Amfoterycyna B

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Amfoterycyna B
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C47H73NO17

Masa molowa

924,09 g/mol

Wygląd

bezwonny, żółty proszek[1]

Identyfikacja
Numer CAS

1397-89-3

PubChem

5280965

DrugBank

DB00681

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

A01AB04, A07AA07, G01AA03, J02AA01

Amfoterycyna Borganiczny związek chemiczny pochodzenia naturalnego zawierający pierścień makrocykliczny zbudowany z fragmentu polienowego oraz wielowodorotlenowego.

Jest antybiotykiem przeciwgrzybiczym wytwarzany przez bakterie z rodzaju Streptomyces[5], skutecznym w walce z zakażeniami pochodzącymi od Candida albicans (kandydozami), a także w niektórymi innymi grzybicami (histoplazmozą, kryptokokozą, geotrychozą)[4].

Mechanizm działania[edytuj | edytuj kod]

Lek działa poprzez interakcję z ergosterolem błon komórkowych. Efektem jest zaburzenie integralności błony komórkowej, powodujące wypływ jonów potasowych i innych składników wewnątrzkomórkowych oraz napływ składników zewnątrzkomórkowych, co skutkuje lizą komórki.

Poza tym amfoterycyna B powoduje wzrost wydzielania cytokin, oraz pobudza makrofagi do wytwarzania rodników[6].

Spektrum aktywności i działania niepożądane[edytuj | edytuj kod]

Oporność na amfoterycynę B wykazują niektóre szczepy Fusarium sp., Candida glabrata i Candida krusei[6].

Amfoterycyna B wywołuje liczne objawy niepożądane ze strony wątroby i nerek[4].

Preparaty[edytuj | edytuj kod]

Obecnie stosowane są preparaty które są mniej toksyczne przy podobnej aktywności. Preparaty są stosowane wyłącznie w lecznictwie zamkniętym pod ścisłą kontrolą lekarza[potrzebny przypis]. Przykładowe preparaty: AmBisome (amfoterycyna liposomalna), Amphocil (postać koloidalna), Abelcet (kompleks lipidowy), Fungizone (fiolki lub tabletki)[potrzebny przypis].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Amphotericin B, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 109758 [dostęp 2015-02-10] (niem. • ang.).
  2. a b CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 7-37, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
  3. Amfoterycyna B, ze Streptomyces sp., karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck, 16 kwietnia 2019, numer katalogowy: A2411 [dostęp 2021-10-31]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. a b c Mała encyklopedia medycyny, wyd. 4, t. I, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, ISBN 83-01-08835-4.
  5. Amphotericin B, Streptomyces sp., Merck Chemicals [dostęp 2015-02-10] (ang.).
  6. a b Danuta Dzierżanowska, Antybiotykoterapia praktyczna, ISBN 978-83-7522-048-3.