Álvaro Siza

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Alvaro Siza)
Álvaro Siza
Ilustracja
Álvaro Siza (2012)
Data i miejsce urodzenia

25 czerwca 1933
Matosinhos

Narodowość

portugalska

Dziedzina sztuki

Architektura

Á. Siza: pawilon herbaciany w Leça da Palmeira
Á. Siza: dom Bonjour Tristesse w Berlinie
Kościół Marco de Canavezes

Álvaro Joaquim de Melo Siza Vieira (ur. 25 czerwca 1933 w Matosinhos)[1][2]portugalski architekt, w 1988 laureat Nagrody Prince of Wales in Urban Design oraz Nagrody Pritzkera w 1992. Siza mieszka, pracuje i uczy architektury w Porto.

Młodość[edytuj | edytuj kod]

W latach 1949–1955 studiował architekturę na Akademii Sztuk Pięknych w Porto. Pracował w biurze swego profesora, Fernanda Távory, a w 1958, po wygraniu konkursu na pawilon herbaciany, założył własne biuro.

Kariera[edytuj | edytuj kod]

W latach 1966–1969 był asystentem na uczelni w Porto. Na początku lat 70. Siza zajmował się projektowaniem domów, ale po sukcesie rewolucji Goździków – obaleniu dyktatury Marcelo Caetano i przejęciu władzy przez socjalistów – zaangażował się w program budownictwa społecznego. W miejscowości Evora powstało Quinta da Malagueira, czyli osiedle domów dla biedoty. Zamiast wielopiętrowej i gęstej zabudowy, Siza zaproponował kilkadziesiąt niewielkich budynków, połączonych brukowanymi uliczkami. Wodę i prąd elektryczny rozprowadzono po osiedlu, wykorzystując historyczny akwedukt, powstały jeszcze w czasach rzymskich[3]. Od 1976 jest profesorem na katedrze budownictwa. Ponadto Siza wykładał gościnnie na Politechnice Federalnej w Lozannie, Uniwersytecie Pensylwańskim, Akademii Los Andes w Bogocie oraz na Harvardzie. Poza Nagrodą Prince of Wales in Urban Design i Nagrodą Pritzkera otrzymał Nagrodę Miesa van der Rohe (1988) oraz doktoraty honoris causa Uniwersytetu w Walencji (1992) i Politechniki Federalnej w Lozannie (1993).

Architektura Sizy jest uwrażliwiona na otoczenie, mimo silnego uproszczenia form poprzez wykorzystanie światła, faktury i wszelkich wrażeń zmysłowych uzyskuje niezwykłe napięcie. Choć początkowe dzieła miały charakter modernistyczny, Siza zawsze dystansował się od rewolucyjnego podejścia do architektury i urbanistyki, a przywiązanie do idei socjalnych wyrażał w udoskonalaniu istniejących miast. Z biegiem czasu architektura Sizy zbliżyła się do postmodernizmu.

Główne dzieła[edytuj | edytuj kod]

  • pawilon herbaciany i restauracja Boa Nova w Leça da Palmeira, 1958–1963
  • kąpielisko w Leça da Palmeira, 1961–1966
  • kwartał Malagueira w Évora, 1977–1988 – Nagroda Prince of Wales in Urban Design 1988
  • dom Avelino Duarte w Ovar, 1980–1984
  • dom Bonjour Tristesse przy Schlesische Straße w Berlinie, 1980–1984
  • wydział architektury Uniwersytetu w Porto, 1986–1995
  • Biblioteka uniwersytecka w Aveiro, 1988–1995
  • odbudowa dzielnicy Chiado w Lizbonie, od 1988
  • Muzeum Sztuki Współczesnej Fundação Serralves w Porto, 1991–1998
  • Pawilon portugalski na Expo'98 w Lizbonie, 1995–1998 (z Eduardo Souto de Moura)
  • Pawilon portugalski na Expo 2000 w Hanowerze, 1999–2000 (z Eduardo Souto de Moura)
  • Muzeum Sztuki Donna Regina w Neapolu, 2005

Wystawy[edytuj | edytuj kod]

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Jego żoną była Maria Antónia Siza (1940–1973), mieli córkę i syna[8].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Siza Álvaro, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-10-30].
  2. Álvaro Siza, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-10-30] (ang.).
  3. Alvaro Siza, architekt – rzeźbiarz [online] [dostęp 2017-10-02] (pol.).
  4. Perła na Grenada pozostaje nienaruszona w FAZ z 5 maja 2014. s14
  5. The Alhambra Project, Vitra Design Museum, 13 czerwca 2014 [zarchiwizowane 2015-02-26].
  6. Visiones de la Alhambra w Patronato de Alhambra y Generalife z 9 lutego 2015
  7. Álvaro Siza Vieira. Visions of the Alhambra, Narodowe Muzeum Sztuki, Architektury i Projektowania, 4 maja 2015 [zarchiwizowane 2015-05-24].
  8. Valdemar Cruz, Histórias de amor_ Maria Antónia e Álvaro Siza Vieira, missmiaprozac.pt [zarchiwizowane 2019-05-20] (port.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]