Zofia Krygowska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Anna Zofia Krygowska)
Anna Zofia Krygowska
Data i miejsce urodzenia

19 września 1904
Lwów

Data śmierci

16 maja 1988

profesor nauk matematycznych
Specjalność: dydaktyka matematyki
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1950

Profesura

1963

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Wyższa Szkoła Pedagogiczna (obecnie: Uniwersytet Pedagogiczny) w Krakowie

Okres zatrudn.

1949-1974

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej

Zofia Krygowska[a], wł. Anna Zofia Krygowska de domo Czarkowska (ur. 19 września 1904 we Lwowie, zm. 16 maja 1988 w Krakowie) – polska dydaktyk matematyki, profesor nauk matematycznych w zakresie dydaktyki matematyki, przez większość kariery zawodowej związana z Wyższą Szkołą Pedagogiczną (po przekształceniach: Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie).

Jej przełomowy referat wygłoszony w 1965 roku w Instytucie Matematyki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie (później przetłumaczony na inne języki i rozpowszechniony) uznaje się za początek krakowskiej szkoły dydaktyki matematyki, a ją samą jako jedną z twórczyń nowoczesnej dydaktyki matematyki rozumianej jako dyscyplina naukowa[1][2][3]. Hans Freudenthal na temat Krygowskiej napisał:

Wśród wielu osób prowadzących badania w zakresie dydaktyki matematyki tylko nieliczne reprezentują odpowiedni poziom pod względem matematycznym i pedagogicznym. Pani Krygowska jest jedną z nich, a przy tym, być może, najważniejszą i najbardziej aktywną, zaś w każdym razie jako jedyna wśród nich naprawdę stworzyła szkołę o wybitnych osiągnięciach. Krakowska szkoła badań dydaktycznych jest w dydaktyce matematyki pojęciem uznanym na skalę międzynarodową.

[4]

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Była córką Bolesława Czarkowskiego i Marii Tekli Srokowskiej. W latach 1923–1927 studiowała matematykę na Uniwersytecie Jagiellońskim[5], a także przez pewien okres na Uniwersytecie Warszawskim. Po studiach pracowała w krakowskich szkołach jako nauczycielka matematyki, a w czasie okupacji niemieckiej brała udział w tajnym nauczaniu jako łączniczka Delegatury Komisji Oświecenia Publicznego[6].

27 lipca 1937 r. poślubiła Władysława Krygowskiego, prawnika i wybitnego działacza turystycznego.

Po wyzwoleniu została pracownikiem, a w latach 1948–1951 kierownikiem Ośrodka Metodycznego Matematyki w Krakowie. W roku 1950 uzyskała stopień doktora na Uniwersytecie Jagiellońskim (promotorem był Tadeusz Ważewski[7]) i podjęła pracę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. W roku 1958 powstała tu pierwsza w Polsce Katedra Metodyki Nauczania Matematyki (później Katedra Dydaktyki Matematyki), którą kierowała do przejścia na emeryturę. Od 1963 roku zatrudniona jako profesor nadzwyczajny, od 1974 roku – jako profesor zwyczajny.

W latach 1963–1972 była członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego.

Była jednym z twórców nowej koncepcji nauczania matematyki w szkole średniej, autorem nowatorskich podręczników szkolnych, uczestnikiem międzynarodowych działań zdążających do tego, aby dydaktyka matematyki stała się naukową dyscypliną związaną z matematyką, a nie częścią nauk pedagogicznych[2][3]. Szczególnie aktywnie pracowała w Międzynarodowej Komisji do Badania i Ulepszania Nauczania Matematyki (CIEAEM), której była prezesem, a potem prezesem honorowym.

Otrzymała wiele odznaczeń i wyróżnień, m.in. Krzyż Oficerski OOP (1967), Sztandar Pracy I klasy (1984), Medal KEN, uhonorowana doktoratem honorowym WSP w Krakowie (1977)[8]. Walne Zgromadzenie Polskiego Towarzystwa Matematycznego nadało Annie Zofii Krygowskiej godność członka honorowego 4 czerwca 1977[9].

Była miłośnikiem literatury pięknej, muzyki poważnej i Tatr; w młodości uprawiała taternictwo.

Pochowana 21 maja 1988 r. w Krakowie na cmentarzu Rakowickim (kwatera LXIII-1-19)[10].

Grób Władysława i Anny Krygowskich na cmentarzu Rakowickim

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

W dorobku publikacyjnym Z. Krygowskiej znajdują się m.in.[11]:

  • Nauczanie geometrii w klasach licealnych szkoły ogólnokształcącej (z S. Kulczyckim i S. Straszewiczem), 1954
  • Elementy logiki matematycznej (z S. Gołąbem i J. Leśniakiem), 1955
  • Konstrukcje geometryczne na płaszczyźnie, 1958
  • Geometria. Podstawowe własności płaszczyzny, 1965, 1967
  • Zarys dydaktyki matematyki cz. 1, 2, 3, 1969–79
  • Geometria – podręczniki dla liceum ogólnokształcącego i technikum (z J. Maroszkową, G. Trelińskim), 1968...

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
  • Order Sztandaru Pracy I Klasy
  • Złoty Krzyż Zasługi
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej
  • Medal X-lecia PRL
  • Medal XXX-lecia PRL
  • Medal XL-lecia PRL
  • Złota Odznaka za Zasługi dla Ziemi Krakowskiej[12]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Krygowska publikowała w Polsce podręczniki i artykuły pod swoim drugim imieniem.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wanda Nowak, Konwersatorium z dydaktyki matematyki, Warszawa: PWN, 1989, s. 13–14, ISBN 83-01-08536-3, OCLC 749146707.
  2. ↑ a b Stefan Turnau, Matematycy i Informatycy Podkarpacia [dostęp 2018-07-13].
  3. ↑ a b prof. dr Anna Zofia Krygowska – strona Instytutu Matematyki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie [dostęp 2018-07-13].
  4. ↑ Bogdan Jan Nowecki, Krakowska szkoła dydaktyki matematyki, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1984, s. 9.
  5. ↑ Absolwenci kierunku matematyka na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Instytut Matematyki UJ. [dostęp 2015-08-12].
  6. ↑ Krygowska Z.: 1985, Wywiad dla Polskiego Radia, Matematyka 6 (1988), 324–327, przedruk Dydaktyka Matematyki 12 (1990), 25–29.
  7. ↑ Zofia Krygowska. Mathematics Genealogy Project. [dostęp 2015-08-12].
  8. ↑ Roman Duda, Matematycy XIX i XX wieku związani z Polską, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012, s. 228–230.
  9. ↑ Członkowie honorowi Polskiego Towarzystwa Matematycznego. ptm.org.pl. [dostęp 2015-08-12].
  10. ↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 148, ISBN 978-83-233-4527-5.
  11. ↑ Krygowska, Zofia (1904-1988). Katalog elektroniczny Biblioteki Narodowej. [dostęp 2017-11-21].
  12. ↑ Kiryk, Hampel i Pietrzkiewicz (red.) 2006 ↓, s. 278.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Feliks Kiryk, Józef Hampel, Iwona Pietrzkiewicz (red.): Leksykon Profesorów Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej 1946-2006. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2006. ISBN 83-7271-395-2.
  • Zofia i Witold H. Paryscy, Wielka encyklopedia tatrzańska, Wydawnictwo Górskie, Poronin 1995, ISBN 83-7104-009-1, strona 606.
  • Helena Siwek, Anna Zofia Krygowska – w stulecie urodzin, Matematyka 6/2004.
  • Marianna Ciosek, O wpływie Anny Zofii Krygowskiej na dydaktykę matematyki w świecie, Dydaktyka matematyki 25 (2005), s. 129–154.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Laureaci Nagrody Głównej PTM im. Samuela Dicksteina
XX wiek
XXI wiek
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zofia_Krygowska&oldid=71539168”