Alphard

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Alfard
α Hydrae
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Hydra

Rektascensja

09h 27m 35,243s[1]

Deklinacja

-08° 39′ 30,96″[1]

Paralaksa (π)

0,01909 ± 0,00018[1]

Odległość

180,3 ± 1,8 ly
55,27 ± 0,55[2] pc

Wielkość obserwowana

1,99m[2]

Rozmiar kątowy

0,00958 ± 0,00008[3]

Ruch własny (RA)

−15,23 ±0,19 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

34,37 ± 0,13 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−4,27 ± 0,05 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

olbrzym

Typ widmowy

K3 II–III[3]

Masa

3,03 ± 0,36[4] M

Promień

55,93 ± 2,41[3] R

Metaliczność [Fe/H]

–0,12[3]

Wielkość absolutna

-1,69m[4]

Jasność

780 ± 78 L[3]

Okres obrotu

≤2,4 roku[5]

Prędkość obrotu

3,3 km/s[5]

Temperatura

4120 K[3]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

9814[2] pc

Mimośród

0,2468[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 30 Hya
2MASS: J09273524-0839308
Bonner Durchmusterung: BD−08°2680
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 354
Boss General Catalogue: GC 13044
Katalog Henry’ego Drapera: HD 81797
Katalog Hipparcosa: HIP 46390
Katalog jasnych gwiazd: HR 3748
SAO Star Catalog: SAO 136871
Alfard, Alphart, Kalbelaphard, Cor Hydrae

Alphard (Alfa Hydrae, α Hya) – najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Hydry, odległa od Słońca o około 180 lat świetlnych.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Gwiazda ta nosi tradycyjną nazwę Alfard, która wywodzi się od arabskiego ‏الفرد‎ al fard, co oznacza „samotnik” – w istocie jest jedyną jasną gwiazdą w tym obszarze nieba[5][6][7]. Łacińska nazwa Cor Hydrae, „serce Hydry”, odnosi się do położenia w gwiazdozbiorze[6]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Alphard dla określenia tej gwiazdy[8].

Charakterystyka obserwacyjna[edytuj | edytuj kod]

Jej wielkość obserwowana to 1,99m, zaś wielkość absolutna jest równa −1,72m[2]. Przy ciemnym niebie widoczny jest pomarańczowy kolor gwiazdy[5][6].

Charakterystyka fizyczna[edytuj | edytuj kod]

Alphard to pomarańczowy olbrzym lub jasny olbrzym, należący do typu widmowego K3. Jego temperatura to 4120 K, a jasność 780 razy przekracza jasność Słońca[3]. Gwiazda ma masę trzykrotnie większą niż masa Słońca[4] i opuściła już ciąg główny; obecnie w jej jądrze trwa synteza helu w węgiel i tlen[5]. Alfard w przyszłości odrzuci otoczkę tworząc mgławicę planetarną i zakończy życie jako biały karzeł[5].

Gwiazda ma dwie optyczne towarzyszki i może być gwiazdą fizycznie podwójną. Gwiazda Alfa Hydrae B, o wielkości 9,70m jest oddalona o 282,3″ (w 2009 r.)[9]. Jej ruch jest zgodny z ruchem Alfarda i jeśli jest z nim związana grawitacyjnie, to jest to najprawdopodobniej pomarańczowy karzeł typu K0 o niewielkiej masie, odległy od olbrzyma o co najmniej 15 700 au i obiegający go w czasie co najmniej 870 tysięcy lat[5]. Składnik Alfa Hydrae C, oddalony o 256,7″ (pomiar z 2000 r.)[9] ma zbyt duży ruch własny, aby być związany z Alphardem[5].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Alphard w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e Anderson E., Francis C: HIP 46390. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-01-31]. (ang.).
  3. a b c d e f g L. Piau, P. Kervella, S. Dib, P. Hauschildt. Surface convection and red giants radii measurements. „Astronomy & Astrophysics”. A100. 526 (A100), s. 1–12, 2011. DOI: 10.1051/0004-6361/201014442. arXiv:1010.3649. (ang.). 
  4. a b c L. da Silva, L. Girardi, L. Pasquini, J. Setiawan, O. von der Lühe, J. R. de Medeiros, A. Hatzes, M.P. Döllinger, A. Weiss. Basic physical parameters of a selected sample of evolved stars. „Astronomy and Astrophysics”. 458 (2), s. 609–623, 2006. DOI: 10.1051/0004-6361:20065105. arXiv:0608160. (ang.). 
  5. a b c d e f g h Jim Kaler: ALPHARD (Alpha Hydrae). [w:] STARS [on-line]. 2015-06-16. [dostęp 2017-01-31]. (ang.).
  6. a b c Hydra, the Water-snake. W: Allen, Richard Hinckley: Star Names: Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 249. ISBN 0-486-21079-0.
  7. Kamil Złoczewski: Kosmos. W objęciach Hydry. T. 65. Poznań: Amermedia Sp. z o.o., 2013, s. 19–21. ISBN 978-83-252-1918-5.
  8. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-01-31].
  9. a b Mason et al.: WDS J09276-0840A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.