1 Pułk Piechoty Legionów

1 Pułk Piechoty Legionów

Odznaka 1 pułku piechoty Legionów
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1918
Rozformowanie	1939
Nazwa wyróżniająca	Legionów
Patron	Józef Piłsudski
Tradycje
Święto	6 sierpnia
Nadanie sztandaru	1914; 1919; 1922
Rodowód	Pierwsza Kompania Kadrowa 1 pułk piechoty
Dowódcy
Pierwszy	kpt Józef Piłsudski
Ostatni	ppłk Jan Kasztelowicz
Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	Wilno(Koszary Szeptyckiego na Śnipiszkach)
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	1 Dywizja Piechoty Legionów
Odznaczenia

Orzełek 1 pp Leg.

29 lipca - 3 sierpnia 1920

J. Piłsudski

E. Śmigły-Rydz

Z. Wenda

1 Pułk Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego (1 pp Leg.) – oddział piechoty Wojska Polskiego II RP w latach 1918-1939.

Geneza

1 Pułk Piechoty Legionów był najstarszym pułkiem Wojska Polskiego II RP. Swoimi tradycjami nawiązywał do 1 Kompanii Kadrowej, która 6 sierpnia 1914 wkroczyła do Królestwa Polskiego z terenu Galicji oraz 1 pułku piechoty Legionów, który w latach 1914–1917 wziął udział w krwawych walkach pod Łowczówkiem, Tarłowem, czy Kostiuchnówką.

Wojna polsko-bolszewicka

1 Pułk Piechoty Legionów został utworzony w listopadzie 1918 odrębnie w dwu miejscach: w Jabłonnie i w Radymnie. Następnie brał udział w walkach z bolszewikami. W 1919 wyzwalał Wilno, walczył na Wileńszczyźnie i Białorusi. Zimą 1920 uczestniczył w walkach o Dyneburg. Na wiosnę brał udział w wyprawie na Kijów. Niestety kontrofensywa sowiecka zmusiła siły polskie do odwrotu. Pułk powstrzymywał m.in. oddziały 1 Armii Konnej Siemiona Budionnego. Podczas sierpniowej ofensywy wojsk polskich wyzwolił Drohiczyn, Białystok (Bitwa białostocka 22 sierpnia), następnie walczył o Lidę. Walki zakończył 18 października pod Radoszkowicami. 3 grudnia 1920 sztandar pułku został udekorowany przez marszałka Józefa Piłsudskiego Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari.

Okres międzywojenny

Pierwszym pokojowym garnizonem 1 pułku piechoty Legionów była Wilejka. Następnie pułk przeniesiony został do garnizonu Wilno, do „Koszar imienia 1 Brygady Legionów Komendanta Józefa Piłsudskiego” przy ulicy Kalwaryjskiej na Śnipiszkach. Kadra batalionu zapasowego stacjonowała w Jabłonnie. Pułk wchodził w skład 1 Dywizji Piechoty Legionów.

Święto pułkowe obchodzono 6 sierpnia w rocznicę wymarszu 1 Kompanii Kadrowej z krakowskich Oleandrów.

Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 1 pułk piechoty zaliczony został do typu II pułków piechoty (tzw. wzmocnionych). W każdym roku otrzymywał około 845 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 68 oficerów oraz 1900 podoficerów i szeregowców. Na czas wojny przewidywany był do pierwszego rzutu mobilizacyjnego. W okresie zimowym posiadał dwa bataliony starszego rocznika i batalion szkolny, w okresie letnim zaś trzy bataliony strzeleckie. Jego stany były wyższe od pułku „normalnego” (typ I) o ok. 400-700 żołnierzy.

Wojna obronna 1939 r.

W końcu sierpnia 1939 roku 1 Pułk Piechoty Legionów pod dowództwem płk. dypl. Kazimierza Burczaka skoncentrował się w lasach między Bugiem i Narwią. Wchodził on w skład 1 Dywizji Piechoty Legionów gen. Wincentego Kowalskiego w ramach Grupy Operacyjnej „Wyszków”. Pułk wraz z całą GO znajdował się w odwodzie Naczelnego Wodza. Nocą z 4 na 5 września odmaszerował w rejon Różana, gdzie stoczył pierwsze walki z Niemcami. W dniach 5–6 września bronił pozycji w rejonie Pułtuska. Następnie 7 września wycofał się na linię rzeki Bug. 8 września stoczył walkę pod Wyszkowem. Ponieważ zaszła groźba okrążenia, 10 września rozpoczął odwrót w kierunku Białej Podlaskiej. 11 września po zajęciu przez Niemców Kałuszyna oddziały 1 DP Leg. zostały okrążone. Rozpoczął się dwudniowy ciężki bój, podczas którego 1 Pułk Piechoty Legionów walczył m.in. z niemieckim pułkiem SS „Leibstandarte Adolf Hitler”. W dniach 11-12 września stoczył walkę o Kałuszyn ponosząc ciężkie straty, następnie w dniach 13–14 września walczył pod Stoczkiem. 14 września nacierał na Trzciniec, aby otworzyć 1 DP Leg. drogę na południe Polski. W czasie tego natarcia poniósł tak ciężkie straty (m.in. ranny został dowódca Pułku płk K. Burczak), że przestał istnieć jako samodzielna jednostka. Resztki Pułku przeszły w rejon Chełma, gdzie została zreorganizowana 1 DP Leg. Następnie wzięły jeszcze udział w walkach w rejonie Tarnawatki i Antoniówki w dniach 23–24 września, gdzie skapitulowały wraz z pozostałymi jednostkami.

Legioniści

Dowódcy pułku

Dowódca pułku kierował osobiście szkoleniem oficerów i był odpowiedzialny za gotowość bojową, całokształt wyszkolenia, służbę gospodarczą i wewnętrzną pułku.

• kpt Józef Piłsudski (27 VIII - 18 XII 1914)
• mjr Edward Śmigły-Rydz (18 XII 1914 - 6 VIII 1917)
• kpt Julian Stachiewicz (6 VIII - 18 IX 1917)
• mjr Leopold Lis-Kula (28 II - 7 III 1919)
• mjr Jan Kazimierz Kruszewski (12 III - 4 VIII 1919)
• mjr Władysław Dragat (p.o. 5 VIII 1919 - 8 III 1920)
• ppłk Jan Kazimierz Kruszewski (8 III - 8 VII 1920)
• ppłk Stanisław Józef Kozicki (8 VII - 16 VIII 1920)
• kpt. Zygmunt Wenda (p.o. 16 VIII - 8 IX 1920)
• płk piech. Jan Kazimierz Kruszewski (8 IX 1920 - 14 IX 1926 → dowódca piechoty dywizyjnej 1 DP Leg.)
• płk piech. Michał Pakosz (14 IX 1926 - 28 III 1928 → dowódca piechoty dywizyjnej 1 DP Leg.)
• ppłk dypl. Bolesław Krzyżanowski (28 III 1928 - 21 I 1930 → I oficer sztabu Inspektoratu Armii gen. Stefana Dąb-Biernackiego)
• ppłk dypl. Zygmunt Wenda (21 I 1930 - 7 IV 1934 → oficer do zleceń Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych)
• ppłk/płk Aleksander Stawarz (7 IV 1934 - XI 1935 → dowódca 12 pp)
• płk dypl. Kazimierz Burczak (XI 1935 - 20 IX 1939)
• ppłk Jan Kasztelowicz (20 - 23 IX 1939)

Zastępcy dowódcy pułku

Stanowisko zastępcy dowódcy pułku zostało utworzone latem 1922 roku. W 1938 roku zmieniona została nazwa stanowiska na „I zastępca dowódcy”. W organizacji wojennej pułku nie było stanowiska zastępcy dowódcy.

• ppłk piech. Michał Pakosz (10 VII 1922 - 5 I 1923 → dowódca 33 pp)
• mjr / ppłk piech. Janusz Dłużniakiewicz (9 III 1923 - X 1926 → dowódca 33 pp)
• ppłk piech. Lucjan Bornstaedt (5 XI 1928 – 5 X 1929 → zastępca dowódcy 5 pp Leg.)
• mjr / ppłk piech. August Emil Fieldorf (1931 - 1933)
• ppłk dypl. Bogdan Alfons Szeligowski (1939)

Kwatermistrzowie pułku

W latach 1921-1923 zastępcą dowódcy pułku i jego pomocnikiem w zakresie służby administracyjno-gospodarczej był dowódca batalionu sztabowego. W 1924 roku, w nowej organizacji pokojowej pułku piechoty, utworzono stanowisko kwatermistrza, a zlikwidowano batalion sztabowy i stanowisko dowódcy tego pododdziału. 1 kwietnia 1938 roku stanowisko kwatermistrza zostało zamienione na stanowisko II zastępcy dowódcy (zastępcy dowódcy do spraw gospodarczych). W 1939 roku, w organizacji wojennej pułku było ponownie stanowiskiem kwatermistrza.

• mjr piech. Zygmunt Wenda (1922 – 1925)
• mjr piech. Jan Chromy (1928)

Oficerowie pułku

Karol Bacz

Józef Blauer

Włodzimierz Bochenek

Stefan Dąb-Biernacki

Orest Teodor Dżułyński

Wacław Kostek-Biernacki

Zygmunt Bobrowski

Wacław Denhoff-Czarnocki

Gustaw Orlicz-Dreszer

Franciszek Dubiel

Kazimierz Fabrycy

August Emil Fieldorf

Mikołaj Freund-Krasicki

Teodor Furgalski

Mieczysław Giergielewicz

Leon Grot

Władysław Marian Jakowicki

Bronisław Marian Jakubowski

Tadeusz Kasprzycki

Franciszek Kruk-Grzybowski

Władysław Langner

Tadeusz Lubicz-Niezabitowski

Bronisław Mansperl

Józef Bronisław Marjański

Feliks Jan Mazurkiewicz

Bogusław Miedziński

Tadeusz Piskor

Zygmunt Piwnicki

Henryk Pohoski

Stanisław Profic

Stanisław Plappert

Franciszek Sobolta

Jarosław Szafran

Stanisław Tessaro

Józef Wiatr

Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz

Kazimierz Wiśniewski

Eugeniusz Kogut-Wyrwiński

Mieczysław Wyżeł-Ścieżyński

Kordian Józef Zamorski

Stanisław Zwojszczyk

Podoficerowie i szeregowcy

Mieczysław Sylwester Bobrownicki-Libchen

Leon Dorantt

Konstanty Kułagowski

Tadeusz Kułakowski

Władysław Markowski

Tadeusz Miś

Adolf Nowaczyński

Franciszek Sokół

Modest Żabski

Obsada personalna we wrześniu 1939 roku

Obsada personalna we wrześniu 1939 roku

Dowództwo

• dowódca pułku - płk dypl. piech. Kazimierz Burczak
• I adiutant - kpt. Wacław Kobyliński
• II adiutant – por. Bogusław Cereniewicz
• oficer informacyjny – por. Zygmunt Krzymowski
• oficer łączności – por. Józef Zapolski
• kwatermistrz – kpt. Stanisław Dobrski
• oficer płatnik - por. Antoni Kossacki
• oficer żywnościowy – chor. Władysław Sokołowski
• naczelny lekarz – ppor. lek. Edward Nowak
• kapelan – NN
• dowódca kompanii gospodarczej - por. Tarasiewicz

I batalion

• dowódca I batalionu - mjr Włodzimierz Grabowski
• adiutant I batalionu – por. Julian Gągolski
• dowódca 1 kompanii strzeleckiej – kpt. Tomasz Polak
• dowódca 2 kompanii strzeleckiej - por. Bolesław Pilecki
• dowódca 3 kompanii strzeleckiej – por. Konrad Bukowski
• dowódca 1 kompanii ckm - por. Zygmunt Lewandowski

II batalion

• dowódca II batalionu - mjr Jan Ziemba
• adiutant II batalionu – por. Konstanty Kondraciuk
• dowódca 4 kompanii strzeleckiej - por. Eugeniusz Browko
• dowódca 5 kompanii strzeleckiej - por. Hieronim Mażulis
• dowódca 6 kompanii strzeleckiej – por. Kazimierz Skup
• dowódca 2 kompanii ckm – por. Henryk Łoziński

III batalion

• dowódca III batalionu – mjr Józef Roczniak
• adiutant III batalionu - por. Wiktor Pade
• dowódca 7 kompanii strzeleckiej - por. Bolesław Burski
• dowódca 8 kompanii strzeleckiej - por. Stanisław Furgał
• dowódca 9 kompanii strzeleckiej - kpt. Mikołaj Jabłoński
• dowódca 3 kompanii ckm – kpt. Zygmunt Urbanowicz

Pododdziały specjalne

• dowódca kompanii zwiadowczej - por. Mieczysław Zaborowski
• dowódca kompanii przeciwpancernej - por. Konstanty Wiśniewski
• dowódca plutonu artylerii piechoty – kpt. Henryk Trojańczyk
• dowódca kompanii technicznej - por. Stanisław Puzyna
• dowódca plutonu pionierów - NN
• dowódca plutonu przeciwgazowego – pchor. Piotrowski

Kawalerowie Virtuti Militari

Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za wojnę 1914-1920. W nawiasie podano numer krzyża

Order Virtuti Militari

Chorągiew pułkowa

kpr. Alfred Abramowski

leg. Hugon Almstaedt (7263)

śp. kpr. LP Kazimierz Anczakowski (7281)

kpr. Andrzej Andruszko

sierż. Stanisław Apfel-Czaszka

ppor. Tomasz Arciszewski

mjr Tadeusz Argasiński

ppor. Karol Bacz

śp. por. Juliusz Bagniewski

plut. Ludwik Bajdek

sierż. Mieczysław Banaszkiewicz

śp. leg. Władysław Bandurski

śp. sierż. Aleksander Bartkowski

ppor. dr Henryk Becker „Wiesław”

kpr. Feliks Bednarski

ppor. Marian Bernadzki

st. sierż. Franciszek Berstling

plut. Otton Beutler

ppor. Wiktor Bielski

pchor. Kazimierz Bigda

plut. Jan Blak

por. Władysław Blejarski

sierż. Bronisław Blumski

kpr. Zygmunt Blusiewicz

śp. pchor. Ludwik Błaszczyk

ppor. Stanisław Bojanowski

śp. kpt. Kazimierz Paweł Bojarski „Kuba”

por. Adam Borkiewicz

por. Mieczysław Brodowski-Mieczysław

chor. Stanisław Brodowski-Skała

ppor. Władysław Broniewski „Orlik”

por. Kazimierz Burczak

ppor. Ignacy Buś

leg. Józef Bydliński

ppor. Izydor Ceceniewski

sierż. Stanisław Chłond

leg. Józef Chmara

kpr. Czesław Chmielowski

ppor. Jakub Chmura

por. Witold Jakub Cumura

kpr. Feliks Chociszewski

ks. kap. Henryk Ciepichałł

kpr. Władysław Ciepielowski

st. leg. Kazimierz Cieśliński

sierż. sztab. Stanisław Cieślik

sierż. Władysław Czaderski

kpr. Emil Czapiński

ppor. Zygmunt Czarnecki

ppor. Jerzy Dańko

ppor. Jakub Darocha

ppor. Henryk Dąbrowski

plut. Stanisław Dąbrowski

kpr. Teofil Dąbrowski

ppor. Janusz Dłużniakiewicz „Sęp”

kpr. Henryk Dobrowolski-Sęk

plut. Władysław Domański

kpr. Jan Dostych

kpt. Władysław Dragat

por. Eugeniusz Dreszer „Stefan Słomka”

kpr. Jan Drwięga

sierż. Adam Drzewiecki

sierż. Teofil Drzewiecki

ppor. Jan Dubeński

śp. por. Franciszek Dubiel

kpr. Ludwik Dudek

sierż. Józef Dyląg

kpr. Aleksander Dymczak

plut. Stefan Dymidas

st. sierż. Feliks Dziennik

chor. Orest Dżułyński

kpr. Stefan Fabiszewski

sierż. Stanisław Falkiewicz

chor. Stanisław Fedorczyk

chor. Józef Fela

ppor. Stanisław Felker

leg. Emil Fieldorf

kpr. Józef Figa

sierż. Marian Figler

mjr Albin Fleszar-Satyr

st. leg. Mateus Furman

sierż. Piotr Gagatek

ppor. Bernard Bronisław Galbasz

pchor. Michał Galiński

sierż. Bolesław Gancarz

sierż. Kazimierz Garstka

st. sierż. Piotr Gil

śp. kpr. Franciszek Godek-Żar

sierż. Jan Gołdyn

śp. kpr. Emil Gołębiowski

śp. sierż. Wacław Gołębiowski

sierż. Michał Włodzimierz Moroz

sierż. Kazimierz Muszyński

sierż. Michał Muszyński

por. Mieczysław Rawicz-Mysłowski

kpr. Adam Nebelski

por. Józef Neuman Spława

sierż. Wojciech Niedziałek

ppor. Karol Niedźwiecki

ppor. Feliks Nitecki

kpr. Aleksander Hauke-Nowak

ppor. Teofil Nowicki

sierż. Piotr Noworyta

kpr. Jan Obłąk

ppor. Adam Obtułowicz

ppor. Edward Okulski

kpt. Jan Opieliński-Wojsznar

ppor. Józef Orłowicz

st. leg. Wiktor Orłowski

sierż. Władysław Pachołek-Proszowski

mjr Michał Pakosz

sierż. Bronisław Panek

ppor. Stanisław Młot-Parczyński

st. leg. Antoni Pasiak

ppor. Jan Pawlik

plut. Roman Pawłowski

kpr. inż. Bolesław Pągowski

ppor. Tadeusz Pełka

kpt. Franciszek Pększyc-Grudziński

ppor. Wilhelm Pfister

śp. kpt. Kazimierz Jan Piątek „Herwin”

ppor. Franciszek Sobolta

ppor. Henryk Sochański

ppor. Michał Soja

kpr. Bronisław Stachlewski-Wiesław

kpr. Antoni Stroiwąs

kpr. Wincenty Stawarz

leg. dr Adolf Sternchuss

plut. Michał Stieber

ppor. Piotr Stopyra „Lech”

st. leg. Leon Streit

kpr. Tadeusz Styczyński

ppor. Janusz Strzelecki

kpr. Kazimierz Strzelecki „Kazik”

st. sierż. Józef Suchocki

ppor. Józef Sudacki

st. leg. dr Zbigniew Sujkowski-Bolko

por. Edward Dojan-Surówka

leg. Jan Swierszcz

mjr Jarosław Szafran 7078

ppor. dr Kazimierz Szalla

sierż. dr Stanisław Szarski

kpr. Antoni Szatrowski

kpr. Bohdan Szeligowski Ratajko

plut. Bolesław Szykuła

leg. Ślązak

st. leg. Józef Michał Ślugaj

sierż. Jan Kruk-Śmigla

sierż. Filip Śmiłowski

leg. Wincenty Świercz

ppor. Aleksander Tomaszewski-Wysocki

sierż. Stanisław Gorczyca

ppor. Henryk Gorgoń

st. leg. Tadusz Górski

ppor. Alfred Grefner

leg. Józef Grela

ppor. Michał Grossek

plut. Antoni Grubski

st. leg. Franciszek Grzybek

ppor. Tadeusz Gutowski

kpr. Henryk Guzy

por. Józef Harasimowicz

kpr. Franciszek Herzog

kpt. Stanisław Hochfeld

kpr. Karol Hodała

sierż. Leon Holcer

sierż. Stanisław Hyjek

por. lek. dr Władysław Marian Jakowicki

st. sierż. Leon Jasiewicz

kpr. Aleksander Jędruch

podof. sanit. Izaak Jungermann

plut. Władysław Kakiet

st. sierż. Bronisław Kalinowski

sierż. Stanisław Kalinowski

sierż. Władysław Zubosz-Kaliński

plut. Jan Kałuża

kpr. Kazimierz Kamiński „Luboń”

sierż. inż. Stanisław Kamocki

leg. August Karcher

ppor. Jan Kotowicz

sierż. Tadeusz Kaudelka „Wichnia”

kpr. Stanisław Kębłowski

ppor. Ludwik Kiciński

leg. Ryszard Kłodnicki

sierż. Józef Kobiałko

pchor. Tadeusz Kobylański

sierż. Józef Kojder

kpr. Józef Kokoszka

ppor. Franciszek Kolbusz

ppor. Sanisław Kołodziejski

kpr. [Ferdynand Kondysał

leg. Władysław Kotarbiński

kpr. Onufry Kozacki

st. leg. Józef Kozakiewicz

mjr Stanisław Józef Kozicki

kpr. Jakub Kozioł

kpr. Leon Kram

st. leg. Józef Kruczek

ppłk Jan Kruszewski

sierż. Jan Krzymowski

leg. Kazimierz Kublin

ppor. Jan Kuczek

ppor. Zygmunt Kuczyński

kpt. Leopold Lis-Kula

por. Julian Sas-Kulczycki

ppor. Józef Kuryłowicz

sierż. Michał Kuśnierz

leg. Roman Kwiatkowski

leg. Jan Lachowicz

ppłk Władysław Langner „Złom”

kpr. Edmund Lech

st. sierż. Jan Lehr

ppor. Mieczysław Bohdan Lepecki

kpr. Leopold Leszkiewicz

leg. Leon Lewandowski

sierż. Mieczysław Lignar

st. leg. Czesław Łęgocki

kpr. Walenty Machnik

kpr. Stanisław Machawski

ppor. dr Adolf Maciesza

ppor. Rudolf Maćko-Złom

ppor. Tadeusz Majewski

ppor. Benedykt Majkowski

ppor. Bronisław Manspel-Chaber

sierż. Kazimierz Marczewski

leg. Eugeniusz Markowski

ppor. Józef Marski-Marjański

ppor. Adam Marusiński-Lelum

leg. Feliks Jan Mazurkiewicz

ppor. Eugeniusz Medyński

ppor. Stanisław Michałowski-Wolski

kpr. Jerzy Michalski

kpr. Antoni Micielski

sierż. Władysław Mijał

por. Władysław Milko

ppor. lek. dr Bolesław Mioduszewski

sierż. Włodzimierz Miszewski-Orski

por. Kazimierz Młodzianowski „Dąbrowa”

kpt. Ludwik Młynarski

por. Tadeusz Monasterski-Kordjan

ppor. inż. Kazimierz Moniuszko

sierż. Władysław Morbitzer

sierż. Ludwik Piękoś

ppor. Stanisław Piękoś

ppor. dr Bolesław Pikusa

kpr. Podobiński-Łucki

ppor. dr Franciszek Polniaszek

kpr. Adam Popowicz

kpr. Adolf Poręba-Porębski

st. leg. Jan Pulit

leg. Eugeniusz Radliński

por. Zygmunt Radoński-Żarski

leg. Stanisław Radzikowski

plut. Józef Rakowski

leg. Wacław Rejko

sierż. Bazyli Rogowski

kpt. Zenon Romańczuk

ppor. Stanisław Roślakowski

sierż. Tadeusz Rosołowski

sierż. Józef Różański

leg. Józef II Różański

kpr. Kazimierz Różański

sierż. Władysław Rożen

sierż. Aleksander Ruchaj

leg. Kazimierz Ruziecki-Kościelecki

ppor. Józef Rybak-Bożywoj

ppor. Karol Rybasiewicz-Wilczyński

leg. Jan Rzepecki

st. sierż. Kazimierz Sabatowski

ppor. Stanisław Siciński

kpr. Jan Smertelnik-Rusin

kpr. Michał Sobieraj

kpt. Tadeusz Truszkowski vel Tadeusz Szafran

kpr. Stanisław Trzciński

śp. kpr. Franciszek Turek 7236

plut. Aureli Turski

kpr. Józef Tyrcha

kpt. Leon Ulatowski 7128

sierż. Walenty Walewski

por. Andrzej Wasiutyński

sierż. Wiktor Dunin-Wąsowicz 7113

kpt. Zdzisław Zygmunt Wenda

kpr. Franciszek Wielgut

sierż. Aleksander Winiarski-Jar

ppor. Władysław Wojakowski

kpr. Antoni Wojciechowski-Dziuk

sierż. Konstanty Worono

leg. Stanisław Wyrobiec

ppor. Władysław Wyrwalski

mjr Eugeniusz Wyrwiński „Kogut” 7108

st. leg. Jan Zadworny

por. Kordian Józef Zamorski

ppor. Adam Zbijewski-Soroka

sierż. Marian Zdon 5910

mjr SG Tadeusz Kalina-Zieleniewski 7083

por. Edward Zinth-Rzecki

st. leg. Jan Ziółkowski

ppor. Stanisław Zwojszczyk

st. sierż. Modest Żabski

sierż. Roman Żubr

śp. por. dr Tadeusz Józef Żuliński

kapelan ks. Stanisław Żytkiewicz 7068

Symbole pułku

Sztandar

W swojej historii pułk posiadał trzy sztandary. Pierwszy ufundowany przez Polonię z Chicago, drugi wręczony w 1919 staraniem mieszkańców Wilna. 1 listopada 1922 marszałek Józef Piłsudski wręczył jego żołnierzom nowy sztandar, ufundowany przez Stowarzyszenie Polskie miasta Meriden w Stanach Zjednoczonych, dzięki staraniom księdza kapelana Franciszka Tyczkowskiego, który od 1919 był kapelanem 1 Pułku Piechoty Legionów.

Odznaka pamiątkowa

Pierwszy wzór odznaki zatwierdzony Dz. Rozk MSWojsk nr 40, z 5 maja 1920 roku. Odznakę stanowi koło, w które wpisany jest krzyż, na jego ramionach numer i inicjały 1 Br JP. W centrum na okrągłej tarczy umieszczono godło z okresu Królestwa Polskiego. Jednoczęściowa - ażurowa, wykonana w srebrze lub w tombaku srebrzonym, oksydowana. Noszona na sukiennej amarantowej podkładce. Wymiary: 32 mm. Projekt: Wojciech Jastrzębowski Wykonanie: Józef Chyliński - Warszawa.

Oznaka żałobna

26 czerwca 1935 roku Minister Spraw Wojskowych „w celu uczczenia i utrwalenia pamięci Marszałka Józefa Piłsudskiego [...] ustanowił stałą oznakę żałobną.” Oznakę stanowiła czarna obwódka, średnicy 3 mm, złożona z podwójnego czarnego sznura – jedwabnego u oficerów i podoficerów zawodowych, a bawełnianego u szeregowców i kadetów – przyszyta do krawędzi lewego naramiennika kurtki i płaszcza, i noszona stale w służbie i poza służbą do wszystkich rodzajów ubioru wojskowego. Od 1938 roku oznakę żałobną nosili też żołnierze 1 ppLeg.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
• Jerzy Kłoczewski: Polska gospodarka wojskowa 1918-1939 (zarys systemu). Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07488-7.
• Stefan Pomarański: Zarys historii wojennej 1-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1931, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• „Ordery i Odznaczenia”, nr 8, „Odznaka 1 pułku piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego”, DeAgostini, 10 VIII 2011r., Warszawa
• Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Bellona, 2007. ISBN 978-83-11-10206-4.
• [red.]Bronisław Prugar-Ketling: Księga chwały piechoty. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.
• Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
• Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.
• Artur Wodzyński: Wielka księga piechoty polskiej 1918–1939. 1 Dywizja Piechoty Legionów. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2016. ISBN 978-83-7945-593-5.
• Zdzisław Żygulski, Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.