Anna Czapska

Anna Zofia Czapska

Data i miejsce urodzenia	29 czerwca 1919 Warszawa
Data i miejsce śmierci	19 listopada 2007 Warszawa
profesor nauk technicznych
Specjalność: konserwacja zabytków
Doktorat	1963
Habilitacja	1971
Profesura	1983
Uczelnia	Politechnika Warszawska Uniwersytet Warszawski Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Odznaczenia

Grób Anny Czapskiej

Anna Zofia Czapska (ur. 29 czerwca 1919 w Warszawie, zm. 19 listopada 2007 tamże) – profesor architektury na Politechnice Warszawskiej, członek Honorowy Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, twórca ekslibrisów, obywatelka honorowa miasta Węgrów.

Szkoła i studia

Ojciec architekt Antoni Skaczkowski, matka Irena z domu Kossuth. Gimnazjum Z. Sierpińskiej w Warszawie ukończyła w 1938 r. W roku akademickim 1938/39 wstąpiła na Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej i jednocześnie chodziła do Szkoły Sztuk Pięknych im. W. Gersona na rysunek i grafikę. W czasie okupacji ukończyła szkołę im. Noakowskiego i chodziła do Wyższej Szkoły Technicznej oraz na tajne komplety Wydziału Architektury. Od 1945 r. pracowała w Biurze Odbudowy Stolicy (BOS) w Wydziale Zabytkowym przy odbudowie pałacu w Łazienkach, jednocześnie kończąc studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Dyplom u prof. Bohdana Pniewskiego zdobyła w 1948 r.

Praca zawodowa

W 1948 r. rozpoczęła pracę na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej u prof. Z. Niemojewskiego jako młodszy asystent w Katedrze Historii Architektury Nowożytnej. W 1963 r. obroniła doktorat wykonany pod kierunkiem prof. Piotra Biegańskiego, w 1971 habilitowała się, w 1983 r. otrzymała tytuł profesora. Od 1974. r. była wicedyrektorem Instytutu Podstaw Rozwoju Architektury, a następnie jego dyrektorem do 1989 r. Prowadziła wykłady przedmiotu Historia Architektury Nowożytnej Włoskiej i Francuskiej oraz dyplomy i doktoraty z zakresu konserwacji zabytków. Jednocześnie prowadziła zajęcia na Uniwersytecie Warszawskim na Wydziale Historii Sztuki (1956-70), na Akademii Sztuk Pięknych (ASP) w Warszawie, Akademii Teologii Katolickiej (ATK) oraz na Wydziale Architektury Politechniki w Białymstoku.

W 1961 r. odbyła studia we Włoszech w Perugii na Uniwersytecie dla cudzoziemców. Odbyła liczne studialne wyjazdy zagraniczne.

Zajmując się konserwacją zabytków prowadziła przez 20 lat badania architektoniczne na terenie Białostocczyzny, publikując wiele prac o tej tematyce. Projektowała na terenie Starego Miasta w Warszawie adaptacje kilku kamienic (1948 r.) Projektowała także małe formy architektoniczne – kapliczki, nagrobki, wnętrza, czy zabezpieczania trwałe ruin zabytkowych. Działała w Stowarzyszeniu Architektów Polskich – do 1980 r. prowadziła Sekcję Konserwatorską.

Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 211-IV-26).

Publikacje

Publikacje książkowe:

• „Węgrów” Wydawnictwo „Arkady” 1959 r.
• „Neoklasycyzm w architekturze europejskiej” PWN 1970
• Skrypty dla studentów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej w latach 1972-1991

Ponad 100 publikacji w pismach fachowych:

• „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”
• „Ochrona Zabytków”
• „Spotkania z Zabytkami”
• „Rocznik Białostocki”
• „Ziemia Mazowiecka”
• „Białostocczyzna”
• „Inżynierowie polscy XIX i XX wieku”

Działalność pozazawodowa

Od 1963 r. prof. Anna Czapska zajmowała się projektowaniem ekslibrisów, przez te lata stworzyła ich ponad 500 techniką kreskową – piórko, tusz i powielonych metodą typograficzną. Wystawiała je na bardzo wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych m.in. w SARP (od 1980 r. coroczne zbiorowe wystawy koła „Plener”), Pałacu Kultury, Klubie „Ruch” w Warszawie, zaś za granicą w Paryżu, Wenecji i Edynburgu od 1998 r. Były to cykle, np. na Dzień Kobiet, Dzień Dziecka, Znaki Zodiaku, architekci – członkowie Rady Wydziału Architektury PW w ekslibrisie i wiele innych. Szczególne znaczenie miały wystawy w Węgrowie i Tykocinie w 1989 r. w Klubach Międzynarodowej Książki i Prasy oraz w SARP w 1996 r. i 2006 r. Prawie 10 ekslibrisów powstało w 1999 r. specjalnie dla potrzeb indywidualnej wystawy w Widzewskiej Galerii Ekslibrisu w Łodzi „Ekslibrisy członków TOnZ”, wykonane dla członków i działaczy Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w Łodzi.

Anna Czapska należała do Towarzystwa Opieki nad Zabytkami od początku jego istnienia, wiele kadencji była członkiem Zarządu Głównego TOnZ. Walne Zebranie Delegatów TOnZ w 1998 r. uhonorowało prof. Annę Czapską godnością Honorowego Członka TOnZ.

Nagrody, wyróżnienia, odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi
• Złota Odznaka Konserwatorska

Opinie

„Spośród kilku setek ekslibrisów stworzonych przez Annę Czapską, emerytowanego profesora architektury Politechniki Warszawskiej wybraliśmy do prezentacji połowę, bo 264, z których 50 reprodukujemy w katalogu. Miło, że kilkanaście ekslibrisów wykonała autorka dla łodzian – członków TOnZ, specjalnie na tę wystawę. Dziękujemy. Niektóre z ekslibrisów przedstawiają obiekty zabytkowe Łodzi. Łódź wszak posiada wiele cennych, unikalnych zabytków architektury przemysłowej, pałaców i willi fabrykantów, w tym zbudowane na początku XX wieku w stylu secesji. Z tymi zabytkami należy zapoznawać łodzian, także poprzez ich graficzne przedstawienie np. w interesujących, wiernie odwzorowujących obiekty, ekslibrisach Anny Czapskiej.” „Anna Czapska. Ekslibrisy członków TOnZ” Katalog wystawy. 1999. Widzewska Galeria Ekslibrisu ISBN 83-86699-27-2.

Bibliografia

• Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 190 ISBN 83-223-2491-X