Albarracín
40°24′N 1°27′W/40,400000 -1,450000
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Wspólnota autonomiczna | |||||
| Prowincja | |||||
| Comarca | |||||
| Zarządzający |
Francisco Jesus Marti Soriano↗ | ||||
| Powierzchnia |
465 km² | ||||
| Wysokość |
1171 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2001) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
978 | ||||
| Kod pocztowy |
44100 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
TE | ||||
Położenie na mapie Aragonii  | |||||
Położenie na mapie Hiszpanii  | |||||
| 40°24′N 1°27′W/40,400000 -1,450000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
.svg)
Albarracín (w języku aragońskim: Albarrazín) – stolica administracyjna comarki Sierra de Albarracín w prowincji Teruel w Aragonii (Hiszpania). Miasto liczy 1050 mieszkańców (2001) i zajmuje powierzchnię 456,5 km².
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Albarracín leży na wysokości 1171 m n.p.m. w górach południowej Aragonii, w pasmie Sierra de Albarracín, nad rzeką Guadalaviar. Przez miejscowość biegnie droga A-1512 (Te-V-9111).
Historia[edytuj | edytuj kod]
W okresie wpływów rzymskich była to celtiberyjska osada Lobetans (łac. Lobetum), w prowincji Tarraconensis.
W roku 133 p.n.e. Rzymianie podporządkowali sobie miejscowe plemiona i w okolicach Albarracín założyli kilka osad. W I wieku n.e. zbudowali 18-kilometrowy akwedukt. Był to jeden z najważniejszych obiektów użyteczności publicznej wzniesionych w Hiszpanii przez Rzymian.
W IX wieku ziemie te zajęli Maurowie. W latach 1012–1104 andaluzyjska dynastia Banu Razin ustanowiła tu samodzielny taifat, później podporządkowany kalifatowi Almorawidów. W połowie XII wieku Albarracín należał do dominiów Muhammada ibn Mardāniša, emira Murcji i Walencji, zwanego szeroko pod przydomkiem Króla Wilka (el Rey Lobo, ur. 1124, panował 1147-1172). Mardāniš, zacięty przeciwnik kalifów z dynastii Almohadów, przekazał miasto w latach 60. XI wieku swemu chrześcijańskiemu sprzymierzeńcowi, pochodzącemu z Nawarry Pedro Ruizowi de Azagra. Tak przynajmniej twierdzili członkowie rodu Azagrów, którzy nie wyrzekłszy się chrześcijaństwa, szybko zerwali związki wasalne z muzułmańskim królestwem. Inna wersja wypadków mówi o nadaniu Albarracín Pedro Ruizowi przez króla Nawarry Sancho Mądrego. Założywszy niezależną seniorię u zbiegu granic Aragonu, Kastylii i Walencji, panowie z rodu Azagrów uznawali się jedynie za vasallos de Santa María. Skoligaceni z kastylijskimi i nawarskimi magnatami, Azagrowie zaangażowali się jednak nade wszystko w życie polityczne Korony Aragonu, uzyskując kolejne nadania od tamtejszych władców zabiegających o udział Azagrów w wyprawach przeciw muzułmanom. Za panowania Piotra II Katolickiego Azagrowie stali się panami większości znaczących miast Nowego Aragonu. W 1276 r. ród wygasł, a jego dobra przejęła kastylijska familia możnowładcza de Lara. Wrogie stosunki z rezydującymi w Barcelonie monarchami ściągnął na ich głowy karne ekspedycje Piotra III Wielkiego (1284) i Jakuba II Sprawiedliwego (1300), które poddały Albarracín zwierzchności Korony Aragonu.
W 1961 roku rząd Hiszpanii uznał miejscowość za pomnik historyczny. W roku 2005 eksperci w dziedzinie turystyki uhonorowali Albarracín tytułem „najpiękniejszego miasta Hiszpanii”.
Obecnie miasto jest ważnym ośrodkiem turystycznym, co roku odwiedza je ponad 100 tysięcy osób.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do najważniejszych zabytków należą Balkon Narożny, Dom Niebieski oraz Dom Julianny. Na wzgórzu stoi zamek muzułmańskich emirów z rodu Banu Razin, którego obwarowania są integralną częścią murów miejskich. W Albarracín znajduje się też katedra z XVI wieku oraz zabytkowy ratusz.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J.M. Latorres Ciria, La comunidad de Albarracín, Teruel 2006.
- Jerome Lee Shneidman, The Rise of the Aragonese-Catalan Empire 1200–1350, t. 1, New York 1970.
.svg){kind=small}