Świder (rzeka)
 Rzeka w pobliżu Józefowa | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Kontynent | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Rzeka | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość | 89,1 km | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Powierzchnia zlewni |
1161,5 km² | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Średni przepływ |
4,86 m³/s Wólka Mlądzka | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Źródło | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejsce | Wysoczyzna Żelechowska | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Wysokość |
ok. 175 m n.p.m. | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Ujście | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Recypient | Wisła | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejsce | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Wysokość |
ok. 85 m n.p.m. | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Świder – rzeka na Mazowszu, prawy dopływ Wisły, o długości około 89 km.
Przebieg[edytuj | edytuj kod]
Źródła znajdują się na wysokości 178 m n.p.m. ujście 85 m n.p.m. Spadek wynosi średnio 116 cm/km, maksymalna rozpiętość stanów wody 3 m, a średni przepływ roczny 4,86 m³/s. Źródła znajdują się na Wysoczyźnie Żelechowskiej w pobliżu Stoczka Łukowskiego. Świder powstaje z dwóch strug źródłowych: jedna o nazwie Świder wypływa na południe od Stoczka Łukowskiego pod wsią Ciechomin, druga nazywana Świdrem lub Różanką – na wschód od miasta Stoczka, pod wsią Róża Podgórna na łąkach przyległych do zachodniego skraju rozległych Lasów Łukowskich. Świder uchodzi do Wisły w jej 490. km, na granicy miasta Józefów i dzielnicy Świdry Wielkie należącej do Otwocka. Powierzchnia dorzecza – 1310 km²[1]. Płynie m.in. w pobliżu Seroczyna, Latowicza i Dłużewa.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa rzeki pochodzi prawdopodobnie od prasłowiańskiego wyrazu swid lub świd (praindoeuropejski rdzeń sweld), który oznacza woda, wilgotny, błyszczeć, lśnić. Znaczenie etymologiczne może mieć też kręty charakter rzeki, jak również powstające w jej nurcie wiry wodne – „świdry”[2][3][4].
Charakterystyka przyrodnicza[edytuj | edytuj kod]
Bieg rzeki jest kręty, charakterystyczne są liczne zakola, nazywane meandrami (np. w okolicy wsi Wola Karczewska). W niektórych miejscach znajdują się starorzecza, jak w okolicy wsi Sępochów. Zdarza się, że brzeg jest stromy, mając charakter klifu, jak w okolicy Rudzienka. Nurt jest miejscami bystry, woda stosunkowo czysta. W korytarzu rzeki powstają na niektórych odcinkach charakterystyczne łachy – piaszczyste wysepki. Interesującym elementem w korycie rzeki są także progi, zwane szypotami. Piaszczyste dno, niewielka głębokość i ciekawe otoczenie sprawiają, że jest to dobre miejsce na spływy kajakowe i wycieczki.
Rezerwat przyrody Świder[edytuj | edytuj kod]
41-kilometrowy odcinek Świdra od wsi Dłużew do ujścia ze względu na walory przyrodnicze i krajobrazowe został w roku 1978 uznany za rezerwat przyrody. Rezerwat Świder zajmuje obszar 238 ha.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Chludziński T., Dolina Świdra. Szlaki turystyczne, wyd. PTTK „Kraj”, Warszawa, s. 5.
- ↑ Historia Regionu Latowickiego.
- ↑ Rzeka Świder – strona Stowarzyszenia Przyjaciół Radiówka.
- ↑ Walory przyrodnicze doliny Świdra.