Polsce po 1944 r., Reg. Ośr. Studiów i Ochr. Środ. Kulturowego w Rzeszowie, 1977
| Miasta | |
|---|---|
| Wsie | |
| Osada | |
| Integralne części wsi |
|
