Alaksandr Abramowicz
| Pełne imię i nazwisko |
Alaksandr Michajławicz Abramowicz |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
10 kwietnia 1944 |
| Data śmierci |
1 grudnia 2018 |
| Zastępca przewodniczącego Rady Republiki Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi III kadencji | |
| Okres |
od 15 listopada 2004 |
| Zastępca szefa Administracji Prezydenta Republiki Białorusi ds. Prawnych | |
| Okres |
od stycznia 1996 |
| Przewodniczący Centralnej Komisji ds. Wyborów i Prowadzenia Republikańskich Referendów Republiki Białorusi | |
| Okres |
od 1994 |
| Poprzednik |
stanowisko utworzone |
| Następca | |
| Przewodniczący Centralnej Komisji ds. Wyborów Deputowanych Ludowych Republiki Białorusi według innego źródła – członek | |
| Okres |
od 1992 |
| Następca |
stanowisko zlikwidowane |
| Członek Komitetu Nadzoru Konstytucyjnego ZSRR | |
| Okres |
od 1990 (1991?) |
| Członek Rady Republiki Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi III kadencji | |
| Okres |
od 15 listopada 2004 |
| Profesor, doktor nauk prawnych | |
| Alma Mater | |
|---|---|
| Habilitacja |
1986 |
| Profesura |
1990 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Wydział |
Wydział Prawa |
| Stanowisko |
Kierownik Katedry Teorii i Historii Państwa i Prawa |
| Okres zatrudn. |
od 1988 |
| Instytucja | |
| Instytut |
Instytut Filozofii i Prawa |
| Stanowisko |
aspirant, pracownik naukowy, p.o. kierownika działu |
| Okres zatrudn. |
1973–1988 |
Alaksandr Michajławicz Abramowicz (biał. Аляксандр Міхайлавіч Абрамовіч[a], ros. Александр Михайлович Абрамович, Aleksandr Michajłowicz Abramowicz; ur. 10 kwietnia 1944 w Zabłociu k. Nieświeża, zm. 1 grudnia 2018[1]) – białoruski prawnik i polityk, w latach 1992–1996 przewodniczący Centralnej Komisji Wyborczej Białorusi, w latach 1996–2004 zastępca szefa Administracji Prezydenta Republiki Białorusi ds. Prawnych, w latach 2004–2008 zastępca przewodniczącego Rady Republiki Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi III kadencji; doktor nauk prawnych (odpowiednik polskiego stopnia doktora habilitowanego), profesor; jeden z inicjatorów referendum na Białorusi w 1996 roku i autorów projektu konstytucji z tego samego roku, wzmacniającej władzę prezydenta Alaksandra Łukaszenki.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 10 kwietnia 1944 roku we wsi Zabłocie, na terytorium okupowanym przez III Rzeszę, w ówczesnym dystrykcie Baranowicze, w Komisariacie Generalnym Białoruś, w Komisariacie Rzeszy Wschód[b][2][3]. W 1964 roku[4] ukończył Nowogródzkie Technikum Gospodarstwa Wiejskiego[3]. W tym samym roku rozpoczął pracę. Był agronomem kołchozów „Władza Sowietów” i „Iskra” w rejonie lidzkim[4], instruktorem Lidzkiego Rejonowego Komitetu Wykonawczego[3]. W 1973 roku ukończył Białoruski Uniwersytet Państwowy im. Lenina (BUP)[2][5], uzyskując wykształcenie prawnicze[3]. W latach 1973–1988 pracował jako aspirant, pracownik naukowy, pełniący obowiązki kierownika działu[4] w Instytucie Filozofii i Prawa Akademii Nauk Białoruskiej SRR[2]. Uzyskał stopień kandydata nauk (odpowiednik polskiego stopnia doktora)[3], a następnie w 1986 roku – stopień doktora nauk prawnych (odpowiednik polskiego stopnia doktora habilitowanego)[2][5]. Temat jego dysertacji habilitacyjnej brzmiał: Problemy organizacyjno-prawne państwowego zarządzania budownictwem w ZSRR[2]. Od 1988 roku[2][5] do co najmniej 2004 roku[4] był kierownikiem Katedry Teorii i Historii Państwa i Prawa Wydziału Prawa BUP. W 1990 roku uzyskał tytuł profesora[2][5].
Przygotowywał „Prawo o językach BSRR” przyjęte 26 stycznia 1990 roku na 14. sesji Rady Najwyższej Białoruskiej SRR XI kadencji, które ustanawiało język białoruski jedynym językiem państwowym Białoruskiej SRR[3]. W latach 1990–1991[3] (według innych źródeł – w latach 1991–1992[6][5]) wchodził w skład Komitetu Nadzoru Konstytucyjnego ZSRR[6][3]. W latach 1992[6]–1996[4] pełnił funkcję przewodniczącego Centralnej Komisji ds. Wyborów Deputowanych Ludowych Republiki Białorusi (w 1994 roku przekształconej w Centralną Komisję ds. Wyborów i Prowadzenia Republikańskich Referendów Republiki Białorusi[6][5]; według innego źródła w latach 1992–1994 był członkiem, a w latach 1994–1996 – przewodniczącym tej instytucji[3]). Od stycznia 1996 do listopada 2004 roku[3] był zastępcą szefa Administracji Prezydenta Republiki Białorusi ds. Prawnych[6]. 14 kwietnia 1996 roku został mianowany szefem Prawnej Rady Konsultacyjnej – organu władzy wykonawczej składającego się z 19 prawników, który miał za zadanie przygotować zmiany w konstytucji, dostosowujące ją do wyników referendum z 1995 roku[7]. W 1996 roku był jednym z autorów projektu nowej konstytucji, która przewidywała m.in. wzmocnienie władzy prezydenta, likwidację Rady Najwyższej i zastąpienie jej Zgromadzeniem Narodowym. Projekt ten popierany był przez prezydenta Alaksandra Łukaszenkę. Alaksandr Abramowicz był także jednym z inicjatorów referendum w tej sprawie[3].
15 listopada 2004 roku został członkiem Rady Republiki Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi III kadencji z obwodu grodzieńskiego[8]. Tego samego dnia objął stanowisko zastępcy przewodniczącego tej instytucji[3]. Jego kadencja w Radzie Republiki zakończyła się 31 października 2008 roku[8].
Oceny[edytuj | edytuj kod]
Zdaniem autorów książki „Kto jest kim w Białorusi”, Alaksandr Abramowicz zasiadając na stanowisku przewodniczącego Centralnej Komisji Wyborczej starał się publicznie demonstrować poglądy liberalne[6]. Jednak według Zianona Pazniaka Abramowicz uczestniczył w ukrywaniu fałszerstw w wyborach parlamentarnych w 1995 roku. Po okazaniu mu przez Pazniaka dowodów falsyfikacji, miał on odmówić zgłoszenia sprawy do prokuratury, nie udzielając wyjaśnień[9].
Prace[edytuj | edytuj kod]
Alaksandr Abramowicz jest autorem prac na temat budownictwa państwowego i prawodawstwa, stosunków wzajemnych między centralnymi i miejscowymi organami władzy[5], m.in.:
- Ispołkomy obłastnych Sowietow: płanirowanije i zastrojka nasielennych miest. Mińsk: 1979. (ros.).
- Gosudarstwiennoje uprawlenije stroitielstwom w SSSR. Mińsk: 1982. (ros.).
- Prawowoj status sowietskogo grażdanina. Mińsk: 1986. (ros.).
- Konstitucyja SSSR – wopłoszczenije leninskoj nacyonalnoj politiki. Mińsk: 1986. (ros.).
- (razem z Leanidem Kozikiem, Michaiłem Miasnikowiczem i in.): Biełaruś i Rossija: organizacyonno-prawowyje osnowy intiegracyi (1996–2001). Mińsk: 2001. (ros.).
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Alaksandr Abramowicz jest żonaty, ma dwoje dzieci[6].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zapis według oficjalnego wariantu języka białoruskiego. Alternatywna forma zapisu, według tzw. wariantu klasycznego (taraszkiewicy): Аляксандар Міхайлавіч Абрамовіч (czyt. Alaksandar Michajławicz Abramowicz).
- ↑ Z punktu widzenia prawa międzynarodowego – w powiecie nieświeskim województwa nowogródzkiego II Rzeczypospolitej. Z punktu widzenia władz ZSRR – w obwodzie baranowickim Białoruskiej SRR, ZSRR.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Умер бывший замглавы Администрации президента. naviny.by. [dostęp 2018-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 grudnia 2018)]. (ros.).
- ↑ a b c d e f g Kto… ↓, s. 6.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Пяткевіч i Рубінчык 2011 ↓, s. 1178.
- ↑ a b c d e Руководство Совета Республики третьего созыва. Rada Republiki Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi. [dostęp 2018-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-22)]. (ros.).
- ↑ a b c d e f g Беларуская… ↓, s. 37.
- ↑ a b c d e f g h Kto… ↓, s. 7.
- ↑ Екадумава 2011 ↓, s. 217.
- ↑ a b Третий созыв (с 15 ноября 2004 по 31 октября 2008). Rada Republiki Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi. [dostęp 2018-05-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-01)]. (ros.).
- ↑ Пазьняк 2010 ↓, s. 54.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Абрамовіч Аляксандр Міхайлавіч. W: Рэдкал.: Г.П.Пашкоў і інш.: Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. T. 1: А – Аршын. Mińsk: Biełaruskaja Encykłapiedyja, 1996, s. 37. ISBN 985-11-0036-6. (biał.).
- Centrum Naukowo-Analityczne „Białoruska Perspektywa”: Kto jest kim w Białorusi. Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000, s. 313, seria: Biblioteka Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska – Białoruś. ISBN 83-913780-0-4.
- Зянон Пазьняк: Дэпутаты незалежнасьці (замест прадмовы). W: Сяргей Навумчык, Зянон Пазьняк: Дэпутаты незалежнасьці. Nowy Jork, Wilno, Warszawa: „Biełaruskija Wiedamaści”, Towarzystwo Kultury Białoruskiej na Litwie, 2010, s. 5–91. ISBN 978-9955-578-11-6. (biał.).
- Алесь Пяткевіч, Вольф Рубінчык: Кароткія зьвесткі аб некаторых беларускіх палітыках, актыўных у 1991–2006 гадах. W: Пад агульнай рэд. В. Булгакава: Палітычная гісторыя незалежнай Беларусі (да 2006 г.). Wyd. 2. Białystok, Wilno: Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Instytut Białorutenistyki, 2011, s. 1178–1213. ISBN 80-86961-16-8. (biał.).
- Ірына Екадумава: Працэс раздваеньня органаў улады ў выніку канстытуцыйнага крызысу лістапада 1996. W: Пад агульнай рэд. В. Булгакава: Палітычная гісторыя незалежнай Беларусі (да 2006 г.). Wyd. 2. Białystok, Wilno: Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Instytut Białorutenistyki, 2011, s. 216–227. ISBN 80-86961-16-8. (biał.).