Aleksander Hochberg
| Friedrich Wilhelm Georg Konrad Ernst Maximilian | |
| Aleksander von Hochberg | |
| |
 Hochberg | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1 lutego 1905 |
| Data i miejsce śmierci |
22 lutego 1984 |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Alexander Friedrich Wilhelm Georg Konrad Ernst Maximilian von Hochberg, przezywany Lexelem, znany w Polsce jako Aleksander Pszczyński (ur. 1 lutego 1905 w Londynie, zm. 22 lutego 1984 na Majorce) – niemiecko-polski książę pszczyński (niem. Fürst von Pless), pochodzący z hrabiowskiej linii śląskiego rodu Hochbergów. Żołnierz 2 Korpusu Polskiego, weteran bitwy o Monte Cassino[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Aleksander przyszedł na świat 1 lutego 1905 roku w Londynie, jako drugi syn Jana Henryka XV von Pless i Marii Teresy Cornwallis-West. Jego starszym bratem był Jan Henryk XVII Hochberg[1].
Na cześć chrzestnych, obdarzono go imionami Alexander Friedrich Wilhelm Georg Konrad Ernst Maximilian. Byli nimi; królowa Aleksandra, niemiecki następca tronu – królewicz Wilhelm oraz Jerzy V (ang. George V) – książę Walii i późniejszy król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii. Ceremonia chrztu odbyła się w kaplicy królewskiej św. Jakuba, pięknie udekorowanej ulubionymi kwiatami księżnej – liliami i margerytkami. Maleństwo, przykryte brukselskimi koronkami z welonu ślubnego jego prababci Oliwii (tego samego, który księżna Daisy i jej siostra Shelagh miały na swoich ślubach), ochrzczono wodą z Jordanu. Jako że w kręgach arystokratycznych przyjęte było trzymanie dziecka do chrztu w kilka par, matka i brat księżnej Daisy oraz babcia Oliwia byli dalszymi chrzestnymi[1].
Wydarzeniu temu „”The Illustrated London News” poświęcił stronę tytułową. Z pamiętników jego matki wynika, że miał podobne oczy do swojej mamy, a także „Wszyscy się nim zachwycali i całowali”[1].
Być może z uwagi na mnogość jego imion, rodzina nazywała go Lexel[1].
W 1924 Aleksander stał się jednym z głównych bohaterów wałbrzyskiego skandalu obyczajowego. Sześciu mężczyzn (Alexander, graf Werner von der Schulenburg, czeladnik rzeźnicki Fritz Langner, zecer Rudolf Nimptsch, pomocnik biurowy Fritz Wähner oraz krawiec Ernst Dünnebier) zostało oskarżonych o tworzenie tzw. „Lila Klub”, organizującego homoseksualne orgie w herbaciarni zamku Książ. Von Hochberg został skazany na 2 miesiące więzienia[2].
W 1927 r. ojciec wysłał go do Londynu, gdzie miał studiować bankowość na Uniwersytecie w Oxfordzie. Po dwóch latach Alexander zrezygnował z nauki i w 1929 r. zaczął praktykę w Barclays Bank w Londynie. Po jej przerwaniu wrócił do matki do Monachium. Z inicjatywy matki zaręczył się z córką królowej rumuńskiej Marii, Ileaną, jednak strona rumuńska zerwała zaręczyny po wyjściu na jaw „afery Hochberg–Schulenburg–Langner”[2][3].
Na początku lat trzydziestych Alexander wstąpił do SA, jednak w 1934 r. po "puczu Röhma" został wykluczony z tej organizacji i wyjechał z Niemiec do Polski. Ze względu na tryb życia stale odczuwał brak pieniędzy (m. in. zastawił osobistą biżuterię i futra matki). Dążąc do zawładnięcia rodzinnym majątkiem odsunął od zarządzania nim starszego brata Jana Henryka XVII. ostatecznie w 1936 r. został generalnym pełnomocnikiem ojca w dobrach pszczyńskich, a następnie spadkobiercą 47/80 całego majątku książąt pszczyńskich[3]. Pozostawał w opozycji do sanacji, z którą toczył spory o dziedziczony majątek.
Dzień przed wybuchem II wojny światowej opuścił Pszczynę i przez Warszawę dotarł do Francji[4]. Tam trafił do generała Sikorskiego i wstąpił do polskiego wojska. Jako Aleksander Pszczyński służył w sztabie jako tłumacz i brał udział w walkach na Bliskim Wschodzie i we Włoszech, m.in. pod Monte Cassino, dosłużył się stopnia podporucznika wojska polskiego. Przez pewien czas był w osobistej ochronie gen. Władysława Sikorskiego[3].
Po demobilizacji osiadł na Majorce w miejscowości Pollensa. Wrócił do nazwiska Hochberg, zrzekł się polskiego obywatelstwa i starał się walczyć o odzyskanie rodowego majątku lub ekwiwalentu pieniężnego. Zmarł bezpotomnie 22 lutego 1984 roku i został pochowany na cmentarzu w miejscowości Pollensa. Tam też miejsce wiecznego spoczynku znalazł partner życiowy Alexandra, Max, z którym mieszkał wiele lat i którego usynowił, a także zapisał mu swój majątek[2]. Alexander był tytularnym księciem pszczyńskim przez niecałe 4 tygodnie po śmierci brata Jana Henryka XVII, zmarłego również w 1984 roku. Następcą Aleksandra został jego bratanek, Bolko Hochberg von Pless (ur. 1936).
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Jeske-Cybulska 2012 ↓.
- ↑ a b c Raimund Wolfert, Lila Klub, „Replika”, 102, Warszawa, s. 48-50, ISSN 1896-3617 (pol.).
- ↑ a b c Bronisława Jeske-Cybulska: Lexel, ukochany syn księżnej Daisy. daisyofpless.wordpress.com, 2012-05-19. [dostęp 2014-11-15]. (pol.).
- ↑ Stolica w pierwszym dniu wojny. Powszechnie wierzono w szybką klęskę agresorów [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2017-09-01].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- "Kurier Galicyjski" 5/2007
- "Goniec Częstochowski" 4.II.1938
- "Pszczyński Niezależny Orędownik Kulturalny" 112 (2010)
- Pszczynski, Aleksander (Alexander I. von Hochberg). tracesofwar.com. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Bronisława Jeske-Cybulska: Lexel, ukochany syn księżnej Daisy. daisyofpless.wordpress.com, 2012. [dostęp 2021-08-11]. (pol.).