Alte Mozart-Ausgabe
Alte Mozart-Ausgabe – określenie pierwszego kompletnego wydania muzyki Wolfganga Amadeusa Mozarta, opublikowane przez Breitkopf & Härtel pomiędzy styczniem 1877 a grudniem 1883, z dodatkami wydanymi do 1910 roku. Nazwa Alte Mozart-Ausgabe (w skrócie „AMA”) powstała w późniejszym czasie, dla odróżnienia tego wydania od Neue Mozart-Ausgabe – kolejnego zbioru wszystkich dzieł Mozarta. Tytuł nadany oryginalnie przez wydawnictwo Breitkopf & Härtel brzmi Wolfgang Amadeus Mozarts Werke. Kritisch durchgesehene Gesammtausgabe[1] (dlatego czasami spotykana jest nazwa „Mozart Gesammtausgabe”).
Jedną z najważniejszych postaci związanych z AMA był Ludwig Ritter von Köchel, który opracował wciąż obowiązujący jako standardowy Köchel-Verzeichnis (katalog tematyczny dzieł Mozarta). Köchel zza kulis współpracował przy kończeniu wydania, udzielając cennych uwag wydawcy i redaktorom. Wśród faktycznie redagujących AMA byli Johannes Brahms, Joseph Joachim, Carl Reinecke, Julius Rietz i Philipp Spitta (znany biograf Jana Sebastiana Bacha)[2].
Choć AMA w swoim czasie było znaczącym osiągnięciem, miało poważne ograniczenia. Frederick Neumann zauważa, że „jest bardzo zróżnicowane jeżeli chodzi o możliwość polegania na nim, przy niektórych tomach niezwykle godnych zaufania a innych o wiele mniej”[3]. Alfred Einstein wyraził niezadowolenie z tego jak został tam przedstawiony koncert „Koronacyjny” oraz Wesele Figara[4] a Friedrich Blume wyraził szczególnie dotkliwą opinię o „zdumiewającej frywolności i często kompletnej nieodpowiedzialności” redaktorów tego wydania (w szczególności jeśli chodzi o koncerty fortepianowe Mozarta), zapewniając że „[AMA] i wydania praktyczne bazujące na nim nie oferują nic więcej jak szkielet jego utworów”[5].
Istnieją również pewne potwierdzone dzieła Mozarta, które nie zostały nigdy opublikowane w tym wydaniu. Niektóre dlatego, że zostały odkryte długo po jego ukończeniu (na przykład Symfonia F-dur, KV 19a, odnaleziona w 1981 roku), a także szereg kompozycji kiedyś nieprawidłowo przypisywanych Mozartowi, o których teraz wiadomo że są wątpliwe lub fałszywe (np. utwór opublikowany w AMA jako Symfonia nr 2 B-dur, KV 17, uważany obecnie za dzieło Leopolda Mozarta)[6].
Z tych względów AMA nie jest już uważane za wydanie dzieł Mozarta, które byłoby bliskie kompletności i wyczerpania zagadnienia. W związku z tym, jeśli chodzi o poważne badania nad jego twórczością, zostało wyparte przez Neue Mozart-Ausgabe. Przedruki fragmentów AMA nadal są jednak powszechnie dostępne za sprawą Dover Publications i innych firm, specjalizujących się w publikowaniu dawniejszych wydań. Można również natrafić na fragmenty tego wydania w formie elektronicznej na różnych stronach udostępniających nuty.
Materiały archiwalne AMA należą do fonds 21081 Breitkopf & Härtel, Lipsk, w Sächsisches Staatsarchiv, Staatsarchiv Leipzig. Pierwsze modele graficzne i wydruki próbne są częściowo związane z redaktorami.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wolfgang Rehm „Collected Editions,” w H.C. Robbins Landon, ed., The Mozart Compendium: A Guide to Mozart’s Life and Music. (NY: Schirmer Books, 1990.) ISBN 0-02-871321-4. s. 427.
- ↑ Rehm, s. 428.
- ↑ Frederick Neumann, Ornamentation and Improvisation in Mozart. (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1986.) ISBN 0-691-02711-0. s. ix.
- ↑ Alfred Einstein, Mozart: His Character, His Work. Tłum. Arthur Mendel and Nathan Broder. (Londyn: Oxford University Press, 1945.) ISBN 0-19-500732-8. s. 314.
- ↑ Friedrich Blume, „The Concertos: (1) Their Sources,” w H.C. Robbins Landon and Donald Mitchell, eds., The Mozart Companion. (NY: Norton, 1956.) ISBN 0-393-00499-6. s. 231.
- ↑ Stanley Sadie, The New Grove Mozart (NY: Norton, 1983). ISBN 0-393-30084-6. s. 193, 197 (lista dzieł Mozarta).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Sonaty fortepianowe zeskanowane z Alte Mozart-Ausgabe.