Łyżworolki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Para łyżworolek

Łyżworolki (wrotki jednośladowe) – sprzęt sportowy i rekreacyjny mający postać kółek mocowanych do butów w sposób trwały w jednym rzędzie, analogicznie do płozy w łyżwach (stąd nazwa).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Koncepcja umieszczania kółek pod butami sięga co najmniej początku XVIII wieku. Od początku były to próby imitacji jazdy na łyżwach w warunkach braku lodu, do celów rekreacyjnych bądź przedstawień teatralnych[1]. Kolejne modele nie zdobywały jednak szerszej popularności ze względu na trudności z hamowaniem i skręcaniem[2].

Dopiero w 1863 roku James Plimpton z Medford w stanie Massachusetts odszedł od jednośladowości, projektując dwie pary równoległych kółek na wózkach przymocowywanych do buta, czyli pierwsze wrotki[3]. Nowość błyskawicznie dotarła do Europy, robiąc wielką furorę. Odtąd aż do lat 80. XX wieku łyżworolki istniały w cieniu wrotek.

Wszystkie opisywane dotychczas łyżworolki posiadały drewniane kółka. Sporą zmianę przyniosło dopiero wprowadzenie poliuretanu w 1979 roku[4], dzięki czemu kółka stały się odporniejsze na ścieranie.

Współczesne łyżworolki narodziły się w latach 80. XX wieku. Początkowo były promowane jako sposób dla hokeistów na trenowanie jazdy latem, jednak szybko spopularyzowały się wśród młodzieży.

Korzystanie z dróg w Polsce[edytuj | edytuj kod]

Od 20 maja 2021 korzystanie z łyżworolek w Polsce jest uregulowane przez ustawę Prawo o ruchu drogowym. Łyżworolki zalicza się do typu urządzeń wspomagających ruch (UWR). Osoba poruszająca się na łyżworolkach jest obowiązana korzystać z chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, poruszając się na drodze dla rowerów obowiązuje ruch prawostronny. Korzystając z chodnika albo drogi dla pieszych, jest obowiązana poruszać się z prędkością zbliżoną do prędkości pieszego, zachować szczególną ostrożność, ustępować pierwszeństwa pieszemu oraz nie utrudniać jego ruchu.

Osoba poruszająca się po drogach i chodnikach jest obowiązana:

  • poruszać się z prędkością zapewniającą panowanie nad tym urządzeniem, z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa;
  • przy wymijaniu zachować bezpieczny odstęp od wymijanego pojazdu lub uczestnika ruchu;
  • przy omijaniu zachować bezpieczny odstęp od omijanego pojazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody;
  • przed wyprzedzaniem upewnić się, czy ma dostateczne miejsce do wyprzedzania bez utrudnienia komukolwiek ruchu;
  • zbliżając się do przejścia dla pieszych, zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na przejściu.

Ponadto Kodeks drogowy zabrania użytkownikom UWR:

  • poruszania się w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;
  • przewożenia innej osoby, zwierzęcia lub ładunku;
  • ciągnięcia pojazdu lub ładunku;
  • czepiania się pojazdów;
  • poruszania się tyłem[5].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. The History of Roller Skating [online], rollerlandskatecenter.com [dostęp 2020-02-17].
  2. Justin Parkinson, The Victorian craze that sparked a mini-sexual revolution, „BBC News”, 6 kwietnia 2015 [dostęp 2020-02-17] (ang.).
  3. Skate History: The Evolution of Roller Skates Through the Years [online], wheelsrsc.com [dostęp 2020-02-17].
  4. The Inline skating History since 1760 - Online-skating.com [online], www.online-skating.com [dostęp 2020-02-17].
  5. Ustawa z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 720).