Andrzej Pszenicki
.jpg)
| |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Prof. dr inż. nauk technicznych | |
| Specjalność: Inżynier budowlany, konstruktor | |
| Alma Mater |
Wydział Matematyczno-Fizyczny Instytutu Inżynierów Komunikacji w Petersburgu |
| Profesura |
1921 – prof. zwyczajny |
| Nauczyciel akademicki | |
Andrzej Pszenicki prof. zw. dr inż. (ur. 29 listopada 1869 roku w Pabianicach, zm. w 1941 roku w Warszawie) – polski inżynier budowlany i konstruktor, autor konstrukcji mostów i innych budowli stalowych.
Życiorys
Andrzej Pszenicki był synem Pawła Pszenickiego oraz Moniki z Przedmojskich. Ukończył Gimnazjum w Piotrkowie. W 1894 roku rozpoczął studia na Wydziale Fizyczno-Matematycznym w 1898 r. w Instytucie Inżynierów Komunikacji w Petersburgu, które zakończył w 1889 roku. W późniejszym okresie życia kierował katedrą na tej uczelni (od 1917 roku), a także w innych uczelniach petersburskich – Żeńskim Instytucie Politechnicznym (1915) i Instytucie Inżynierii Lądowej (1916). Swoją karierę inżynierską związał z Rosją i Petersburgiem przez ponad 20 lat. Pracował w Zarządzie Miejskim Petersburga jako inżynier projektując konstrukcje mostowe w latach 1898-1919. W 1903 objął stanowisko naczelnika biura technicznego a potem pracował jako naczelny inżynier. Opiekował się kilkuset mostami miasta i uczestniczył w projektowaniu aż 43 różnych mostów (w tym 27 stalowych). Pracował jednocześnie jako konstruktor mostów na całym terytorium Rosji. Podczas lat spędzonych na obczyźnie nie zerwał kontaktów z Polonią, działając m.in. aktywnie w radzie parafialnej przy katolickiej parafii Św. Katarzyny w Petersburgu. Po krótkim pobycie w Rydze w 1919 roku, wrócił następnie do kraju. W 1921 roku został kierownikiem Katedry Budowy Mostów Politechniki Warszawskiej, której szefował aż do wybuchu II wojny światowej. Jednocześnie, w latach 1923-1929 pełnił funkcję dziekana Wydziału Inżynierii Lądowej na tej uczelni, w latach 1929-1932 był jej rektorem, a w roku akademickim 1932/1933 prorektorem. W okresie 1924-1936 wykładał budowę mostów drewnianych w Oficerskiej Szkole Inżynierii w Warszawie przekształconą w 1932 roku w Szkołę Podchorążych Saperów. W roku 1938 otrzymał doktorat h.c. Politechniki. Wykładał także w Szkole Podchorążych Saperów, był doradcą m.in. Ministerstwa Robót Publicznych i firmy "K. Rudzki i S-ka". W 1934 roku został członkiem honorowym Koła Inżynierów Dróg i Mostów przy Stowarzyszeniu Techników. W l. 1936 – 1939 był dyrektorem nauk technicznych Wyższej Szkoły Inżynierii. W 1937 roku został wybrany na prezesa Rady Naczelnej Towarzystwa Przyjaciół Młodzieży Akademickiej[1]. W czasie okupacji niemieckiej działał w Stołecznym Komitecie Samopomocy Społecznej jako przewodniczący Sekcji Odbudowy, a po jej likwidacji latem 1940 jako przewodniczący Sekcji Mieszkaniowej. Został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta oraz Orderem Korony Belgijskiej III klasy. Autor wielu cenionych do dziś podręczników branżowych, jak m.in. Mosty żelazne II (1928), Kurs budowy mostów (1938), Mosty stalowe nitowane (1954, wydanie pośmiertne). Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (198-4-23)[2].
Ważniejsze projekty i realizacje konstrukcyjne
- Most Troicki na Newie w Petersburgu (1903, jako członek zespołu)
- most na rzece Msta w Borowiczach (1905)
- Most Pałacowy (zwodzony) w Petersburgu (1908, zwycięstwo w konkursie międzynarodowym i realizacja do 1916)
- most na Wołdze w Saratowie (1911, nie zrealizowany)
- maszt radiowy dla Transatlantyckiej Centrali Radiotelegraficznej na warszawskim Bemowie (1922, realizacja 1923)
- Most Józefa Piłsudskiego w Krakowie (1926, realizacja do 1934)
- most kolejowy w Sandomierzu (1927)
- konstrukcja Dworca Głównego w Warszawie (1928, realizacja do 1940)
- hangary w porcie lotniczym Warszawa-Okęcie (realizacja do 1933)
- most drogowy na Niemnie w Grodnie (realizacja do 1934)
- most drogowy im. Rydza-Śmigłego we Włocławku (realizacja do 1937)
- most kolejowo-drogowy im. Legionów Piłsudskiego w Płocku, ówcześnie najdłuższy w Polsce (1936, realizacja do 1938)
Stanowiska
- 1901-asystent, a w 1908- wykładowca przy Katedrze Budowy Mostów w Instytucie inżynierów Komunikacji,
- 1924-1936 wykładowca w Oficerskiej Szkole Inżynierii w Warszawie (1932 przekształcona w Szkołę Podchorążych Saperów),
- 1928-1934 prezes Towarzystwa „Studium Technologiczne”,
- 1929/1930, 1930/1931, 1931-1932 rektor Politechniki Warszawskiej,
- 1932-1933 -prorektor Politechniki Warszawskiej,
- Od 1921-1939- kierownik Katedry Budowy Mostów PW.
Członkostwa
- 13 listopad 1938 – Honorowy członek PW
Nagrody, wyróżnienia, odznaczenia
Wybrane publikacje
- Warszawa 1928 Mosty żelazne
- Warszawa 1938 Kurs budowy mostów
- Warszawa 1954 wydanie pośmiertne Mosty stalowe nitowane
- Artykuły na łamach Czasopisma Technicznego i Przeglądu Technicznego.
Przypisy
- ↑ J. Piłatowicz, „Poczet Rektorów, tradycja i współczesność Politechniki Warszawskiej 1826-2001”,wyd.I, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej 2001, s.118-119
- ↑ Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne. [dostęp 2015-05-30].