Adam Świtalski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Adam Świtalski
„Dąbrowa”
Ilustracja
pułkownik dyplomowany piechoty pułkownik dyplomowany piechoty
Data i miejsce urodzenia

18 grudnia 1894
Gorlice, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

9 lipca 1952
Warszawa, Polska

Przebieg służby
Lata służby

1914–1947

Formacja

Armia Krajowa

Jednostki

3 Dywizja Piechoty Legionów AK

Stanowiska

dowódca dywizji

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
Kampania wrześniowa

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje - dwukrotnie ranny
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej

Adam Jan Feliks Świtalski[1], ps. „Dąbrowa” (ur. 18 grudnia 1894[2] w Gorlicach, zm. 9 lipca 1952 w Warszawie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 18 grudnia 1894 w Gorlicach, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Józefa, konecepisty namiestnictwa w tamtejszym c. k. Starostwie, i Heleny z Chądzyńskich[3][4][5].

W 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego. 19 sierpnia 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej. Pełnił wówczas służbę w 1 pułku piechoty Legionów[6]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Departamencie I Ministerstwa Spraw Wojskowych, a jego oddziałem macierzystym był nadal 1 pułk piechoty Legionów[7]. W latach 1922–1924 był słuchaczem III Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. W styczniu 1926 roku został przeniesiony ze sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie do 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie na stanowisko szefa sztabu[8]. 31 października 1927 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie na stanowisko szefa Oddziału Wyszkolenia[9]. 20 lutego 1930 roku został przeniesiony do 30 pułku piechoty w Warszawie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[10]. 2 grudnia 1930 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów piechoty[11]. Z dniem 1 marca 1931 roku został wyznaczony na stanowisko szefa sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi[12][13]. W listopadzie 1932 roku został przeniesiony do dyspozycji II wiceministra spraw wojskowych. Od listopada 1935 roku dowodził 25 pułkiem piechoty w Piotrkowie. Od listopada 1938 roku do marca 1939 roku był słuchaczem Kursu doskonalącego dla oficerów dyplomowanych przy WSWoj. w Warszawie.

W czasie kampanii wrześniowej był dowódcą 25 pułku piechoty. Po kampanii w konspiracji: od listopada 1939 do 1943 był szefem Oddziału IV Dowództwa Głównego Służby Zwycięstwu Polski, następnie działał w Komendzie Głównej Armii Krajowej jako jej inspektor. W 1944 pełnił funkcję dowódcy 3 Dywizji Piechoty Armii Krajowej w czasie akcji „Burza”. W tym samym roku został aresztowany. Internowany był w obozie NKWD nr 179 w Diagilewie[14]. W lipcu 1947 roku internowany w obozie NKWD nr 150 w Griazowcu[15]. W 1947 wrócił do Polski i pracował jako urzędnik. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim (kwatera O-1-24,25)[16].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

12 września 1928 dowódca piechoty dywizyjnej 6 Dywizji Piechoty pułkownik Bernard Mond przesłał do Kapituły Orderu Virtuti Militari wniosek na odznaczenie majora SG Adama Świtalskiego z sugestią, że poprzednie wnioski zaginęły[24][25].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 56, sprostowano imię z „Adam” na „Adam Jan Feliks”.
  2. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 265, sprostowano datę urodzenia Adama Świtalskiego z „13 grudnia 1894 roku” na „18 grudnia 1894 roku”.
  3. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-21]..
  4. Szematyzm 1895 ↓, s. 3, 17.
  5. Koreś 2023 ↓, s. 1.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 25 sierpnia 1920 roku, s. 773.
  7. Spis oficerów 1921 ↓, s. 22, 899.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 20 stycznia 1926, s. 33.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927 roku, s. 299.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 20 lutego 1930, s. 69.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930, s. 327.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931, s. 10.
  13. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 24, 462.
  14. Tadeusz Żenczykowski, Polska lubelska 1944, Warszawa 1990, s. 226.
  15. Dariusz Rogut, Internowani oficerowie Armii Krajowej w sowieckim obozie jenieckim nr 150 w Griazowcu w latach 1947–1948, [w:] Sowiecki system obozów i więzień, Łódź 2013, s. 87.
  16. Cmentarz Stare Powązki: WIKTOR KUCZYŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-30].
  17. M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35.
  18. M.P. z 1932 r. nr 12, poz. 16
  19. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-21]..
  20. M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630.
  21. M.P. z 1936 r. nr 66, poz. 131.
  22. a b Na podstawie fotografii [1].
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 239.
  24. Kolekcja ↓, s. 12.
  25. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-21]..

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]