Okręgi specjalne w Tokio
Okręgi specjalne w Tokio (jap. 東京特別区 Tōkyō tokubetsu-ku, inaczej: 23 okręgi w Tokio 東京23区 Tōkyō nijūsan-ku; wspólny obszar okręgów Metropolii Tokio 東京都区部, Tōkyō-to kubu; w skrócie: okręgi (dzielnice) specjalne 特別区 tokubetsu-ku) – 23 jednostki terytorialne podziału administracyjnego, posiadające w znacznym stopniu autonomiczną władzę, stanowiące łącznie zasadniczą część stolicy Japonii, Tokio. Tak zorganizowany podział administracyjny dotyczy wyłącznie Tokio.
Ponadto, władzom metropolii tokijskiej (東京都 Tōkyō-to, inaczej: prefektura stołeczna, prefektura metropolitalna) podlega: 26 miast (市 shi), 5 miasteczek (町 machi) i 8 wiosek (村 mura), usytuowanych na obszarach: Tama[b] i Wysp Tokio[c]. Ze względu na gęstość zaludnienia, przyległe ośrodki miejskie i inne realia wspólnego obszaru 23 okręgów, pomiędzy władzami metropolitalnymi a okręgami istnieje unikalny system administracyjny, który różni się od typowych relacji między prefekturami a miastami[1][2][3].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Łączna powierzchnia 23 okręgów wynosi 627,53 km²[4]. W 2020 r. mieszkało w nich 9 744 534 osoby, w 5 209 997 gospodarstwach domowych[5] (w 2010 r. 8 949 447 osób, w 4 547 435 gospodarstwach domowych)[6]. Okręgi mają od 10 km² do 62 km² powierzchni oraz od 66 tys. do 948 tys. ludności. Setagaya ma najwięcej ludności, zaś Ōta największą powierzchnię.
System[edytuj | edytuj kod]
Wyjątkowość systemu okręgów polega na tym, że mimo posiadania autonomii lokalnej rady muszą bezkonfliktowo funkcjonować razem w jednym, wielkim obszarze Tokio. System ten równoważy potrzebę utrzymania jednolitej administracji i kontroli na całym obszarze przy jednoczesnym rozwiązywaniu codziennych spraw przez samorządy lokalne, które są bliżej mieszkańców. W 23 okręgach władze metropolitalne odpowiadają za część obowiązków administracyjnych „miasta”, takich jak: usługi wodociągowe i kanalizacyjne oraz straż pożarna. Władze lokalne okręgów mają natomiast autonomię w zakresie samodzielnego zajmowania się sprawami bliskimi życiu mieszkańców, takimi jak: opieka społeczna, edukacja i mieszkalnictwo[2].
System okręgów specjalnych przeszedł kilka reform. Dawniej były one usytuowane w metropolii tokijskiej jako lokalne jednostki publiczne, ale w celu zwiększenia ich niezależności i autonomii system został zreformowany, aby od 2000 roku zmienić je na podstawowe podmioty lokalne. Ponadto, powołana została oddzielna rada (Metropolitan-Ward Council) jako organ doradczy ds. komunikacji i koordynacji pomiędzy władzami metropolitalnymi a okręgami[2].
Dzięki temu systemowi rząd metropolitalny dokonuje korekt finansowych zarówno między sobą a okręgami, jak i między samymi okręgami. Władze metropolitalne i okręgi dzielą się odpowiedzialnością za prowadzenie spraw i administrację, a tym samym dzielą się także wpływami podatkowymi[2].
Podatki[edytuj | edytuj kod]
Podatki od osób prawnych, od aktywów trwałych oraz specjalny podatek od własności gruntów – które są podatkami komunalnymi – są pobierane przez rząd metropolitalny, ale stała część jest przydzielana rządom okręgowym. Korekta finansowa wśród 23 okręgów ma również na celu wyrównanie dysproporcji w dochodach fiskalnych poszczególnych okręgów w przypadku nierównego podziału środków. Kiedy podstawowa potrzeba fiskalna okręgu przewyższa jego podstawowe dochody fiskalne, różnica jest nadrabiana w formie alokacji od rządu metropolitalnego[2].
Lista okręgów specjalnych[edytuj | edytuj kod]
| Nazwa | Powierzchnia (km²)[4] |
Ludność[5] | Kod[d] jednostki |
Mapa | Główne dzielnice | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Polska nazwa | Rōmaji | Kanji | |||||
 Adachi
|
Adachi-ku | 足立区 | 53,25 | 695 530 | 13121 | 
|
Ayase, Kitasenju, Takenotsuka |
 Arakawa
|
Arakawa-ku | 荒川区 | 10,16 | 217 713 | 13118 | 
|
Arakawa, Machiya, Nippori, Minamisenju |
 Bunkyō
|
Bunkyō-ku | 文京区 | 11,29 | 240 297 | 13105 | 
|
Hongō, Yayoi, Hakusan |
 Chiyoda
|
Chiyoda-ku | 千代田区 | 11,66 | 66 758 | 13101 | 
|
Nagatachō, Kasumigaseki, Ōtemachi, Marunouchi, Akihabara, Yūrakuchō, Iidabashi, Kanda |
 Chūō
|
Chūō-ku | 中央区 | 10,21 | 169 318 | 13102 | 
|
Nihonbashi, Kayabachō, Ginza, Tsukiji, Hatchōbori, Shinkawa, Tsukishima, Kachidoki, Tsukuda |
 Edogawa
|
Edogawa-ku | 江戸川区 | 49,90 | 698 189 | 13123 | 
|
Kasai, Koiwa |
 Itabashi
|
Itabashi-ku | 板橋区 | 32,22 | 584 403 | 13119 | 
|
Itabashi, Takashimadaira |
 Katsushika
|
Katsushika-ku | 葛飾区 | 34,80 | 453 441 | 13122 | 
|
Tateishi, Aoto, Kameari, Shibamata |
 Kita
|
Kita-ku | 北区 | 20,61 | 355 501 | 13117 | 
|
Akabane, Ōji, Tabata |
 Kōtō
|
Kōtō-ku | 江東区 | 42,99 | 524 547 | 13108 | 
|
Kiba, Ariake, Kameido, Tōyōchō, Monzennakachō, Fukagawa, Kiyosumi, Shirakawa, Etchūjima, Sunamachi, Aomi |
 Meguro
|
Meguro-ku | 目黒区 | 14,67 | 288 501 | 13110 | 
|
Meguro, Nakameguro, Jiyugaoka, Komaba, Aobadai |
 Minato
|
Minato-ku | 港区 | 20,37 | 260 851 | 13103 | 
|
Odaiba, Shinbashi, Hamamatsuchō, Mita, Roppongi, Toranomon, Aoyama, Azabu, Akasaka |
 Nakano
|
Nakano-ku | 中野区 | 15,59 | 345 089 | 13114 | 
|
Nakano |
 Nerima
|
Nerima-ku | 練馬区 | 48,08 | 753 045 | 13120 | 
|
Nerima, Ōizumi, Hikarigaoka |
 Ōta
|
Ōta-ku | 大田区 | 61,86 | 748 291 | 13111 | 
|
Ōmori, Kamata, Haneda, Den-en-chōfu |
 Setagaya
|
Setagaya-ku | 世田谷区 | 58,05 | 948 147 | 13112 | 
|
Setagaya, Shimokitazawa, Kinuta, Karasuyama, Tamagawa |
 Shibuya
|
Shibuya-ku | 渋谷区 | 15,11 | 244 067 | 13113 | 
|
Shibuya, Ebisu, Harajuku, Daikanyama, Hiroo |
 Shinagawa
|
Shinagawa-ku | 品川区 | 22,84 | 422 795 | 13109 | 
|
Shinagawa, Gotanda, Ōsaki, Hatanodai, Ōimachi, Tennōzu |
 Shinjuku
|
Shinjuku-ku | 新宿区 | 18,22 | 349 743 | 13104 | 
|
Shinjuku, Takadanobaba, Ōkubo, Kagurazaka, Ichigaya, Yotsuya, Sendagaya, Yoyogi |
 Suginami
|
Suginami-ku | 杉並区 | 34,06 | 592 241 | 13115 | 
|
Kōenji, Asagaya, Ogikubo |
 Sumida
|
Sumida-ku | 墨田区 | 13,77 | 272 190 | 13107 | 
|
Kinshichō, Morishita, Ryōgoku |
 Taitō
|
Taitō-ku | 台東区 | 10,11 | 211 779 | 13106 | 
|
Ueno, Asakusa |
 Toshima
|
Toshima-ku | 豊島区 | 13,01 | 302 098 | 13116 | 
|
Ikebukuro, Komagome, Senkawa, Sugamo |
| okręgi specjalne w Tokio | Tōkyōto-kubu | 東京都区部 | 627,53 | 9 744 534 | 13100 | ||
| * W skład okręgów specjalnych Tokio wchodzą obszary, które nie wchodzą w skład żadnych dzielnic: obszar ujścia Arakawy (Arakawa kawaguchi-bu) o pow. 1,12 km², zewnętrzne składowisko odpadów Falochronu Centralnego (Chūō-bōhatei-sotogawa-umetate-chi) o pow. 1,22 km², nowe miejsce utylizacji odpadów morskich (Shin-kaimen-shobunjō) o pow. 2,36 km². | |||||||
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Siedziba władz Tokio jest kompleksem składającym się z trzech struktur. Wszystkie trzy są połączone przejściami dla pieszych. Budynek nr 1 jest najwyższy. Główna konstrukcja ma wysokość trzydziestu czterech pięter, ale jej bliźniacze wieże mają czterdzieści osiem pięter. Konstrukcja budynku nr 2 składa się z trzech połączonych wież o różnej wysokości, z których najwyższa ma trzydzieści cztery kondygnacje. Trzecim, półokrągłym budynkiem kompleksu jest siedziba Zgromadzenia, sala posiedzeń radnych. Ma osiem kondygnacji, znajduje się u podnóża budynku nr 1.
- ↑ Obszar Tama jest nazywany także: Tama-chiiki, Tama-chiku lub „miasta (26), miasteczka (3), wieś (1)”, ang. „cities, towns, village”. Był też kiedyś nazywany San-Tama (trzy Tama) ze względu na podział geograficzny na rejony: północny, zachodni i południowy.
- ↑ Wyspy Tokio (東京諸島 Tōkyō-shotō, ang. The Islands of Tokyo) → wyspy na Pacyfiku należące administracyjnie do metropolii tokijskiej, także Obszar Wysp Metropolii Tokio (東京都島嶼部 Tōkyō-to-tōshobu, ang. Insular Area of Tokyo Metropolis).
- ↑ Każda jednostka samorządu terytorialnego w Japonii posiada przypisany unikalny kod używany do przetwarzania statystycznego i używany w statystykach.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ 日本地図. Tokyo: Seibido Shuppan, 2018, s. 133. ISBN 978-4-415-11272-5.
- ↑ a b c d e The Structure of the Tokyo Metropolitan Government (TMG). Tokyo Metropolitan Government, 2018. [dostęp 2021-12-07]. (ang.).
- ↑ Municipalities within Tokyo. Tokyo Metropolitan Government. [dostęp 2021-12-07]. (ang.).
- ↑ a b Geospatial Information Authority of Japan 2021 ↓, s. 28.
- ↑ a b Statistics Bureau of Japan 2021 ↓.
- ↑ Statistics Bureau of Japan 2011 ↓, s. 24.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Geospatial Information Authority of Japan: 令和3年 全国都道府県市区町村別面積調 (1月1日時点) (Reiwa 3rd year Area adjustment by prefecture, city, ward, town, and village (As of January 1)). gsi.go.jp, 2021. [dostęp 2021-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-05)]. (jap.).
- Statistics Bureau, Ministry of Internal Affairs and Communications: Preliminary Counts of the Population and Households. [w:] 2020 Population Census [on-line]. e-stat.go.jp Portal Site of Official Statistics of Japan, 2021. [dostęp 2021-10-05]. (ang.).
- 平成22年国勢調査 – 人口速報集計結果 (2010 Census - Population Bulletin Aggregation Results). e-stat.go.jp Portal Site of Official Statistics of Japan, 2011. [dostęp 2021-10-05]. (jap.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Prefektura Metropolii Tokio – Omówienie podziału administracyjnego Tokio. metro.tokyo.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-06)]. (ang.).
