Żelazna Pagoda

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Żelazna Pagoda w Kaifengu
Ilustracja
Państwo

 Chiny

Miejscowość

Kaifeng

Wyznanie

buddyzm

Historia
Data budowy

1049

Dane świątyni
Budulec

cegła, kamień

Położenie na mapie Chin
Mapa konturowa Chin, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Żelazna Pagoda w Kaifengu”
Ziemia34°49′00″N 114°21′54″E/34,816667 114,365000

Żelazna Pagoda (chiń. trad. 鐵塔; pinyin Tiě tǎ) – buddyjska pagoda w chińskim mieście Kaifeng w prowincji Henan; część zespołu świątynnego Youguo (佑國寺). Została wybudowana w 1049 roku za rządów dynastii Song (960–1279). Zachowana do dzisiaj ceglana pagoda powstała na miejscu drewnianej, którą strawił pożar w 1044 roku.

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Wzniesiona na planie ośmiokąta pagoda składa się z 13 kondygnacji i liczy 56,88 m wysokości[1]. Jest to ceglana wieża z kamiennymi, spiralnymi schodami wewnątrz oraz niewielkimi otworami w ścianach zewnętrznych, które umożliwiają dopływ światła i powietrza[2]. Pagoda charakteryzuje się gęsto umiejscowionymi pod daszkami (miyan) dougongami oraz dużą liczbą kondygnacji (louge)[2]. Ściany zewnętrzne zbudowano z ponad 50 różnych rodzajów glazurowanych i zdobionych cegieł. Ok. 1600 cegieł dodatkowo wzbogacono, umieszczając na nich skomplikowane i obfitujące w detale płaskorzeźby przedstawiające m.in. siedzącego Buddę, mnichów, śpiewaków, tancerzy, kwiaty, lwy, smoki oraz inne legendarne stworzenia. Pod daszkami pagody zawieszono w sumie 104 dzwonki, z których w czasie wiatru wydobywa się dźwięk. Podmurówkę budynku osadzono w mule pochodzącym z rzeki Huang He[1]. Wewnątrz pagody znajdują się malowidła przedstawiające sceny z klasycznych powieści chińskiej literatury, m.in. Wędrówki na Zachód[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Za rządów Północnej dynastii Song (960–1127), której stolicą było Kaifeng, sławny architekt Yu Hao wzniósł drewnianą pagodę, będącą częścią kompleksu świątynnego Youguo (w latach 965–995). W 1044 roku drewniana pagoda spłonęła w pożarze wywołanym uderzeniem pioruna[4]. Z rozkazu cesarza Renzonga (panował w latach 1022–1063), w 1049 roku na miejscu starej pagody wybudowano nową, do konstrukcji której wykorzystano niepalne cegły i kamienie. Nową pagodę nazwano żelazną, ponieważ kiedy obserwuje się ją z daleka, wydaje się ona mieć specyficzny, przypominający żelazo, szary kolor (pomimo tego, że w rzeczywistości ściany wykonane są z cegieł koloru czerwonego, brązowego, zielonego i niebieskiego). W 1847 roku rzeka Huang He wystąpiła z koryta i zniszczyła zabudowania świątyni Youguo, nie uszkadzając przy tym pagody. W sumie od momentu powstania pagoda przetrwała 38 trzęsień ziemi, 6 powodzi i kilka innych katastrof, jednak wciąż pozostaje w niemal nienaruszonym stanie[1][5].

W 1961 roku rząd Chińskiej Republiki Ludowej objął pagodę ochroną[6].

W 1994 roku Żelazna Pagoda została umieszczona na chińskich znaczkach pocztowych o nominale 2 juanów[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Iron Pagoda. chinaculture.org. [dostęp 2017-01-15]. (ang.).
  2. a b Xinian Fu: Chinese Architecture. New Haven: Yale University Press, 2002, s. 166, 183. ISBN 0-300-09559-7. (ang.).
  3. Youguo Temple - Chinese Buddhist Temple. cultural-china.com. [dostęp 2011-02-07]. (ang.).
  4. Joseph Needham, Ling Wang, Gwei-Djen Lu: Science and Civilisation in China, volume 4, part 3, Civil Engineering and Nautics. Cambridge: Cambridge University Press, 1971, s. 81–82. ISBN 0-521-07060-0. (ang.).
  5. Youguo Temple Iron Pagoda in Kaifeng of Henan Province. china.org.cn. [dostęp 2011-02-07]. (ang.).
  6. Memorial Temple of Lord Bao & Iron Pagoda. travelchinaguide.com. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
  7. 94-21: Pagodas of Ancient China - 1994. chinesestamps.org. [dostęp 2011-02-07]. (ang.).