Anna Zawadzka (malarka)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
malarka |
Anna Salomea Wanda Zawadzka, Anna Żeromska (ur. 11 lipca 1888 w Siedlcach, zm. 14 lipca 1983 w Konstancinie-Jeziornie) – polska artystka malarka, uznawana przez Stefana Żeromskiego za oficjalną żonę[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w rodzinie siedleckiego rejenta Antoniego Zawadzkiego i pianistki Marii z Wrotnowskich. Po śmierci ojca razem z matką i siostrami Natalią i Anielą przeprowadziła się do Warszawy, gdzie po ukończeniu pensji Natalii Porazińskiej rozpoczęła studia w Szkole Sztuk Pięknych[2]. Po ukończeniu warszawskiej uczelni naukę kontynuowała w Paryżu[3]. Po powrocie do Warszawy w 1908 poznała pisarza Stefana Żeromskiego[4], w 1909 ponownie wyjechała do Paryża. Pisarz również wyjechał do Paryża, jego porzucenie żony wywołało wówczas skandal towarzyski. Anna Zawadzka przebywając nad Sekwaną ilustrowała dwie powieści Żeromskiego, Wierną rzekę i Urodę życia[1].
Z nieformalnego związku 31 maja 1913 w San Gervasio koło Florencji urodziła się córka Anny i Stefana – Monika Wincentyna Maria (zm. 2001). W metryce Moniki Żeromskiej odnotowano, że była dzieckiem małżeństwa Anny i Stefana Żeromskich, Anna od tego czasu posługiwała się nazwiskiem Żeromska. 26 lipca 1920 Stefan Żeromski zakupił willę „Świt” w Konstancinie, w której Anna zamieszkała wraz z córką. Mimo że Anna Zawadzka nigdy nie zawarła związku małżeńskiego ze Stefanem Żeromskim (Oktawia z Radziwiłłowiczów Rodkiewiczowa-Żeromska, żona pisarza, zmarła dwa lata po nim), to w swoim testamencie napisał on, że uznaje ją za swoją prawowitą żonę i w związku z powyższym cały swój majątek zapisuje jej oraz córce zrodzonej z ich związku[5].
Po śmierci pisarza zajmowała się ilustrowaniem utworów Stefana Żeromskiego, pisaniem pamiętników oraz redagowaniem poświęconych mu wspomnień[1]. W 1945 wskazała pracownikom Biura Odbudowy Stolicy zasypaną gruzem piwnicę na Starym Mieście, w której ukryto jego rękopisy, co pozwoliło na ich odnalezienie i wydobycie[6].
Została pochowana na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie (F/4/1)[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Podniesińska, Elżbieta., Miejska Biblioteka Publiczna (Siedlce)., Żeromski, Siedlce i ... róże, Siedlce: Miejska Biblioteka Publiczna, [2013], ISBN 978-83-926401-9-6, OCLC 840316807 [dostęp 2019-03-02].
- ↑ Monika. Spławska-Murmyło, Ilustrowany leksykon pisarzy i poetów polskich, Wrocław: Adamus, 2007, ISBN 978-83-60333-25-9, OCLC 184842246 [dostęp 2019-03-02].
- ↑ Ziejka, Franciszek, 1940-, Poeci, misjonarze, uczeni : z dziejów kultury i literatury polskiej, Kraków: Universitas, 1998, ISBN 83-7052-874-0, OCLC 43541976 [dostęp 2019-03-02].
- ↑ „Biuletyn historii sztuki”, 42, Państwowy Instytut Sztuki, 1980, s. 197.
- ↑ Wirtualna Polska Media S.A, Tajemnica "żony" Stefana Żeromskiego - nowe dokumenty [online], wiadomosci.wp.pl, 19 września 2010 [dostęp 2019-03-02] (pol.).
- ↑ Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, s. 110. ISBN 978-83-280-3725-0.
- ↑ śp. ANNA MARIA ŻEROMSKA