Łupek ilasty

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Łupek ilasty (dawniej Iłołupek) – skała osadowa bardzo drobnoziarnista, o wyraźnej kierunkowości, często laminowana lub warstwowana. Składa się z bardzo drobnych ziaren kwarcu i minerałów ilastych, głównie kaolinitu. Powstaje w wyniku kompakcji i diagenezy iłowców (iłu). Barwa: szara, niebieskoszara, zielonkawoszara, białoszara, żółtawa, żółtobrązowa, czerwona do czarnej, w zależności od różnych domieszek. Charakteryzuje się oddzielnością międzywarstwową lub złupkowaniem.

W trakcie procesów metamorficznych w warunkach metamorfizmu regionalnego powstają z niego łupki serycytowe lub łupki łyszczykowe, a w warunkach metamorfizmu kontaktowegołupki plamiste, łupki gruzełkowe lub hornfelsy.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Łupki ilaste różnego wieku w Polsce występują w Karpatach fliszowych, w Tatrach, w zagłębiu górnośląskim, w Sudetach, na obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich oraz w głębokim podłożu Niżu Polskiego.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Łupki ilaste mają zastosowanie w produkcji lekkich bloków budowlanych, papy bitumicznej, środków izolacyjnych i do budowy ulepszonych nawierzchni drogowych.

W przypadku dużej zawartości substancji bitumicznych mogą być przerabiane na produkty naftowe. Jego odmianą jest łupek bitumiczny zawierający bituminy.