Ładniej? PRL w przestrzeni miasta

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Ładniej? PRL w przestrzeni miasta – projekt społeczno-artystyczny realizowany w 2009 roku z inicjatywy doktorantów i studentów Uniwersytetu w Białymstoku – wolontariuszy Fundacji Uniwersytetu w Białymstoku – oraz Klubu Krytyki Politycznej w Białymstoku zorientowany na wywołanie debaty publicznej nad przemianami zachodzącymi w przestrzeni miejskiej Białegostoku po przekształceniu w 1989 roku Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w III Rzeczpospolitą. Projekt zaadresowano do białostockiej młodzieży szkolnej i akademickiej, mieszkańców miasta oraz do turystów.

Organizatorzy projektu postanowili popularyzować wiedzę o urbanistyce, architekturze i sztuce miasta oraz zachęcić mieszkańców do dokładniejszego poznania jego historii. Stworzono również przestrzenie dyskusji, takie jak otwarte dyskusje z udziałem artystów, naukowców i polityków oraz wycieczki, „fotosafari”, warsztaty i wystawy w których wszyscy zainteresowani mogli wyrazić swoje opinie na temat wyglądu miasta. Na stronie internetowej projektu za pomocą opcji zgodnych ze standardem Web 2.0 użytkownicy mogą uczestniczyć w dalszej dyskusji nad dostrzeganymi zmianami oraz nad tym czy i jak zachować architekturę PRL-u[1].

Punktem wyjścia w realizacji „Ładniej? PRL w przestrzeni miasta” było zebranie starych pocztówek, zdjęć, materiałów archiwalnych i informacji z prasy lokalnej z lat 1945-1989 („Gazeta Białostocka”, „Gazeta Współczesna”, „Kurier Podlaski”). Następnie uczestnicy projektu próbowali uchwycić zmiany na fotografiach, które zaprezentowano na dwóch wystawach: w Bibliotece Uniwersyteckiej im. J. Giedroycia przy dawnym biurowcu Zjednoczenia Budownictwa oraz na Wydziale Historyczno-Socjologicznym Uniwersytetu w Białymstoku w dawnym budynku KW PZPR. Zwiedzający wystawy mogli ocenić przemiany na specjalnych planszach. Do tego odrębna wystawa zawierająca kolaże starych i współczesnych zdjęć została przedstawiona na podsufitkach w autobusach komunikacji miejskiej, które gościły również w II białostockiej edycji „Galerii Bezdomnej[2][3][4][5][6][7].

Przygotowano również dwie ścieżki i ich mapy na których umieszczono istotne punkty związane z architekturą okresu PRL w Białymstoku. Mapy te po wzbogaceniu w opisy i zdjęcia udostępniono również na stronie internetowej umożliwiając zwiedzającym ją odbywanie wirtualnych spacerów po mieście. Szlaki te przedstawiono również w broszurach informacyjnych i mapach w wersji drukowanej[8]. Planowana jest także publikacja specjalnego albumu[9][10].

Do tego korzystając z technologii Google Maps przygotowano specjalną mapę „Białystok w opinii mieszkańców” stanowiącą forum na którym odwiedzający stronę mogą wypowiadać się na temat architektury z epoki PRL. Możliwe są tu nie tylko wypowiedzi pisemne i komentarze do oznaczonych już miejsc, da się też określić kolejne – zapomniane, bądź pozytywnie lub negatywnie przekształcone lokacje. Mapę tą można wypełniać zdjęciami oraz nagraniami audio i wideo – da się tu chociażby umieścić przewodnik po mieście, który inni będą mogli odsłuchać podczas spacerów, jak również upublicznić stare fotografie i pocztówki, udokumentować przedmioty życia codziennego i istotne miejsca publiczne. Materiały te można umieścić na jednym z darmowych serwerów internetowych lub przesłać organizatorom projektu pocztą tradycyjną bądź elektroniczną[11].

Partnerami projektu są Instytut Socjologii Uniwersytetu w Białymstoku, Biblioteka Uniwersytecka im. J. Giedroycia, Studenckie Koło Naukowe Historyków na Uniwersytecie w Białymstoku, Archiwum Państwowe w Białymstoku, Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej oraz Stowarzyszenie „Fabryka Bestsellerów”. Projekt zrealizowano przy wsparciu finansowym Prezydenta Miasta Białegostoku.

Przebieg szlaku architektury lat 1945-1989[edytuj | edytuj kod]

Urząd pocztowy (ul. Kolejowa) – "Okrąglak""Galeriowiec"Dworzec PKSSpodki"Domus"Zespół Osiedli RobotniczychKino "Pokój" – Pierwszy w Polsce sklep samoobsługowy – Hotel CristalSklep "Ratuszowy"Siedziba Towarzystwa Przyjaźni Polsko-RadzieckiejBank NarodowyPowszechny Dom TowarowyDom PartiiPomnik Bohaterów Ziemi BiałostockiejDom Handlowy "Central"Dom TechnikaSąd OkręgowySiedziba Związków ZawodowychBiałostockie Zjednoczenie BudownictwaOsiedle PiaskiDom AktoraSzpital klinicznyBiałostocka FilharmoniaKlub EscapadaKlub Muzyczny "Odeon"Pierwszy białostocki wieżowiecUrząd SkarbowyPolski Związek ŁowieckiBiałostocki Teatr LalekHotel TurkusTereny WystawoweStadion GwardiiKombinat Bawełniany w FastachBiałostocka fabryka domów "Fadom"

Przebieg szlaku małej architektury lat 1945-1989[edytuj | edytuj kod]

„Ptaki” (rozwidlenie szos na Warszawę i Ełk) – Pomnik Obrońców Białegostoku – „Koła” – „Rogalik” – Neon Domus – „Wiejskie plony” – Gołąbek pokoju – „Moda damska i męska” – „Kompozycje geometryczne” – „Sowy” – „Znaki zodiaku” – „Pory dnia i pory roku” – „Znaki zodiaku” (2) – „Kompozycje geometryczne” (2) – „Rozety” – „Wojsko” – „Głowy” – Neon żonkil – „Herby i Maszkarony” – „Nadanie praw miejskich magdeburskich” – „Monety Polskie” – „Zawody” – „Konie” – „Znaki zodiaku” (3) – „Ptak” – „Zwierzęta” – „Kamienica pod literką A” – „Biesiady przy stole” – „Ksiądz Kluk” – „Sceny wiejskie, ornamenty kwiatowe” – Pomnik Bohaterów Ziemi Białostockiej – Neon CepeliaPolski Związek ŁowieckiPomnik WdzięcznościSocrealistyczne rzeźby przy Pałacu Branickich

Osoby związane z architekturą PRL w Białymstoku[edytuj | edytuj kod]

Ważne postacie związane z obiektami wskazanymi w ramach projektu stanowią:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Ładniej? PRL w przestrzeni miasta: Strona oficjalna. [dostęp 2009-09-24].
  2. Ładniej? PRL w przestrzeni miasta: Aktualności. [dostęp 2009-09-24].
  3. Wystawa w Bibliotece Uniwersyteckiej: "Ładniej? PRL w przestrzeni miasta". „Kurier Poranny”. [dostęp 2009-09-24]. ].
  4. Andrzej Kłopotowski. Ładniej? Podyskutuj o tym. „Gazeta Wyborcza”. [dostęp 2009-09-24]. ].
  5. Beata Hyży-Czołpińska. Kolejnym naszym pomysłem (wideo). „Telewizja Białystok”. [dostęp 2009-09-24]. ].
  6. Spacer śladami PRL-u. Który Białystok ładniejszy? Obecny, czy ten, z poprzedniej epoki? (wideo). „Kurier Poranny”. [dostęp 2009-09-24]. ].
  7. Andrzej Bajguz. Obiekty które niegdyś były przedmiotem PRL-owskiej dumy (audio). „Radio Białystok”. [dostęp 2009-09-24]. ].
  8. Katarzyna Niziołek, Radosław Poczykowski (red.): Ładniej? PRL w przestrzeni miasta. Białostocka architektura lat 1945-1989. Białystok: Fundacja Uniwersytetu w Białymstoku, 2009. ISBN 978-83-929455-1-2. (pol.).
  9. Ładniej? PRL w przestrzeni miasta: Architektura lat 45.-89. – mapa. [dostęp 2009-09-24].
  10. Ładniej? PRL w przestrzeni miasta: Mała architektura – mapa. [dostęp 2009-09-24].
  11. Monika Kosz-Koszewska. Szlak architektury Polski Ludowej w internecie. „Gazeta Wyborcza”. [dostęp 2009-09-24]. ].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]