Ślazówka letnia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ślazówka letnia
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

ślazowce

Rodzina

ślazowate

Rodzaj

ślazówka

Gatunek

Ślazówka letnia

Nazwa systematyczna
Lavatera trimestris L.
Sp. pl. 2:692. 1753[3]
Synonimy
  • Althaea africana (Mill.) Borbás
  • Althaea trimestris (L.) Kuntze
  • Lavatera africana Mill.
  • Malva trimestris (L.) Salisb.
  • Stegia trimestris (L.) Risso[3]
Kwiat
Kępa ślazówki letniej

Ślazówka letnia, ślazówka trzymiesięczna[4] (Lavatera trimestris L.) – gatunek rośliny należący do rodziny ślazowatych. Pochodzi z obszaru śródziemnomorskiego, gdzie rośnie na obszarach od Afryki północno-zachodniej i Portugalii po Grecję (bez Krety)[5]. Występuje na ubogich, piaszczystych siedliskach wzdłuż brzegów morskich[6], poza tym na ugorach, przydrożach, głównie jako uciekinier z ogrodów[5]. Rozpowszechniony jest w uprawie jako roślina ozdobna, przy czym na różnych obszarach przejściowo dziczeje, także w Polsce[7], poza tym w zachodniej i wschodniej części Stanów Zjednoczonych[8]. Jest gatunkiem typowym rodzaju Lavatera[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Roślina wzniesiona, o rozgałęzionym pędzie osiągającym do 120 cm wysokości. Dość gęsto jest pokryta włoskami dwudzielnymi, w górnej części pędu z domieszką włosków gwiazdkowatych[7]. Z wiekiem rośliny nieco łysieją[8]. Łodyga w dole jest czerwono nabiegła[7].
Liście
Ulistnienie skrętoległe. Najniższe, odziomkowe liście są sercowate lub nerkowate na ogonkach długości do 15 cm. Wyższe liście na ogonkach coraz to krótszych[7]. Blaszka liściowa także zmniejsza się wraz ze wzrostem rośliny[8]. Liście łodygowe mają 3 lub 5 szeroko trójkątnych klap, brzeg blaszki jest karbowany lub ząbkowany. Blaszka liściowa i ogonki okryte są włoskami[7]. U nasady liści wyrastają wąsko trójkątne przylistki długości 2–6 mm[8].
Kwiaty
W dolnej części łodygi wyrastają pojedynczo w kątach liści na długich szypułkach (do 7 cm[8]). Wyższe rozwijają się na coraz to krótszych szypułkach i przez to ścieśnione. Pod kwiatami obecne są kieliszki złożone z trzech półokrągłych listków, na końcach nagle zaostrzonych i odgiętych. Zarówno kieliszek, jak i kielich okryte są włoskami gwiaździstymi i szczeciniastymi[7]. Kielich dzwonkowaty, z działkami do połowy zrośniętymi[8]. Korona kwiatu osiąga średnicę 3–7 cm i jest różowoczerwona lub biaława, z ciemniejszymi, różowymi wiązkami przewodzącymi. Płatki są płytko wycięte i łagodnie zwężają się do nasady, gdzie występują brodawki. Pręciki z nitkami zrosłymi w nagą rurkę[7][8]. Słupek z silnie rozgałęzionym znamieniem[8].
Owoce
Rozłupnie składające się z 10–12 rozłupek, o ściankach na grzbietach silnie pomarszczonych poprzecznie[7]. Zamknięte są w trwałym kielichu[8].
Gatunki podobne
Ślazówka turyngska osiąga do 2 m, ma kwiaty o płatkach głęboko wyciętych. Okazała malwa różowa, zwana popularnie malwą ogrodową, osiąga 3 m wysokości, ma kwiaty większe do 10 cm średnicy, wyrastające po 1–4 w kątach liści i 6-krotny kieliszek[7].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Roślina jednoroczna, rzadko dwuletnia. W Europie Środkowej kwitnie od czerwca do października[7]. W zasięgu naturalnym (w basenie Morza Śródziemnego) kwitnie od kwietnia do czerwca[5]. Zapylana jest przez owady[6].

Zastosowanie i uprawa[edytuj | edytuj kod]

Gatunek uprawiany jest jako roślina ozdobna. Walorem są efektowne kwiaty, które choć krótkotrwałe rozwijają się sukcesywnie przez całe lato do jesieni. Wyhodowano odmiany o różnej barwie kwiatów, w tym czysto białej[9]. Nadaje się na kwiat cięty – pędy długo zachowują żywotność umieszczone w wodzie. Roślina dostarcza też pożytków pszczelich[6].

Rośnie dobrze na różnych glebach, ale najlepiej na dobrze przepuszczalnych i średnio żyznych lub ubogich. Na bardzo żyznych stanowiskach rośliny silniej rosną, są gęsto ulistnione, ale słabiej kwitną. Wymaga miejsc nasłonecznionych. Dobrze rośnie także nad morzem[6][10].

Rozmnaża się ją przez wysiew nasion wiosną na miejscu docelowym[6][10]. Nasiona wysiewać można w okresie od marca do maja, przy czym wcześniejsze wysianie skutkuje wcześniejszymi wschodami i kwitnieniem. Po następującym w ciągu kilku tygodni kiełkowaniu należy przerwać rośliny tak, by siewki rosły pojedynczo. Na początku lata rośliny osiągają 30-60 cm wysokości[10].

Roślina rośnie dobrze w miejscach ubogich, na piaskach i nie wymaga nawożenia. W okresach suchych należy ją jednak podlewać. Rzadko rośliny bywają porażane przez choroby grzybowe – w takim wypadku nie należy w kolejnych sezonach uprawiać roślin w tych samych miejscach[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-02-23] (ang.).
  3. a b Lavatera trimestris L.. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2018-02-23].
  4. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  5. a b c M. Blamey, Ch. Grey-Wilson: Wild Flowers of the Mediterranean. London: A & C Black, 2008, s. 134. ISBN 0-7136-7015-0.
  6. a b c d e Lavatera trimestris – L.. [w:] Plants For A Future [on-line]. [dostęp 2018-02-24].
  7. a b c d e f g h i j W. Szafer, B. Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. VIII. Warszawa: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 293-294.
  8. a b c d e f g h i j Lavatera trimestris Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-02-24].
  9. Botanica. Tandem, Verlag, 2005, s. 513-514.
  10. a b c d A gardener's guide to annuals. London: Murdoch Books UK Ldt., 2001, s. 56. ISBN 1-897730-82-9.