Amarant (chemia)

Amarant
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	2-hydroksy-1(4-sulfono-1-naftylazo)-naftaleno-3,6-bissulfonian trisodu
	Inne nazwy i oznaczenia
	E123, C.I. 16185, czerwień FD&C 2, azorubina S, czerwień acydowa 27
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C20H11N2Na3O10S3
Masa molowa	604,47 g/mol
Wygląd	ciemnoczerwony proszek
	Identyfikacja
Numer CAS	915-67-3
PubChem	13506
SMILES
	C1=CC=C2C(=C1)C(=CC=C2S(=O)(=O)[O-])NN=C3C4=C(C=C(C=C4)S(=O)(=O)[O-])C=C(C3=O)S(=O)(=O)[O-].[Na+].[Na+].[Na+]
InChI
	InChI=1S/C20H14N2O10S3.3Na/c23-20-18(35(30,31)32)10-11-9-12(33(24,25)26)5-6-13(11)19(20)22-21-16-7-8-17(34(27,28)29)15-4-2-1-3-14(15)16;;;/h1-10,23H,(H,24,25,26)(H,27,28,29)(H,30,31,32);;;/q;3*+1/p-3
	InChIKey
	WLDHEUZGFKACJH-UHFFFAOYSA-K
Właściwości
	Rozpuszczalność w wodzie
	50 g/l (20 °C)
Temperatura topnienia	powyżej 350 °C (966,25 hPa)
logP	−5,13
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2021-10-31]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanego źródła
Uwaga
Zwroty H	H319
Zwroty P	P264, P280, P305+P351+P338, P337+P313
Temperatura zapłonu	214 °C (zamknięty tygiel)
Numer RTECS	QJ6550000
Dawka śmiertelna	LD50 1 g/kg (szczur, dootrzewnowo)
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Amarant, E123 – organiczny związek chemiczny z grupy barwników azowych. Syntetyczny, nieziarnisty, ciemnoczerwony spożywczy barwnik smołowy, zakazany w niektórych krajach^[3]. Ma dobrą wytrzymałość na wysoką temperaturę i światło. Jest stabilny do temperatury 120 °C^{[potrzebny przypis]}.

Dopuszczalne dzienne spożycie wynosi 0,5 mg/kg ciała^[4].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Najczęściej stosuje się go w postaci soli trójsodowej, która dobrze rozpuszcza się w roztworach wodnych. Wykorzystuje się go głównie do produkcji kosmetyków (np. szminek, róży kosmetycznych). Choć barwnik ten wycofywany jest z użycia w produktach spożywczych, to nadal można go znaleźć m.in. w: ciastach i galaretkach w proszku, płatkach śniadaniowych, bezalkoholowych i niskoprocentowych napojach alkoholowych, kawiorze i przetworach z czarnej porzeczki^{[potrzebny przypis]}.

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Amarant może powodować typowe dla barwników azowych działania niepożądane. Poza tym może być przyczyną nieżytu nosa, a także wpływać na płodność, wątrobę i nerki. Spożywany przez kobiety w ciąży może wywoływać u dziecka wady wrodzone^[3].

W „Tabeli dodatków i składników chemicznych” B. Stathama wskazana jest jako czynnik rakotwórczy i teratogenny^[3], natomiast wg kryteriów IARC związek ten nie jest prawdopodobnym, możliwym ani potwierdzonym czynnikiem rakotwórczym dla ludzi^{[potrzebny przypis]}.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 3-14, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Amarant, karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck, 30 lipca 2021, numer katalogowy: A1016 [dostęp 2021-10-31] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ ^a ^b ^c BillB. Statham BillB., E213: Tabele dodatków i składników chemicznych, Warszawa: Wydawnictwo RM, 2006, ISBN 978-83-7243-529-3 .
↑ E123: Amarant, [w:] Food-Info.net [online] [dostęp 2010-09-09] .

[CRC-1] CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 3-14, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).

[SA-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Amarant, karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck, 30 lipca 2021, numer katalogowy: A1016 [dostęp 2021-10-31] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[e213-3] BillB. Statham BillB., E213: Tabele dodatków i składników chemicznych, Warszawa: Wydawnictwo RM, 2006, ISBN 978-83-7243-529-3 .

[fi-4] E123: Amarant, [w:] Food-Info.net [online] [dostęp 2010-09-09] .

[1]

[2]

[3]

[4]