Przelot

Przelot
	; Morfologia gatunku typowego; – przelotu pospolitego
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	przelot
	Nazwa systematyczna
	Anthyllis L.; Sp. Pl. 719. 1 Mai 1753
	Typ nomenklatoryczny
	Anthyllis vulneraria L.
Synonimy
	Aspalathoides (DC.) K.Koch; Barba-jovis Adans.; Circinnus Medik.; Cornicina Boiss.; Fakeloba Raf.; Hymenocarpos Savi; Pogonitis Rchb.; Vulneraria Mill.; Zenopogon Link;
	Aspalathoides (DC.) K.Koch; Barba-jovis Adans.; Circinnus Medik.; Cornicina Boiss.; Fakeloba Raf.; Hymenocarpos Savi; Pogonitis Rchb.; Vulneraria Mill.; Zenopogon Link;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Przelot (Anthyllis L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje 22 gatunki^[4]. Zasięg rodzaju obejmuje Europę, Azję południowo-zachodnią i północną Afrykę. Największe zróżnicowanie gatunków występuje w rejonie Morza Śródziemnego^[5]. W Polsce rosną dwa gatunki – przelot alpejski (A. alpestris) i przelot pospolity (A. vulneraria)^[6], przy czym pierwszy jest też uznawany za podgatunek drugiego^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Rośliny jednoroczne, byliny, półkrzewy i krzewy^[5].
Liście: Skrętoległe, nieparzystopierzaste, choć często liście odziomkowe wtórnie jednolistkowe. Przylistków brak lub są bardzo drobne^[8].
Kwiaty: Zebrane w gęste kwiatostany główkowate. Wyrastają z kątów liści, ale wynoszone w górę na szypułach wyglądają na pozornie szczytowe. U nasady szypuły kwiatostanowej wyrastają dwa dłoniastowrębne liście. W obrębie kwiatostanu poszczególne kwiaty niemal siedzące, wsparte drobnymi, szczeciniastymi przysadkami. Kielich zrosłodziałkowy, rurkowaty. Dwa górne ząbki zrastają się i są zwykle większe od dolnych. Korona kwiatu motylkowata, z poszczególnymi płatkami na długich paznokciach, żółtymi, czasem czerwonymi lub białymi. Żagielek wyposażony często w uszka u nasady, skrzydełka tępe, jajowate. Łódeczka schowana w dłuższych skrzydełkach, zgięta i tępa. Wszystkie 10 pręcików złączone są w jedną rurkę, przy czym wszystkie lub połowa ma nitki w górnej części rozszerzone. Słupek osadzony jest na trzonku, w górnej zalążni zawiera dwa zalążki, szyjka jest naga, znamię główkowate^[8]^[5].
Owoce: Strąki owalne, jednonasienne, niepękające, zamknięte w trwałym i rozszerzającym się podczas owocowania kielichu^[8]^[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna rodzaju według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae w rzędzie bobowatych Fabaceae s.l.^[2] W obrębie podrodziny należy do plemienia Loteae^[9].

Pozycja systematyczna rodzaju według systemu Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Fabanae R. Dahlgren ex Reveal, rząd bobowce (Fabales Bromhead), rodzina bobowate (Fabaceae Lindl.), plemię Anthyllideae Buchenau, podplemię Anthyllidinae W.D.J. Koch., rodzaj przelot (Anthyllis L.)^[10].

Wykaz gatunków^[4]

Anthyllis aurea Welden ex Host
Anthyllis barba-jovis L.
Anthyllis circinnata (L.) D.D.Sokoloff
Anthyllis cornicina L.
Anthyllis × currasii P.P.Ferrer, R.Roselló & Guara
Anthyllis cytisoides L.
Anthyllis × fortuita Guara & P.P.Ferrer
Anthyllis × gamisansii Delage, Verlaque, Baumel, C.Piazza & Médail
Anthyllis hamosa Desf.
Anthyllis hermanniae L.
Anthyllis hystrix (Willk. ex Barceló) Cardona, J.Cont. & E.Sierra
Anthyllis lagascana Benedí
Anthyllis lemanniana Lowe
Anthyllis lotoides L.
Anthyllis montana L. – przelot górski^[11]
Anthyllis onobrychioides Cav.
Anthyllis polycephala Desf.
Anthyllis ramburei Boiss.
Anthyllis rupestris Coss.
Anthyllis splendens Willd.
Anthyllis subsimplex Pomel
Anthyllis tejedensis Boiss.
Anthyllis terniflora (Lag.) Pau
Anthyllis vulneraria L. – przelot pospolity
Anthyllis warnieri Emb.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
↑ Anthyllis. [w:] Index Nominum Genericorum [on-line]. [dostęp 2009-01-20].
↑ ^a ^b ^c Anthyllis L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-04-19].
↑ ^a ^b ^c ^d Andreĭ Aleksandrovich Fedorov: Flora of Russia, Tom 6. CRC Press, 2002, s. 140.
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 33, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Anthyllis alpestris Hegetschw.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-04-19].
↑ ^a ^b ^c Władysław Szafer, Bogumił Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom VIII. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 79.
↑ Genus Anthyllis L.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2022-04-19].
↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Anthyllis. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-20]. (ang.).
↑ Gawryś Wiesław: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 26. ISBN 978-83-925110-5-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).

[ing-3] Anthyllis. [w:] Index Nominum Genericorum [on-line]. [dostęp 2009-01-20].

[powo-4] Anthyllis L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-04-19].

[russia-5] Andreĭ Aleksandrovich Fedorov: Flora of Russia, Tom 6. CRC Press, 2002, s. 140.

[checklist-6] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 33, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[7] Anthyllis alpestris Hegetschw.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-04-19].

[polska-8] Władysław Szafer, Bogumił Pawłowski (red.): Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom VIII. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959, s. 79.

[9] Genus Anthyllis L.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2022-04-19].

[10] Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Anthyllis. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-20]. (ang.).

[gawrys-11] Gawryś Wiesław: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 26. ISBN 978-83-925110-5-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]