Andrzej Malewski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Andrzej Malewski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

21 listopada 1929
Warszawa

Data i miejsce śmierci

11 grudnia 1963
Warszawa

Zawód, zajęcie

metodolog nauk społecznych, psycholog społeczny, socjolog

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (od 1941)

Andrzej Malewski (ur. 21 listopada 1929 w Warszawie, zm. 11 grudnia 1963 tamże) – polski metodolog nauk społecznych, szczególnie w zakresie socjologii, psychologii społecznej, historii oraz ekonomii.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Andrzej Malewski urodził się w Warszawie 21 listopada 1929 jako syn Leona i Heleny ze Stopczańskich. Był uczestnikiem powstania warszawskiego, będąc najmłodszym żołnierzem walczącym w batalionie „Parasol”. W wieku 15 lat został odznaczony Krzyżem Walecznych[1][2].

Po wojnie (lata 1947–1950) zaczął studia na Uniwersytecie Poznańskim, na dwóch wydziałach Prawno-Ekonomicznym i Humanistycznym (sekcja socjologia). Po uzyskaniu tytułu magistra nauk ekonomicznopolitycznych oraz nauk humanistycznych w zakresie socjologii, rozpoczął dalsze studia, a potem pracę jako asystent i doktorant w Katedrze Historii Filozofii u prof. Tadeusza Szczurkiewicza, a następnie starszym asystentem w Katedrze Logiki u prof. Kazimierza Ajdukiewicza (do 1956). Współpracował także z Jerzym Topolskim w zakresie metodologii nauk historycznych[3].

W 1956 został pracownikiem Instytutu Filozofii i Socjologii PAN i pracował w Zakładzie Teorii Kultury i Przemian Społecznych pod kierunkiem prof. Stanisława Ossowskiego. Doktoryzował się w 1958 na podstawie pracy pt. Zagadnienia budowy i użyteczności teorii socjologicznych (promotorem był Kazimierz Ajdukiewicz)[4].

W latach 1959–1960 przebywał w USA na Stypendium Forda, gdzie kontaktował się z George’em Homansem. Od roku 1960 był członkiem komitetu redakcyjnego czasopisma „Studia Socjologiczne”. W 1961 r. został kierownikiem Pracowni Psychologii Społecznej w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN i wykładowcą na Uniwersytecie Warszawskim[4][2].

Poglądy[edytuj | edytuj kod]

Poglądy metodologiczne Malewskiego inspirowane były pracami Karla Poppera i Rudolfa Carnapa. Za nimi przyjmował nomotetyczny model nauk społecznych, w którym dążą one do poszukiwania prawidłowości w zachowaniach ludzkich i przewidywania w oparciu o wiedzę na temat przyczynowości[5][4]. Nauki miały mieć charakter praktyczny i realizować trzy funkcje: diagnostyczną (dostarczać wiedzy o rzeczywistości), ideologiczną (wpływać na cele jednostek) i prewidystyczną (przewidywać, do jakich konsekwencji prowadzą działania)[4].

Malewski krytykował dezintegrację połączoną z wzajemną separacją nauk społecznych. Najbardziej ogólną i integrującą teorią społeczną miała być ogólna teoria ludzkiego zachowania[4].

Dzieła[edytuj | edytuj kod]

  • ABC porządnego myślenia, Warszawa 1957,
  • Studia z metodologii historii (wraz z Jerzym Topolskim) Warszawa 1960,
  • O zastosowaniach teorii zachowania, Warszawa 1964,
  • O nowy kształt nauk społecznych. Pisma zebrane, Warszawa 1975.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Grusznis 2011 ↓, s. 32.
  2. a b Konecki 2005 ↓, s. 148.
  3. Grusznis 2011 ↓, s. 32–33.
  4. a b c d e Grusznis 2011 ↓, s. 33.
  5. Konecki 2005 ↓, s. 148, 151.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Rafał Grusznis, Malewski Andrzej, [w:] Andrzej Maryniarczyk (red.), Encyklopedia filozofii polskiej, t. 2, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2011, s. 32–33.
  • Krzysztof Konecki, Andrzej Malewski, [w:] Władysław Kwaśniewicz (red.), Encyklopedia Socjologii, t. Suplement, Warszawa: Oficyna Naukowa, 2005, s. 148–152.