Światło chemiczne

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
1. Plastikowa obudowa.
2. Szklany pojemnik z roztworem nadtlenku wodoru.
3. Roztwór estru kwasu szczawiowego i barwnika fluorescencyjnego.
4. Po zgięciu wewnętrzny, szklany pojemnik pęka i roztwory mieszają się.
5. Po wymieszaniu roztworów światło chemiczne zaczyna świecić.

Światło chemiczne – świetlik (ang. glow stick, lightstick) jednorazowe źródło światła zbudowane z plastikowego pojemnika zawierającego dwie odizolowane ciecze (jedną w szklanym pojemniku), które po wymieszaniu zaczynają świecić. Światło chemiczne aktywuje się przez zgięcie plastikowego pojemnika zewnętrznego aż do złamania (lub zgniecenia) szklanego pojemnika wewnętrznego. Światło chemiczne może świecić od 5 minut (ultra intensywne) do 12 godzin. Produkowane są świetliki w różnych barwach: zielone (te z reguły świecą najdłużej), czerwone, pomarańczowe, różowe, żółte, niebieskie, fioletowe i białe oraz świecące w podczerwieni.

Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Nazwa „światło chemiczne” jest nazwą opisową, stosowaną z braku lepszej nazwy polskiej. Nazwa „świetlik” stosowana jest przez analogię do świetlika świętojańskiego (Lampyris noctiluca) – owada z rodziny świetlikowatych (Lampyridae) z rzędu chrząszczy (Coleoptera). Światło wytwarzane przez świetlika świętojańskiego powstaje w wyniku bioluminescencyjnej reakcji chemicznej katalizowanej lucyferazą.

Historia światła chemicznego[edytuj | edytuj kod]

 Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Sposób działania[edytuj | edytuj kod]

Utlenianie szczawianu difenylu (na górze), rozkład 1,2-dioksoetanodionu (w środku), uwolnienie energii z barwnika (na dole)

Po aktywacji i wymieszaniu roztworów zachodzi reakcja chemiczna w wyniku której substancja fotouczulająca świeci.

Substancje fotouczulające[edytuj | edytuj kod]

  • 9,10-difenyloantracen – barwa niebieska
  • 9,10-bis(fenyloetynylo)antracen, 2-chloro-9,10-bis(fenyloetynylo)antracen – barwa zielona
  • bis(2-metylopropylo) peryleno-3,9-dikarboksylan – barwa jasnozielona/limonkowa
  • Kumaryna 7 – barwa jaskrawozielona
  • Tetracen – barwa zielono-żółta
  • 1-chloro-9,10-bis(fenyloetynylo)antracen, rubren – barwa żółta
  • 5,12-bis(fenyletynylo)naftacen, rodamina 6G – barwa pomarańczowa
  • Eozyna Y – barwa pomarańczowa
  • Rodamina B – barwa czerwona

Utleniacz[edytuj | edytuj kod]

Bezwodny nadtlenek wodoru w aprotycznym rozpuszczalniku polarnym np. DMSO lub DMF.

Reduktory[edytuj | edytuj kod]

Estry fenolowe kwasu szczawiowego i ich pochodne:

  • Szczawian difenylu – Cyalume – DPO
  • Szczawian bis(2,4-dinitrofenylowy) – DNPO
  • Szczawian bis(2,4,6-trinitrofenylowy) – TEPO
  • Szczawian bis(2,4,6-trichlorofenylowy) – TCPO
  • Szczawian bis(2,4,6-trichlorofenylo-6- karbopentoksyfenylowy) – CPPO
  • Szczawian tert-butylu

Aktywatory[edytuj | edytuj kod]

Alkohol tert-butylowy, salicylan sodu oraz octan sodu.

Rozpuszczalniki[edytuj | edytuj kod]

Fosforan trifenylu, ftalan dimetylu oraz dietylu, DMSO lub DMF. Ewentualnie octan etylu.

Świetliki IR[edytuj | edytuj kod]

Świetliki podczerwone świecą światłem podczerwonym, niewidocznym gołym okiem. Widoczne są przez urządzania noktowizyjne: noktowizory i celowniki noktowizyjne, kamery przemysłowe i amatorskie oraz niektóre rodzaje cyfrowych aparatów fotograficznych. Mogą służyć do oświetlenia, skrytego powiadamiania lub oznaczania celów.

Zastosowanie światła chemicznego[edytuj | edytuj kod]

  • oświetlenie w przypadku braku źródła prądu
  • oświetlenie awaryjne
  • oznakowanie nocne w warunkach polowych (cywilne i wojskowe)
  • rozrywka

Alternatywy dla świetlików chemicznych[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]