Akihito (cesarz)

Akihito
明仁

Imię japońskie
Kanji 明仁 Transkrypcja Hepburna Akihito
Cesarz Japonii
Okres	od 7 stycznia 1989
Poprzednik	Hirohito
Dane biograficzne
Dynastia	Yamato
Data i miejsce urodzenia	23 grudnia 1933 Tokio
Ojciec	Hirohito
Matka	Nagako
Żona	Michiko
Dzieci	Naruhito, Akishino, Sayako Kuroda
Odznaczenia

{{Władca infobox}} Przestarzałe pola: "tytulatura".

Japonia

To jest artykuł z cyklu: Japońska rodzina cesarska

Cesarz Naruhito Cesarzowa Masako Księżniczka Aiko Emerytowany cesarz Akihito Emerytowana cesarzowa Michiko (1) Następca tronu książę Akishino Księżna Kiko Księżniczka Kako (2) Książę Hisahito (3) Książę Hitachi Liczba w nawiasach oznacza kolejność w sukcesji do tronu cesarskiego.

Akihito (jap. 明仁; ur. 23 grudnia 1933 w Tokio) – 125. cesarz, głowa państwa japońskiego. Jego rola i obowiązki zostały określone w rozdziale I konstytucji Japonii.

Życiorys

Do czasu objęcia tronu

Akihito urodził się 23 grudnia 1933 jako piąte dziecko (pierwszy syn) cesarza Hirohito (Shōwa) i cesarzowej Nagako (Kōjun). W 1936, w wieku trzech lat, został odseparowany od swych rodziców. Cesarz ma cztery starsze siostry, jednego młodszego brata oraz jedną młodszą siostrę.

Wykształcenie podstawowe i średnie zdobył w Gakushūin, ówczesnej szkole Ministerstwa Dworu Cesarskiego (w późniejszych latach stała się instytucją prywatną). W 1944 Akihito wraz ze swym młodszym bratem został ewakuowany do Nikkō po niespodziewanym ataku amerykańskich bombowców na Tokio. W latach 1947–1950 książę Akihito uczył się języka angielskiego, a jego nauczycielką była Elizabeth Gray Vining. 10 listopada 1951 Akihito otrzymał Wielką Wstęgę Najwyższego Orderu Chryzantemy.

W 1952 odbyła się ceremonia z okazji osiągnięcia przez niego pełnoletności oraz ogłoszenia go następcą tronu. W dniu 2 czerwca 1953 reprezentował on Japonię na uroczystości koronacji królowej Wielkiej Brytanii, Elżbiety II. Była to jego pierwsza zamorska podróż jako następcy tronu. Podczas tej samej uroczystości król Norwegii, Haakon VII, nadał mu Krzyż Wielki Orderu Św. Olafa.

W latach 1952–1956 studiował nauki polityczne i ekonomiczne na Uniwersytecie Gakushūin. W uzupełnieniu swoich studiów cesarz Akihito otrzymał wykształcenie specjalistyczne w takich dziedzinach, jak historia Japonii i prawo konstytucyjne.

Plik:Crown Prince Akihito & Michiko Shoda Wedding 1959-4.jpg

Następca tronu książę Akihito i Michiko Shōda, ceremonia ślubna, 1959

W dniu 10 kwietnia 1959, pomimo negatywnej opinii swojego ojca i rodziny panny młodej, Akihito wziął ślub z Michiko Shōda, córką japońskiego przemysłowca z branży młynarskiej. Zgodnie z prawem dworu cesarskiego, Rada Dworu Cesarskiego, której przewodniczy premier, udzieliła zgody na zawarcie tego małżeństwa.

Obchody 20. rocznicy objęcia tronu przez cesarza Akihito, w głębi ogrody pałacowe

Do czasu intronizacji Akihito pełnił szereg funkcji reprezentacyjnych jako następca tronu. Złożył oficjalne wizyty w następujących krajach: Afganistan, Arabia Saudyjska, Australia, Argentyna, Belgia, Brazylia, Bułgaria, Dania, Etiopia, Filipiny, Finlandia, Hiszpania, Indie, Indonezja, Iran, Irlandia, Jordania, Jugosławia, Kenia, Malezja, Meksyk, Nepal, Nowa Zelandia, Norwegia, Pakistan, Paragwaj, Peru, Polska, Rumunia, Senegal, Singapur, Sri Lanka, Stany Zjednoczone, Szwecja, Tajlandia, Tanzania, Wielka Brytania i Zair (obecnie Demokratyczna Republika Konga). Był też honorowym przewodniczącym na wielu imprezach i igrzyskach sportowych.

Cesarz jest z zamiłowania ichtiologiem. Przez wiele lat prowadził badania taksonomiczne nad rybami babkowatymi i do dziś jest uznanym ekspertem. Jest współautorem pierwszej, ilustrowanej książki o rybach występujących w wodach Japonii pt.: Ryby Archipelagu Japońskiego wydanej w 1984. W 1986 został honorowym członkiem London Linnean Society za swoje badania w tej dziedzinie. Należy do licznych klubów i stowarzyszeń zajmujących się tą dziedziną nauki.

Akihito jako cesarz

7 stycznia 1989 zmarł cesarz Hirohito i Akihito został 125. cesarzem Japonii, kontynuatorem nieprzerwanej od setek lat dynastii. Ceremonia intronizacji Akihito odbyła się w Tokio 12 listopada 1990. Nowy cesarz ogłosił okres swojego panowania erą Heisei (jap. 平成), co znaczy „pokój wszędzie”. Inspiracją były klasyczne dzieła chińskie „Zapiski historyka” i „Księga dokumentów”.

Wbrew wcześniejszym przypuszczeniom, nie zaprzestał zagranicznych podróży. Jako głowa państwa odwiedził ponad 40 krajów, a wraz ze swą małżonką odbył 6 oficjalnych podróży. W 1998 królowa Wielkiej Brytanii Elżbieta II nadała cesarzowi Akihito Order Podwiązki. Ponadto został odznaczony Orderem Wschodzącego Słońca i Orderem Świętego Skarbu.

7 lipca 2005 Akihito wraz z małżonką odwiedził wyspę Saipan, gdzie w czerwcu 1944 rozegrała się ogromna bitwa pomiędzy Japończykami a wojskiem USA. Zginęło tam ponad 40 tys. Japończyków. Cesarz odwiedził najważniejsze miejsca, złożył kwiaty i modlił się na grobach żołnierzy japońskich i amerykańskich. Wygłosił kilka ważnych przemówień, w których przeprosił USA i państwa wschodnioazjatyckie za zbrodnie, których Japończycy dokonali podczas II wojny światowej. Wydarzenie to było bardzo szeroko komentowane w prasie japońskiej i dalekowschodniej.

23 grudnia 2001, podczas corocznego spotkania z dziennikarzami z okazji swoich urodzin, Akihito odpowiadając na pytania o napięcia w stosunkach z Koreą powiedział, że czuje „pewne pokrewieństwo z Koreańczykami”. Wyjaśnił, iż zgodnie z zapisem w kronice Shokunihongi (797), matka cesarza Kammu (736–806) była spokrewniona z królem koreańskiego państwa Baekje (lub Paekche), Muryeongiem.

Cesarz wspomniał także o wielkiej roli Korei w rozwoju kultury, języka i buddyzmu w Japonii, co miało pozytywny wpływ na stosunki japońsko-południowokoreańskie na rok przed mistrzostwami świata w piłce nożnej, organizowanymi wspólnie przez Japonię i Republikę Korei w 2002 roku. W lipcu 2002 cesarz Akihito, wraz z małżonką, odbył podróż do Polski na zaproszenie prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. 3 lipca zarówno on, jak i jego małżonka, zostali odznaczeni Orderem Orła Białego.

W lipcu 2016 Akihito miał poinformować o zamiarze abdykacji, nie precyzując jednak jeszcze daty przekazania Chryzantemowego Tronu swojemu następcy. W dniu 8 sierpnia 2016 roku cesarz wygłosił orędzie do narodu, w którym wyraził nadzieję na zrozumienie jego woli abdykowania. W dniu 1 grudnia 2017 roku cesarz ogłosił, iż abdykuje 30 kwietnia 2019 roku.

Rodzina cesarska

Cesarz Taishō 大正天皇 ur. 31 VIII 1879 zm. 25 XII 1926

Sadako Kujō 九条 節子 ur. 25 VII 1884 zm. 17 V 1951

Kuniyoshi Ō Kuni no Miya 久邇宮 邦彦王 ur. 23 VI 1873 zm. 16 VI 1929

Chikako Kuniyoshi Ōhi 邦彦王妃 俔子 ur. 19 X 1879 zm. 10 IX 1956

Cesarz Shōwa 昭和天皇 ur. 29 IV 1901 zm. 7 I 1989

Joō Nagako 良子 女王 ur. 6 III 1903 zm. 16 VI 2000

		Michiko Shōda 正田 美智子 ur. 20 X 1934		Akihito 明仁 ur. 23 XII 1933
		Naruhito  徳仁親王  ur. 23 II 1960		Fumihito  文仁親王  ur. 11 IX 1965		Sayako Kuroda  黒田 清子  ur. 18 IV 1969

Cesarz Akihito z cesarzową Michiko na wyspie Saipan, czerwiec 2005 r.

Cesarz Akihito i cesarzowa Michiko mają troje dzieci. Para cesarska odrzuciła wieloletnią tradycję oddawania dzieci pod opiekę szambelanów i postanowiła sama je wychowywać. Pierwszym dzieckiem jest następca tronu książę Naruhito (Kōtaishi Naruhito Shinnō), urodzony 23 lutego 1960 w Tokio. Drugim jest książę Akishino (Akishino-no-miya Fumihito Shinnō), urodzony 11 listopada 1965 w Tokio. Najmłodszym dzieckiem jest urodzona 18 kwietnia 1969 księżniczka Sayako (Nori-no-miya Sayako Naishinnō, po ślubie 15 listopada 2005 Sayako Kuroda). Sayako poprzez ślub z urzędnikiem miejskim – osobą niezwiązaną z dworem cesarskim – opuściła rodzinę cesarską i utraciła tytuł, a jej dzieci nie będą miały prawa do tronu.

Następca tronu, książę Naruhito, ożeniony z księżną Masako, ma z nią urodzoną w 2001 córkę – księżniczkę Aiko. Od czasu restauracji Meiji prawo w Japonii zabrania objęcia tronu przez kobietę. Narodziny męskiego potomka, bratanka następcy tronu (Hisahito, ur. 6 września 2006), zamknęły debatę w Japonii dotyczącą zmiany (wzmiankowanej w art. 2 konstytucji) ustawy o Dworze Cesarskim z 1947 pod kątem stworzenia możliwości dziedziczenia tronu przez kobiety.

Odznaczenia

• Order Chryzantemy – 1951, Japonia
• Wielka Wstęga Kwiatu Paulowni Orderu Wschodzącego Słońca – Japonia
• Wielka Wstęga Orderu Świętego Skarbu – Japonia
• Order Kultury – Japonia
• Łańcuch Orderu Najwyższego Słońca (Królestwo Afganistanu)
• Wielka Gwiazda Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii – Austria
• Order Al-Khalifa I klasy – Bahrajn
• Order Leopolda – Belgia
• Wielki Łańcuch Orderu Krzyża Południa – Brazylia
• Łańcuch Orderu Zasługi – Chile
• Wielki Order Króla Tomisława – Chorwacja
• Order Lwa Białego – Czechosłowacja
• Order Słonia – 1953, Dania
• Wielka Wstęga Orderu Nilu – Egipt
• Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej – Estonia
• Order Salomona – Etiopia
• Chief Commander Legion of Honor – Filipiny
• Order Białej Róży – Finlandia
• Krzyż Wielki Legii Honorowej – Francja
• Wielki Komandor Orderu Republiki Gambii – Gambia
• Krzyż Wielki Orderu Zbawiciela – Grecja
• Order Złotego Runa – Hiszpania
• Łańcuch Orderu Karola III – Hiszpania
• Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Lwa Niderlandzkiego – Holandia
• Order Gwiazdy Indonezji I klasy – Indonezja
• Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Sokoła Islandzkiego – Islandia
• Order Al-Husajna Ibn Alego – Jordania
• Order Jugosłowiańskiej Gwiazdy – Jugosławia
• Wielka Wstęga Orderu Męstwa – Kamerun
• Łańcuch Orderu Niepodległości – Katar
• Order Złotego Orła (Алтын Қыран ордені) – Kazachstan
• Order Złotego Serca I klasy – Kenia
• Krzyż Wielki Orderu Boyacá – Kolumbia
• Łańcuch Orderu Mubaraka – Kuwejt
• Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Afryki – Liberia
• Wielka Wstęga Orderu Pionierów Liberii – Liberia
• Wielki Krzyż ze Złotym Łańcuchem Orderu Witolda Wielkiego – 2007, Litwa
• Order Domowy Nassauski Lwa Złotego – Luksemburg
• Krzyż Wielki Orderu Trzech Gwiazd – Łotwa
• Wielki Komandor Orderu Lwa – Malawi
• Krzyż Wielki Orderu Narodowego – Mali
• Łańcuch Orderu Orła Azteków – Meksyk
• Order Ojaswi Rajanya – Nepal
• Honorowy Wielki Komandor Orderu Republiki Federalnej – Nigeria
• Stopień Specjalny Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec – Niemcy
• Krzyż Wielki Orderu Świętego Olafa – Norwegia
• Order Omanu I klasy
• Nishan-e-Pakistan – Pakistan
• Order Manuela Amadora Guerrero – Panama
• Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru – Peru
• Order Orła Białego – 2002; Polska
• Wielki Łańcuch Orderu Świętego Jakuba od Miecza – 1993, Portugalia
• Wielki Łańcuch Orderu Infanta Henryka – 1998, Portugalia
• Krzyż Wielki Orderu Dobrej Nadziei – 1995, Republika Południowej Afryki
• Krzyż Wielki Orderu Narodowego Lwa – Senegal
• Królewski Order Serafinów – Szwecja
• Order Rajamitrabhorn – Tajlandia
• Order Domowy Chakri – Tajlandia
• Wielka Wstęga Orderu Chula Chom Klao – Tajlandia
• Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy – Ukraina
• Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej – Węgry
• Order Podwiązki – Wielka Brytania
• Królewski Order Wiktoriański – Wielka Brytania
• Medal Koronacyjny Królowej Elżbiety II – Wielka Brytania
• Order Annuncjaty – Włochy
• Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowany Wielką Wstęgą Orderu Zasługi Republiki Włoskiej – 1982, Włochy
• Krzyż Wielki z Łańcuchem Narodowego Orderu Wybrzeża Kości Słoniowej – WKS
• Wielka Wstęga Narodowego Orderu Lamparta – Zair

Zobacz też

• Tłumaczenie orędzia cesarza dot. abdykacji w jęz. angielskim oraz wideo

Bibliografia

• Ludzie Wprost – Akihito
• The Imperial Household Agency (ang. • jap.)
• Biografia (hiszp. • ang. • kat.) na stronie Centro de Estudios Internacionales de Barcelona
• Biuletyn informacyjny japońskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Tokio, czerwiec 2002
• Korea Herald
• Britannica: Akihito
• AKIHITO'S NOBLE GESTURE

---