AIL Storm

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sufa
Ilustracja
M-240 Sufa
Inne nazwy

M-240 Sufa (Storm), M-242 Sufa 2 (Storm 2), M-243 Sufa 3 (Storm 3), M-244 Sufa 4 (Storm 4)

Producent

Automotive Industries Ltd.

Okres produkcji

1991–2017

Miejsce produkcji

 Izrael

Sufa (hebr. סוּפָה, pol. burza) lub AIL Storm – rodzina izraelskich samochodów terenowych produkowanych przez przedsiębiorstwo Automotive Industries Ltd. (AIL) w latach 1991–2016 na podwoziach Jeepa Wranglera. W okresie produkcji powstały cztery modele nazwane kolejno Sufa, Sufa 2, Sufa 3 i Sufa 4.

Samochód Sufa użytkowany był w różnych wersjach przez Siły Obronne Izraela, Straż Graniczną Izraela i Policję Izraela, izraelskie spółki państwowe, a także Siły Zbrojne Chile, Azerbejdżanu, Ekwadoru, Tajwanu i Salwadoru. Storm 3 był również w ofercie Ursusa dla Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Opis i historia konstrukcji[edytuj | edytuj kod]

Sufa[edytuj | edytuj kod]

Produkcja samochodów terenowych Sufa rozpoczęła się w 1991 roku. Pojazd oparty był na importowanych ze Stanów Zjednoczonych podwoziach i układach napędowych Jeepa Wranglera. Układy elektryczne oraz pozostałe części i podzespoły były wytwarzane i montowane w fabryce AIL w Nacerat Illit (obecnie Nof ha-Galil)[1]. Konstrukcja była od początku przeznaczona dla służb porządkowych i wojska. Pierwszy model Sufy oferowany był także na rynku cywilnym i był wykorzystywany przez izraelskie spółki państwowe: Zarząd Ochrony Przyrody i Parków Narodowych, Mekorot i Chewrat he-Chaszmal[1][2][3].

W 2000 roku anulowano obowiązujące ulgi podatkowe na produkty wytwarzane w Izraelu i samochód stał się niekonkurencyjny wobec importowanych z zagranicy pojazdów cywilnych. Od tego czasu użytkowany był wyłącznie przez służby mundurowe[1]. Jednak jego konstrukcja i koszty zakupu krytykowane były przez funkcjonariuszy policji Izraela[3].

Sufa wyposażona była w nadwozie zamknięte (wersja opancerzona) lub nadwozie otwarte, zakryte materiałem[4][5]. Zawieszenie oparto o resory piórowe, a rozstaw osi wynosił 263 cm[6]. Zastosowana skrzynia rozdzielcza NP231 okazała się za słaba jak na wagę pojazdu[4]. Oś przednia Dana 30 była taka sama dla samochodów z oboma typami silnika. Natomiast w wypadku silnika Diesla oś tylna to Dana 60, a w wypadku silnika benzynowego - Dana 44. Samochód mógł być napędzany przez czterocylindrowy silnik Diesla VM Motori o mocy 107 KM lub sześciocylindrowy silnik benzynowy Chryslera o mocy 180 KM. W ofercie AIL Sufa występowała w wersji krótkiej (4150 mm) i długiej (4492 mm)[7].

W tej wersji pojazdy były dostarczane aż do 2004 roku. Wyprodukowano ich 5500 sztuk[1].

Sufa 2[edytuj | edytuj kod]

W 2006 roku poinformowano, iż do produkcji wszedł nowy model pojazdu o nazwie Sufa 2 na podwoziu Jeepa Wranglera TJ. Produkcja w większości trafiła do wojska i służb mundurowych, ponieważ cena 250 000 nowych szekli za sztukę oraz jakość wykonania czyniła pojazd niekonkurencyjnym na rynku cywilnym. Jeden samochód został zakupiony w ramach przetargu przez prywatnego kolekcjonera[1][6].

Zgodnie z nowymi wymogami wojska pojazd wyposażono w pięcioro drzwi, aby ułatwić korzystanie z niego żołnierzom oraz rozładunek sprzętu. Resory piórowe zastąpiono amortyzatorami sprężynowymi, rozstaw osi zwiększono z 263 cm do 293 cm[6]. Pozostawiono skrzynię rozdzielczą NP231 z Sufy M-240, ale wzmocniono wał oraz wyeliminowano jarzmo ślizgowe, dzięki czemu chciano uniknąć problemów z pękaniem skrzyni, jak miało to miejsce w poprzedniej Sufie. Zastosowane osie to Dana 30 (przednia) i Dana 44 (tylna)[4]. W przeciwieństwie do pierwszej Sufy wszystkie siedzenia za kierowcą skierowane są przodem do kierunku jazdy[6]. W pojeździe zamontowano klimatyzację dla kierowcy oraz pasażerów z tyłu pojazdu[4].

Sufa 2 mogła być napędzana czterocylindrowym silnikiem Diesla VM Motori o pojemności 2,8 litra lub silnikiem benzynowym Chryslera o pojemności 4 l i o mocy 180 KM[4].

Łączna produkcja AIL Strom 3 wyniosła 670 sztuk[1].

Sufa 3[edytuj | edytuj kod]

AIL Storm 3 w służbie tajwańskiej (2016)

W 2007 roku AIL ogłosiła, że w 2008 roku rozpocznie produkcję trzeciego z kolei modelu samochodu Sufa[8][9]. Siły Obronne Izraela zakupiły pojazd dopiero w 2010 roku[10]. Do tego roku AIL produkowała i sprzedawała samochody Sufa 3 na eksport[11].

Konstrukcję Sufy 3 oparto na podwoziu Jeepa J8(inne języki)[11]. Tylne zawieszenie oparto, jak w wypadku pierwszego modelu Sufy, na resorach piórowych, z kolei przednie na wahaczach[9]. Oś przednia to Dana 44, a tylna Dana 60. Zamknięte nadwozie oferowane było w trzech wersjach: kryte plandeką, twardym plastikiem lub z włókna szklanego. Pojedyncze tylne siedzenia pasażerów zamieniono na trzyosobową kanapę[9].

Napęd samochodu stanowił czterocylindrowy silnik Diesla VM Motori 4V o pojemności 2,8 l i mocy 158 KM[9].

Łączna liczba wyprodukowanych Suf 3 wyniosła 800 sztuk[1].

W 2015 roku przedstawiciele Ursusa poinformowali, że w ofercie przetargowej Inspektoratu Uzbrojenia Ministerstwa Obrony Narodowej na samochody mające zastąpić Honkery zaproponują pojazd Storm 3, który jeśli udałoby się uzyskać kontrakt, byłby produkowany na licencji w fabryce w Lublinie[12][13]. Pojazd był już prezentowany w ofercie Ursusa w 2014 roku podczas Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach[13].

Sufa 4[edytuj | edytuj kod]

Samochód Sufa 4 opierał się na podwoziu Jeepa Wranglera JL. W tej konstrukcji pojazd został pozbawiony plastikowych błotników, w których miejsce zamontowano stalowe. Wzmocniono zawieszenie i osie. Zrezygnowano z ciężkich metalowych drzwi krajowej produkcji z tyłu pojazdu na rzecz dwudzielnych Jeepa Wranglera. Ich górna część otwiera się do góry, a dolna na bok. Przednia oś to Dana 44 ze sprężynami śrubowymi i amortyzatorami firmy Bilstein, a tylna oś to Dana 60 z resorami półeliptycznymi i tymi samymi amortyzatorami[1].

Jednostką napędową był czterocylindrowy turbodoładowany silnik Diesla VM Motori o pojemności 2,8 l. Modyfikacje wprowadzone w silniku pozwoliły na zwiększenie jego mocy do 194 KM[1].

Pod koniec 2016 roku AIL zakończyła produkcję pojazdów Sufa. Przyczyniło się do tego zbyt małe zamówienie na potrzeby wojska (180 sztuk). Dodatkowo cena jednego samochodu była zbyt wysoka w stosunku do cywilnych pojazdów terenowych, które Siły Obronne Izraela postanowiły zakupić. Ponadto FIAT, który wykupił Chryslera, postanowił zakończyć produkcję samochodów wojskowych[14].

Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]

Sufa[7] Sufa 2[15][6] Sufa 3[9] Sufa 4[1][16]
Zdjęcie zdjęcie samochodu
Silnik silnik Diesla VM Motori 425 2,5 l 4V o mocy 107 KM
lub
silnik benzynowy Chryslera 4 l 6V o mocy 180 KM
silnik Diesla VM Motori 2,8 l 4V
lub
silnik benzynowy Chryslera 4 l o mocy 180 KM
silnik Diesla VM Motori 4V o mocy 158 KM silnik Diesla VM Motori 4V o mocy 194 KM
Wysokość brak danych 1942 mm 2012 mm 2012 mm
Długość 4150 mm / 4492 mm 4463 mm 4450 mm 4450 mm
Szerokość 1676 mm 1750 mm 1876 mm 1876 mm
Masa 2350 kg 2500 kg 2305 kg 2305 kg
Prędkość maks. 135 km/h (diesel)
146 km/h (benzyna)
130 km/h 140 km/h brak danych

Użytkownicy[edytuj | edytuj kod]

Prezydent Chile Michelle Bachelet podczas parady wojskowej wieziona samochodem Sufa (2014)

Lista użytkowników samochodów Sufa[2][17][18][19]:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j Bareli 2016 ↓.
  2. a b AIL Storm – Sufa [online], Database of Israeli Military and Security Export [dostęp 2024-02-08].
  3. a b Zohar 2000 ↓.
  4. a b c d e סופה 2 במבחן שטח [online], Jeeplog, 5 stycznia 2006 [dostęp 2024-02-14].
  5. Storm [online], Israeli Weapons [dostęp 2024-02-14].
  6. a b c d e Dor 2006 ↓.
  7. a b 4 X 4 הסופה, Automotive Equipment & Vehicles [dostęp 2024-02-08] [zarchiwizowane 2007-09-07].
  8. Barak 2007 ↓.
  9. a b c d e Bareli 2009 ↓.
  10. Ben-Gedalijahu 2010 ↓.
  11. a b Gros-Englander 2008 ↓.
  12. Sewastianowicz 2016 ↓.
  13. a b Puzio 2015 ↓.
  14. Fojer 2016 ↓.
  15. סופה 2 במבחן שטח [online], Jeepolog [dostęp 2024-02-08].
  16. Ben-Zaken i Posek 2016 ↓.
  17. The Fight For Nagorno-Karabakh: Documenting Losses On The Sides Of Armenia And Azerbaijan [online], Oryx, 27 września 2020 [dostęp 2024-02-08].
  18. Azerbaijan Land Forces military equipment and vehicles Azerbaijani Army [online], Army Recognition [dostęp 2024-02-08].
  19. Saballa 2023 ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]