Andrea del Verrocchio

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrea del Verrocchio
ilustracja
Imię i nazwisko

Andrea di Michele di Francesco de’ Cioni

Data i miejsce urodzenia

1435
Florencja

Data i miejsce śmierci

7 października 1488
Wenecja

Narodowość

włoska

Dziedzina sztuki

rzeźbiarstwo, malarstwo, złotnictwo

Epoka

renesans

Multimedia w Wikimedia Commons

Andrea del Verrocchio, właśc. Andrea di Michele di Francesco de’ Cioni (ur. 1435 we Florencji, zm. 7 października 1488 w Wenecji)[1] – włoski rzeźbiarz, malarz i złotnik renesansowy, przedstawiciel quattrocenta florenckiego[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w 1435 roku[1], w źródłach pojawiają się również daty 1434 i 1437[3]. Pochodził z rodziny złotników[4] (według innego źródła jego ojciec był garncarzem[3]), sam zasłynął najbardziej z twórczości w brązie[5]. Był uczniem Donatella[6]. Sam był nauczycielem Leonarda da Vinci, Sandra Botticelliego, Pietra Peruginiego, Lorenza di Credi, Francesca di Simone(inne języki), Francesca Botticiniego, Biagia d’Antonia(inne języki)[7]. Verrocchio pracował głównie dla Medyceuszów[8][9]. Jego warsztat uchodził za jeden z najznakomitszych we Florencji[7].

Jako siedemnastolatek uczestniczył w konkursie rzeźbiarskim dla katedry w Orvieto. Rywalizował z Desiderim da Settignano i Giulianem da Maiano. Do 1472 roku pracował nad pomnikami nagrobnymi Medyceuszy. W 1468 roku otrzymał zlecenie na osadzenie na kopule katedry Santa Maria del Fiore we Florencji miedzianej kuli[3]. Kulę zamocowano 30 maja 1471[10] lub 28 maja 1472 roku[3].

Według anegdoty podawanej przez Vasariego tuż po ukończeniu Chrztu Chrystusa Verrocchio, nie mogąc rywalizować z utalentowanym Leonardem da Vinci, zarzucił malarstwo i skupił się wyłącznie na rzeźbie[11][12]. Niektóre źródła dodają przy anegdocie, że Verrochio miał połamać pędzle[13]. Według późniejszych badań Verrochio faktycznie nie namalował samodzielnie żadnego obrazu, jednak malował obrazy ze swoimi uczniami[12]. Opowieść ta uchodzi za legendę[14]. Zdaniem Kennetha Clarka Verrochio mając zdolnego ucznia mógł powierzyć mu prace malarskie, samemu skupiając się na rzeźbie[13].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Jego najbardziej znane rzeźby z brązu to Putto z delfinem, Dawid i konny posąg Bartolomeo Colleoniego w Wenecji; jego prace z terakoty obejmują piękne popiersie portretowe Wawrzyńca Wspaniałego (National Gallery of Art, Waszyngton)[5]. W warsztacie Verrocchio powstało wiele obrazów, takich jak np. Madonna z Dzieciątkiem i dwoma aniołami (National Gallery w Londynie)[5], ale żaden z zachowanych obrazów nie jest samodzielnym dziełem Verrocchia i nie wiadomo jaki był udział jego uczniów w ich namalowaniu[4][5]. Pozostało natomiast wiele mistrzowskich rysunków piórkiem i kredą, które z pewnością wyszły spod jego ręki[4].

Główne dzieła[edytuj | edytuj kod]

Rzeźby[edytuj | edytuj kod]

Obrazy[edytuj | edytuj kod]

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Chrystus i niewierny Tomasz
    Chrystus i niewierny Tomasz
  • Dawid
    Dawid
  • Pomnik Bartolomea Colleoniego
    Pomnik Bartolomea Colleoniego
  • Chrzest Chrystusa
    Chrzest Chrystusa
  • Tobiasz i Anioł
    Tobiasz i Anioł

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Andrea del Verrocchio [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2021-06-14] (ang. • niderl.).
  2. ↑ Verrocchio Andrea, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-12-27].
  3. ↑ a b c d Vezzosi 2019 ↓, s. 19.
  4. ↑ a b c Altmann 2012 ↓, s. 574.
  5. ↑ a b c d Verrocchio, Andrea del, [w:] Gordon Campbell, Oxford Dictionary of the Renaissance, wyd. 2, Oxford University Press, 2005, DOI: 10.1093/acref/9780198601753.001.0001, ISBN 978-0-19-172779-5 [dostęp 2021-05-26] (ang.).
  6. ↑ Chilvers i Osborne 1994 ↓, s. 520.
  7. ↑ a b c d Debolini 2006 ↓, s. 12.
  8. ↑ a b c d e Antonia Boström i Hugh Brigstocke, Verrocchio, Andrea del (Andrea di Michele di Francesco Cioni), [w:] Hugh Brigstocke, Oxford Companion to Western Art, Oxford University Press, 2003, DOI: 10.1093/acref/9780198662037.001.0001, ISBN 978-0-19-172759-7 [dostęp 2021-06-14] (ang.).
  9. ↑ a b c Verrocchio, Andrea del [online], Web Gallery of Art [dostęp 2021-06-14] (ang.).
  10. ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 77-78.
  11. ↑ Zöllner 2005 ↓, s. 14.
  12. ↑ a b Isaacson 2019 ↓, s. 97.
  13. ↑ a b Clark 1964 ↓, s. 22.
  14. ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 120.
  15. ↑ Verrocchio: Sculptor and Painter of Renaissance Florence. nga.gov. [dostęp 2023-12-27]. (ang.).
  16. ↑ a b Nicholl 2006 ↓, s. 89.
  17. ↑ Andrea del Verrocchio. Model for the funerary monument to Cardinal Niccolò Forteguerri [online], Web Gallery of Art [dostęp 2023-12-27] (ang.).
  18. ↑ Andrea del Verrocchio. Tomb of Piero and Giovanni de’ Medici (interior) [online], Web Gallery of Art [dostęp 2023-12-27] (ang.).
  19. ↑ Andrea del Verrocchio. Equestrian Statue of Colleoni [online], Web Gallery of Art [dostęp 2023-12-27] (ang.).
  20. ↑ Debolini 2006 ↓, s. 29.
  21. ↑ Debolini 2006 ↓, s. 18.
  22. ↑ Vezzosi 2019 ↓, s. 32.
  23. ↑ a b Zöllner 2005 ↓, s. 10.
  24. ↑ Debolini 2006 ↓, s. 14.
  25. ↑ The Virgin and Child with Two Angels. nationalgallery.org.uk. [dostęp 2023-12-29]. (ang.).
  26. ↑ Zöllner 2005 ↓, s. 7.
  27. ↑ Clark 1964 ↓, s. 19.
  28. ↑ Paintings by Andrea del Verrocchio [online], Web Gallery of Art [dostęp 2023-12-27] (ang.).
  29. ↑ a b Nicholl 2006 ↓, s. 104.
  30. ↑ a b Tobias and the Angel Andrea del Verrocchio (1435–1488) (studio of) The National Gallery, London. artuk.org. [dostęp 2023-12-27]. (ang.).
  31. ↑ Isaacson 2019 ↓, s. 92, 96.
  32. ↑ Nicholl 2006 ↓, s. 106.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Leksykon malarstwa i grafiki. Lothar Altmann (red.). Warszawa: Arkady, 2012. ISBN 978-83-213-4729-5.
  • Oxford Dictionary of Art. Ian Chilvers, Harold Osborne (red.). Oxford University Press, 1994. ISBN 0-19-866133-9.
  • Kenneth Clark: Leonardo da Vinci. Warszawa: Arkady, 1964.
  • Francesca Debolini: Klasycy sztuki. Da Vinci. Warszawa: 2006. ISBN 83-60529-03-5.
  • Walter Isaacson: Leonardo da Vinci. Kraków: Insignis Media, 2019. ISBN 978-83-66071-41-4.
  • Charles Nicholl: Leonardo Da Vinci. Lot wyobraźni. Warszawa: WAB, 2006.
  • Alessandro Vezzosi: Leonardo da Vinci. Malarstwo: nowe spojrzenie. Kielce: Jedność, 2019. ISBN 978-83-8144-143-8.
  • Frank Zöllner: Leonardo da Vinci 1452–1519. Warszawa: Taschen, Edipresse Polska S. A., 2005. ISBN 83-89571-85-4.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Andrea_del_Verrocchio&oldid=73599107”