38 Pułk Piechoty (LWP)

38 Pułk Piechoty

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Rozformowanie	1957
Tradycje
Kontynuacja	38 Pułk Zmechanizowany 13 Pułk Zmechanizowany
Organizacja
Numer	JW 3564
Dyslokacja	Ostrów Wielkopolski Kożuchów
Rodzaj wojsk	Piechota
Podległość	11 Dywizja Piechoty 4 Pomorska Dywizja Piechoty

38 Pułk Piechoty – oddział piechoty ludowego Wojska Polskiego

Formowanie i zmiany organizacyjne

Sformowany w Łodzi na podstawie rozkazu nr 58 Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego z 15 marca 1945 w oparciu o etat wojenny sowieckiego pułku strzeleckiego.

Wchodził w skład 11 Dywizji Piechoty, a następnie 4 Dywizji Piechoty. Stacjonował w Kożuchowie.

Przeformowany na 38 pułk zmechanizowany, a w 1967 na 13 pułk zmechanizowany.

Struktura etatowa

Kożuchów - w tym mieście stacjonował pułk

dowództwo i sztab

• 3 bataliony piechoty
• kompanie: dwie fizylierów, przeciwpancerna, rusznic przeciwpancernych, łączności, sanitarna, transportowa
• baterie: działek 45 mm, dział 76 mm, moździerzy 120 mm
• plutony: zwiadu konnego, zwiadu pieszego, saperów, obrony przeciwchemicznej, żandarmerii

żołnierzy: 2915 (w tym oficerów - 276, podoficerów 872, szeregowców - 1765).

Sprzęt: 162 ręcznych karabinów maszynowych, 54 ciężkich karabinów maszynowych, 66 rusznic przeciwpancernych, 12 armat przeciwpancernych 45 mm, 4 armaty 76 mm, 18 moździerzy 50 mm, 27 moździerzy 82 mm, 8 moździerzy 120 mm.

Okres powojenny

38 pułk piechoty 11 Dywizji Piechoty w ramach ochrony granicy stacjonował w Gubinie. 20 czerwca 1945 został zakwaterowany w koszarach przy stacji kolejowej. Dowódca pułku zdecydował zająć strefę pograniczną wzdłuż Nysy Łużyckiej trzema batalionami.

1. Międzylesie (dziś nie istnieje) – sztab II batalionu, 2 kompania moździerzy, 2 kompania ckm oraz 2 kompania rusznic ppanc. i nad Nysą dwa posterunki graniczne; Kosarzyn – 6 kompania piechoty i pomiędzy Kosarzynem a Żytowaniem posterunek graniczny; Budoradz – 4 kompania piechoty i na skraju lasu posterunek graniczny; Gubin – sztab pułku i od torów stacji kolejowej do Lubszy cztery posterunki graniczne; w mieście komenda miasta, której komendantem został wyznaczony kpt. Władysław Bomba; od mostu na Lubszy do torów rejon Gubinka – 5 kompania piechoty i jeden posterunek graniczny; Gubinek – 7 kompania piechoty i jeden posterunek
2. Sękowice – III batalion piechoty, 3 kompania ckm, 3 kompania moździerzy, 3 kompania rusznic ppanc., 8 kompania piechoty i jeden posterunek graniczny; Polanowice – 9 kompania piechoty, pomiędzy Polanowicami a Sadzarzewicami pluton 9 kompanii i posterunek graniczny; Markosice – pluton 9 kompanii; Późna – 1 kompania piechoty.
3. Strzegów – sztab I batalionu, 2 kompania piechoty, 1 kompania ckm, 1 kompania rusznic ppanc., nad Nysą dwa posterunki graniczne; pomiędzy drogą Strzegów–Briesnig dwa posterunki graniczne; Mielno – 3 kompania piechoty i trzy posterunki graniczne.

Dowódca pułku powołał również komendantów miejscowości: Lubsko – ppłk Kazimierz Ilnicki; Gubinek – dowódca 7 kompanii piechoty ppor. Jan Buczkowski; Budoradz – dowódca 4 kompanii strzeleckiej por. Donat Bilski; Drzeńsk Mały – dowódca plutonu 5 kompanii strzeleckiej ppor. Józef Bober; Drzeńsk Wielki – dowódca 2 kompanii ckm. ppor.Tadeusz Barwicki; Strzegów – dowódca 2 kompanii strzeleckiej ppor. Marian Listwoń; Pole – dowódca kompanii ppor. Kurowski; Wężyska – dowódca baterii 76 mm por. Mikołaj Dunin; Brody – dowódca 3 kompanii rusznic ppanc. ppor. Bolesław Kozłowski, Sarbia – dowódca 2 baterii 45 mm ppor. Antoni Pilecki, Sadzarzewice – dowódca plutonu 9 kompanii strzeleckiej ppor. Antoni Jajkowski, Luboszyce – dowódca 3 kompanii ckm ppor. Zenon Przeradzki, Koperno – dowódca plutonu gospodarczego III batalionu plut. Kazimierz Olejnik, Polanowice – dowódca 9 kompanii strzeleckiej ppor. Franciszek Smalczyk, Sękowice – dowódca III batalionu por. Zbigniew Budzan, Kosarzyn – dowódca 6 kompanii strzeleckiej por. Władysław Jamszewski, Międzylesie – dowódca II batalionu mjr Eugeniusz Żłobin, Mielno – dowódca 3 kompanii strzeleckiej por. Marek Zaremba, Późna – dowódca 1 kompanii strzeleckiej ppor. Jan Acher.

W 1945 pluton saperów pułku uczestniczył w rozminowaniu terenów od ujścia Nysy Łużyckiej do Mużakowa.

25 września 1945 38 pp przekazał odcinek pogranicza dla 15 pułkowi piechoty 5 Dywizji Piechoty. Ze strony pułku akt zdawczo-odbiorczy podpisał jego dowódca płk Kropielnicki i szef sztabu mjr Smulski, a ze strony 15 pp zastępca ds. liniowych mjr Żuk i pierwszy pomocnik szefa sztabu kpt. Marklewicz.

Od 1946 zgodnie z rozkazem dowódcy 11 Dywizji Piechoty dyslokowany do Kożuchowa. W wyniku reorganizacji 11 Dywizji Piechoty w 1946 38 pułk piechoty został podporządkowany 4 Dywizji Piechoty w Krośnie Odrzańskim.

W wykonaniu rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 0045/org. z 17 maja 1951, 38 pułk piechoty w terminie do 1 grudnia 1951 przeformowany został na etat nr 2/120 o stanie 1974 wojskowych i 35 kontraktowych. W 1952, będąc w składzie 2 Korpusu Armijnego, stacjonował w Kożuchowie?.

W 1958 w wyniku reorganizacji Wojska Polskiego 38 pułk piechoty przeszedł ponownie w podporządkowanie 11 Dywizji Zmechanizowanej zmieniając strukturę pułku piechoty na zmechanizowany. Jednostka zmieniła jednocześnie swój numer (JW) z 3564 na 3001.

W wyniku kolejnych zmian w żagańskiej dywizji 38 pułk zmechanizowany po raz drugi wyszedł poza strukturę 11 Dywizji Zmechanizowanej i został podporządkowany 5 Saskiej Dywizji Pancernej, im. płk. Waszkiewicza.

Żołnierze pułku

Dowódcy pułku

• ppłk Kropielnicki (1946)
• mjr Piotr Kluczyński (był w 1956)

Oficerowie pułku

• Mieczysław Mierzyński

Przekształcenia

1. 38 pułk piechoty → 38 pułk zmechanizowany → 13 pułk zmechanizowany
2. 13 pułk piechoty↘ rozformowany w 1957

Bibliografia

• Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Edward,Jan Nalepa: Pacyfikacja zbuntowanego miasta. Wojsko Polskie w czerwcu 1956 r. w Poznaniu w świetle dokumentów wojskowych. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992. ISBN 83-11-07959-5.
• Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
• Wydawnictwo Lubuskiego Towarzystwa Kultury 1987 r. – Zeszyty Lubuskie nr. 22 /Gubin,zarys historii miasta
• Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, Gubińskie Towarzystwo Kultury czerwiec 2010 - Kalendarium Gubina 1945-2009 ISBN 978-83-927655-6-1
• Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 94-96. ISBN 978-83-88059-54-4.