Łabowa (gmina)
| gmina wiejska | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| TERC |
1210082 | ||||
| Wójt |
Marta Słaby | ||||
| Powierzchnia |
119,12 km² | ||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
49,8 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy |
18 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
KNS | ||||
Adres urzędu: Łabowa 3733-336 Łabowa | |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie powiatu
| |||||
| 49°31′41″N 20°51′47″E/49,528056 20,863056 | |||||
| Strona internetowa | |||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||
Łabowa – gmina wiejska w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Siedzibą gminy jest Łabowa.
Sąsiaduje z gminami Grybów, Kamionka Wielka, Krynica-Zdrój, Muszyna, Nawojowa, Piwniczna-Zdrój.
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Położona jest między pasmem Jaworzyny w Beskidzie Sądeckim a pasmem Grybowskim w Beskidzie Niskim, w połowie drogi między Nowym Sączem a Krynicą-Zdrojem, w dolinie rzeki Kamienicy Nawojowskiej. Wysokość terenu waha się od 440 do 1080 m n.p.m.
Gmina posiada obszar 119,12 km², w tym: użytki rolne 24%, użytki leśne 71%. Stanowi to 7,68% powierzchni powiatu.
Sołectwa[edytuj | edytuj kod]
Barnowiec, Czaczów, Kamianna, Kotów, Krzyżówka, Łabowa, Łabowiec, Łosie, Maciejowa, Nowa Wieś, Roztoka Wielka, Składziste, Uhryń.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś Łabowa została ulokowana przed 1581 roku przez Branickich na prawie wołoskim. W tym samym roku powstała tu parafia greckokatolicka. Do roku 1947 w większości zamieszkana przez ludność łemkowską[2].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Dane z 31 grudnia 2017 roku[3].
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 6005 | 100 | 2919 | 48,5 | 3086 | 51,5 |
| gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) |
50 | 24 | 26 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Łabowa w 2014 roku[1].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Murowana cerkiew greckokatolicka pw. Opieki NMP w Łabowej z 1784 roku, ufundowana przez Lubomirskich. Budynek przykrywa blaszany, siodłowy dach, nad kaplicami uformowany w kopuły, który zdobi pięć wieżyczek z latarniami. Nad wszystkim góruje baniasty hełm wieży z latarnią.
- Cmentarz gminy żydowskiej w Łabowej.
- Drewniana cerkiew greckokatolicka pw. św. Dymitra w Roztoce Wielkiej, zbudowana w 1819 roku w typie zachodniołemkowskim. Wnętrze zdobią klasycystyczne ołtarze, ikonostas i lichtarze: dwa późnobarokowe z pierwszej połowy XVIII w. i dwa klasycystyczne.
- Unicka cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy w Maciejowej zbudowana w 1830 roku w typie budownictwa zachodniołemkowskiego. Cerkiew jest drewnianym trójdzielnym budynkiem z wieżą konstrukcji słupowej i izbicą. Z wyposażenia cerkiewnego posiada neobarokowy ikonostas z przełomu XIX i XX wieku. Przed cerkwią stoi drewniana dzwonnica z namiotowym dachem pochodząca z tego samego okresu. Obecnie pełni rolę kościoła rzymskokatolickiego.
- Greckokatolicka drewniana cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Łosiem[4], wybudowana w 1826 roku w typie budownictwa zachodniołemkowskiego. Obita gontem, trójdzielna. Wieża konstrukcji słupowej z izbicą. Wyposażenie kościoła pochodzi z XVIII–XIX wieku. Znajduje się tu ikonostas o motywach rokokowo-klasycystycznych.
- Kapliczki przydrożne, w tym w Nowej Wsi, zbudowana ok. połowy XIX wieku, pod wezwaniem Matki Boskiej od Dzieciątka.
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Warunki górskie w znacznym stopniu ograniczają możliwości produkcyjne terenów rolnych i preferują pastewny system użytkowania ziemi. W krajobrazie rolniczym dominują użytki zielone i uprawy roślin pastewnych z enklawami upraw niektórych zbóż i ziemniaków. Głównym kierunkiem w rolnictwie gminy jest hodowla bydła domowego opasowego mlecznego.
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Typowo turystyczną miejscowością jest położona w głębokiej dolinie otoczonej szczytami Beskidu Niskiego o wys. do 850 m n.p.m. Kamianna. Miejscowość została rozsławiona przez księdza Henryka Ostacha jako centrum apiterapii, czyli leczenia produktami pszczelimi.
Ponadto wyciągi w Czaczowie, na Hali Łabowskiej oraz w Kamiannej umożliwiają uprawianie narciarstwa.
Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]
Przeważającą powierzchnię gminy pokrywają lasy. Drzewostany chronione są w rezerwatach przyrody w Barnowcu, Łabowcu, Łosiem i Uhryniu. Część gminy należy do Popradzkiego Parku Krajobrazowego.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Gmina Łabowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Nasze Regionalne - Wszystko z Twojego Regionu [online], naszeregionalne.pl [dostęp 2019-04-09].
- ↑ Gmina Łabowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-01-08], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ w Łosiu, w Łosiem, w Łosiach - Poradnia językowa PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2022-10-19] (pol.).
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
| Dawne wsie | |
| Inne miejscowości |
