41 Pułk Piechoty (LWP)
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
ppłk Zygmunt Bobrowski |
| Organizacja | |
| Numer | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
41 Pułk Piechoty – pułk piechoty ludowego Wojska Polskiego.
Sformowany w 1945 na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy WP 058/Org. w ramach 12 Dywizji Piechoty.
Formowanie[edytuj | edytuj kod]
28 marca 1945 w Poznaniu rozpoczęto formowanie sztabu pułku[4]. Część oficerów przybyła z dowódcą dywizji, część z rezerwowego batalionu oficerskiego i polskich szkół oficerskich. 2 kwietnia przybył z 6 batalionu zapasowego transport żołnierzy – 31 podoficerów i 268 szeregowych[4]. Pozostali żołnierze rekrutowali się przede wszystkim z Rejonowej Komendy Uzupełnień w Poznaniu. Uzupełnianie stanów osobowego zakończono w połowie maja. Do 21 maja skompletowano także uzbrojenie i wyposażenie. Przystąpiono do 10 – godzinnego szkolenia bojowego[5].
W osłonie granicy[edytuj | edytuj kod]
Wykonując rozkaz Naczelnego Dowódcy WP skierowujący 2 Armię Wojska Polskiego do ochrony granicy zachodniej, 12 Dywizja Piechoty, a wraz z nią 41 pułk piechoty została przedyslokowana na ziemię szczecińską.
22 maja pułk wyruszył z Poznania na północ, by zająć swój rejon odpowiedzialności za odcinek granicy na południe od Kamienia Pomorskiego[6]. Sztab pułku stacjonował wówczas w Goleniowie. Na początku czerwca, w czasie wykonywania zadań patrolowych w pasie granicznym, zginęło dwóch żołnierzy. W październiku 1945 dwa bataliony 41 pułku wspólnie ze szwadronem 2 pułku ułanów obsadziły nowy odcinek granicy na zachód od Szczecina.
W lipcu 1945 pułk zorganizował Powiatowy Punkt Rozdzielczy w Gryfinie dla potrzeb osadnictwa wojskowego. W końcu listopada pułk zakończył pełnienie służby granicznej i po zlikwidowaniu swoich placówek przeniósł się do Szczecina na ul. Łukasińskiego[7]. Wzorem 1945 żołnierze pułku włączyli się do wiosennych prac rolnych. W 1946 41 pułk zaorał osadnikom wojskowym 476 ha i zasiał 332 ha ziemi.
Umacnianie władzy ludowej[edytuj | edytuj kod]
Rozkazem Naczelnego Dowódcy z 5 czerwca 1946 w ramach wspierania Bloku Demokratycznego przed zbliżającym się referendum ludowym, pułk został przetransportowany do Olsztyna. Brygady propagandowe pomagały miejscowym aktywistom stronnictw prokomunistycznych w organizacji wieców zebrań, kolportażu ulotek i broszur. Obejmował swym działaniem powiaty: ostródzki, suski, nidzicki i lidzbarski. W trakcie pracy żołnierze zetknęli się z oddziałami partyzanckimi. W dwóch sytuacjach doszło do walki. Zginął jeden podoficer, a czterech żołnierzy zostało rannych. W związku ze zbliżającymi się wyborami do Sejmu Ustawodawczego już w grudniu 1946 grupy propagandowe pułku ruszyły w teren. Pułkowi przypadł teren powiatów myśliborskiego i pyrzyckiego.
Po śmierci gen. Świerczewskiego zaistniała polityczna wola siłowego i bardziej stanowczego rozwiązania problemu narodowościowego w Bieszczadach. Każda dywizja piechoty zobowiązana była sformować „kombinowany pułk piechoty”. 41 pułk wydzielił ze swojego składu batalion piechoty do 12 kombinowanego pp. 19 kwietnia 1947 żołnierze pułku wyjechali ze Szczecina w rejon koncentracji Grupy Operacyjnej „Wisła”. W dniach 22 kwietnia do 26 lipca 12 pułk walczył przeciwko sotniom Łasiwki Hromenki Jara oraz Rena.
W 1958 pułk przeformowano na jednostkę zmechanizowaną i zmieniono nazwę na 41 pułk zmechanizowany
Żołnierze pułku[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy pułku
- ppłk Zygmunt Bobrowski – od maja 1945 – do czerwca 1945
- płk Włodzimierz Lipski /oficer radziecki/[8] – od czerwca 1945 – do stycznia 1946
- ppłk Jan Wyderkowski – od stycznia 1946
- p.o. mjr Józef Dobrzański
- mjr/ppłk Henryk Bąkowski – od lutego 1947 – do stycznia 1948
- mjr Hieronim Szewczyk – był dowódcą w 1952
Oficerowie pułku
Przekształcenia[edytuj | edytuj kod]
41 pułk piechoty (1945–1958) → 41 pułk zmechanizowany (1958–1995) → 29 Brygada Zmechanizowana (1995–1998)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rozkaz organizacyjny Naczelnego Dowódcy WP nr 053/Org. z 30.3.1946
- ↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu
- ↑ Kajetanowicz 2005 ↓, s. 429.
- ↑ a b Faszcza 2005 ↓, s. 13.
- ↑ Faszcza 2005 ↓, s. 14.
- ↑ Faszcza 2005 ↓, s. 14-15.
- ↑ Faszcza 2005 ↓, s. 24.
- ↑ Faszcza 2005 ↓, s. 23.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dariusz Faszcza: Z Dziejów 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2005. ISBN 83-11-10131-0.
- Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek : materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. : praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
- Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej, T. 1, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
- Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń, Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
- „Encyklopedia Szczecina”, t. II.
- „Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 2 z 1966 r., s. 13, 20.
- „Polska Zbrojna”, 3-5 grudnia 1993 r., s. 4.
- „Żołnierska Rzecz”, nr 17 z 1995 r., s. 8.
| Korpusy piechoty | |
|---|---|
| Dywizje piechoty | |
| Brygady Piechoty | |
| Pułki piechoty |
|
| Uzbrojenie |
| Rodowód | |
|---|---|
| Instytucje centralne | |
| Formacje | |
| Struktura organizacyjna | |
| Działania wojsk |
|
| Stalinizm w wojsku | |
| Szkolnictwo wojskowe |
