8 Dywizja Artylerii Przełamania

8 Dywizja Artylerii Przełamania
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1951
Rozformowanie	1961
	Tradycje
Rodowód	12 Brygada Artylerii Ciężkiej
	Organizacja
Numer	JW 2129 i 2115
Dyslokacja	Orzysz;Giżycko
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Artyleria

Uzbrojenie

8 Dywizja Artylerii Przełamania (8 DAP) – związek taktyczny artylerii ludowego Wojska Polskiego.

Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

Wiosną 1951, w wyniku wprowadzenia planu przyśpieszonego rozwoju WP na lata 1951-1953, na bazie 12 BAC rozpoczęto formowanie jednostki 8 Dywizji Artylerii Przełamania^[3]. 68 pah stał się zalążkiem dla 26 Brygady Artylerii Haubic,a 70 pah dla 29 Brygady Artylerii Haubic. W 1959 sztab dywizji i 38 dywizjon artyleryjskiego rozpoznania pomiarowego przeniesiono do Giżycka. W 1961 dywizję rozwiązano.

Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

Dowództwo 8 Dywizji Artylerii Przełamania (Orzysz)
38 dywizjon artyleryjskiego rozpoznania pomiarowego
26 Brygada Artylerii Haubic (Orzysz)
29 Brygada Artylerii Haubic (Bemowo Piskie)
15 Brygada Artylerii Ciężkiej (Węgorzewo)
24 Brygada Moździerzy
19 Brygada Artylerii Haubic
25 Brygada Artylerii Haubic

W grudniu 1955 utworzono 14 dywizjon artylerii rakietowej^[a]^[4], który włączono do 6 DAP. Jednocześnie przeformowano 15 BAC w 15 Brygadę Artylerii Armat^[b]^[5], a 24 Brygadę Moździerzy w 24 Brygadę Moździerzy Ciężkich^[6].

Jesienią 1956 wyłączono z 6 DAP 19. i 25 Brygadę Artylerii Haubic. Wyłączone brygady przeniesiono do Orzysza i Bartoszyc podporządkowując je 8 Dywizji Artylerii Przełamania.

Żołnierze dywizji[edytuj | edytuj kod]

płk Czesław Czubryt-Borkowski - dowódca dywizji (III 1954 - X 1955)
płk Ludwik Stefaniszyn - dowódca dywizji (X 1955 - VII 1961)
ppłk Zbigniew Jurewicz - zastępca dowódcy dywizji ds. szkolenia (1957)
Józef Baryła - zastępca dowódcy dywizji ds. politycznych (1955 - 1960)
ppłk Ryszard Kubiczek - szef sztabu dywizji (1954)
ppłk Adam Siekierzycki szef saperów

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ W skład drt wchodziły: dwie baterie wyrzutni rakiet (w tym jedna skadrowana), bateria szkolna, plutony topograficzno-rozpoznawczy i łączności, drużyna remontowa i sekcja tyłów z plutonem transportowo-gospodarczym). Uzbrojenie artyleryjskie obejmowało: 10 wyrzutni rakietowych BM-24 (faktycznie używano wyrzutni BM-14). Stan osobowy wynosił 140 żołnierzy
↑ Brygada artylerii armat posiadała: dwa dywizjony haubicoarmat 152 mm (w tym jeden skadrowany), dywizjon armat 122 mm i jedna skadrowana bateria armat 122 mm. Dywizjon haubicoarmat 152 mm miał w swoim składzie: trzy baterie haubicoarmat oraz plutony topograficzno-rozpoznawczy i łączności. W dywizjonie armat 122 mm były dwie baterie armat. Brygada liczyła 844 żołnierzy. Jej uzbrojenie stanowiły 24 armaty 122 mm i 36 haubicoarmat 152 mm

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy
↑ Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 431.
↑ Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 156.
↑ Etat nr 4/121 dywizjonu artylerii rakietowej z 4 listopada 1955 roku podano za: Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 337.
↑ Etat nr 4/119 brygady artylerii armat z 4 listopada 1955 roku podano za: Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 336.
↑ Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 281 i 336.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Kazimierz Czernikowski, 16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana im. Króla Kazimierza Jagiellończyka, Drukarnia W&P Edward Waszkiewicz, Elżbieta Panter s. c., Malbork 2001, ISBN 83-86590-02-5
Komendanci, wyd. Toruń 1993 r.

[4] W skład drt wchodziły: dwie baterie wyrzutni rakiet (w tym jedna skadrowana), bateria szkolna, plutony topograficzno-rozpoznawczy i łączności, drużyna remontowa i sekcja tyłów z plutonem transportowo-gospodarczym). Uzbrojenie artyleryjskie obejmowało: 10 wyrzutni rakietowych BM-24 (faktycznie używano wyrzutni BM-14). Stan osobowy wynosił 140 żołnierzy

[6] Brygada artylerii armat posiadała: dwa dywizjony haubicoarmat 152 mm (w tym jeden skadrowany), dywizjon armat 122 mm i jedna skadrowana bateria armat 122 mm. Dywizjon haubicoarmat 152 mm miał w swoim składzie: trzy baterie haubicoarmat oraz plutony topograficzno-rozpoznawczy i łączności. W dywizjonie armat 122 mm były dwie baterie armat. Brygada liczyła 844 żołnierzy. Jej uzbrojenie stanowiły 24 armaty 122 mm i 36 haubicoarmat 152 mm

[1] Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Oleśnicy

[2] Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 431.

[3] Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 156.

[5] Etat nr 4/121 dywizjonu artylerii rakietowej z 4 listopada 1955 roku podano za: Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 337.

[7] Etat nr 4/119 brygady artylerii armat z 4 listopada 1955 roku podano za: Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 336.

[kaj281-8] Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. s. 281 i 336.

[1]

[2]

[3]

[a]

[4]

[b]

[5]

[6]

Dywizje artylerii	2 DA 5 DA 5 DAA 6 DAP 8 DAP 10 DAA
Brygady artylerii	1 BAC 1 SBM 2 BAH 3 BAH 4 BAPpanc 5 BAC 6 BAL 6 BAP (6 BAA) 7 BAH 8 BAC 9 BAPpanc 10 BAC 11 BAPpanc 12 BAC 13 BAC 14 BAC (14 BAA) 14 BAPpanc 15 BAC 16 BAA 17 BAH 18 BROT 19 BAH 20 BROT (2 BROT) 21 BAC (21 BAA) 22 BAPpanc 23 BAPpanc 24 BMC 25 BAH 26 BAH 27 BM 28 BAPpanc 29 BAH 30 BAHC 31 BAA 32 BROT 33 BAC (33 BAA) 34 BAHC 35 BAA 36 BROT (3 BROT)
Pułki moździerzy	1 pm 2 pm 3 pm 5 pm 6 szkol. pm 8 pm 10 pm 11 pm 12 pm 14 pm 15 pm 17 pm 18 pm 19 pm 21 pm 23 pm
Pułki artylerii lekkiej	1 pal 2 pal 3 pal 5 pal 6 pal 22 pal 23 pal 33 pal 34 pal 35 pal 36 pal 37 pal 38 pal 39 pal 40 pal 41 pal 42 pal 43 pal 45 pal 48 pal 54 pal 55 pal 114 pal 117 pal 119 pal 121 pal 122 pal 132 pal 134 pal 138 pal
Pułki artylerii ciężkiej	67 pac 71 pac 80 pac 82 pac 85 pac 112 pac 118 pac 120 pac 135 pac 139 pac 148 pac 159 pac
Pułki artylerii przeciwpancernej	4 pappanc 19 pappanc 14 pappanc 20 pappanc 29 pappanc 30 pappanc 31 pappanc 53 pappanc 56 pappanc 58 pappanc 63 pappanc 72 pappanc 78 pappanc 91 pappanc 92 pappanc 101 pappanc 105 pappanc 106 pappanc 110 pappanc 144 pappanc 156 pappanc
Pułki artylerii haubic	7 pah 8 pah 9 pah 10 pah 11 pah 12 pah 33 pah 34 pah 39 pah 41 pah 44 pah 47 pah 50 pah 68 pah 70 pah 73 pah 74 pah 87 pah 90 pah 103 pah 105 pah 108 pah 109 pah 113 pah 114 pah 116 pah 123 pah 127 pah 131 pah 140 pah
Pułki artylerii	1 pa 2 pa 3 pa 4 pa 5 pa 9 pa 16 pa 21 zpa 22 pa 33 pa 36 pa 37 pa 39 pa 40 pa 41 pa 59 zpa 76 mpa 113 pa
Polowe Techniczne Bazy Rakietowe	11 PTBR 15 PTBR 18 PTBR 21 PTBR
Dywizjony rakiet taktycznych	1 drt 10 drt 18 drt 19 drt 2 drt 22 drt 24 drt 4 drt 41 drt 42 drt 44 drt 5 drt 7 drt 8 drt
Dywizjony dowozu rakiet	25 ddr 28 ddr
Dywizjony artylerii BROT	27 da 28 da 16 da 17 da 9 da 13 da 3 da 6 da

Rodowód	Związek Patriotów Polskich PSZ w ZSRR (1943–1944) Armia Ludowa
Instytucje centralne	Naczelne Dowództwo (1944) Sztab Główny ND Główny Sztab Formowania Szefostwo Mobilizacji i Uzupełnień Główny Zarząd Polityczno-Wychowawczy Główne Kwatermistrzostwo
Formacje	1 AWP 2 AWP piechota na froncie wsch. broń pancerna na froncie wsch. artyleria na froncie wsch. Wojska Ochrony Pogranicza Wojskowa Służba Wewnętrzna
Struktura organizacyjna	OdB 1 Korpusu PSZ w ZSRR OdB WP w 1949 OdB WP w okresie stalinizmu OdB WP na przełomie lat 50/60 XX w. WP w latach 80.
Działania wojsk	bitwa pod Lenino przyczółki pod Dęblinem i Puławami przyczółek warecko-magnuszewski przyczółki warszawskie Praga Warszawa przełamanie Wału Pomorskiego operacja pomorska bitwa o Kołobrzeg forsowanie Nysy operacja łużycka forsowanie Odry operacja berlińska GO Rzeszów akcja „Wisła” GO Wisła Poznański Czerwiec Operacja „Dunaj” Grudzień 1970 wzgórza Golan stan wojenny w Polsce
Stalinizm w wojsku	Główny Zarząd Informacji obława augustowska walka z partyzantką niepodległościową i antykomunistyczną proces Tatar-Utnik-Nowicki proces generałów Uroczysko Baran Wojskowy Korpus Górniczy Kwatera na Łączce
Szkolnictwo wojskowe	ASG WAP WAT WAM WSOWOP WSOWZ SOR TOSWLot COS WSW