Antigone (rodzaj)

	Antigone
	Reichenbach, 1853
	; Przedstawiciel rodzaju – żuraw białoszyi (A. vipio)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	żurawiowe
Nadrodzina	Gruoidea
Rodzina	żurawie
Podrodzina	żurawie
Rodzaj	Antigone
	Typ nomenklatoryczny
	Ardea antigone Linnaeus, 1758
Synonimy
	Pseudogeranus Sharpe, 1893; Mathewsia Iredale, 1911; Mathewsena Iredale, 1914; Baeopteryx Wetmore, 1960;
	Pseudogeranus Sharpe, 1893; Mathewsia Iredale, 1911; Mathewsena Iredale, 1914; Baeopteryx Wetmore, 1960;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Multimedia w Wikimedia Commons

Antigone – rodzaj ptaków z rodziny żurawi (Gruidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Północnej (Kanada, Stany Zjednoczone, Meksyk i Kuba), Azji (Rosja, Chińska Republika Ludowa, Mongolia, Pakistan, Indie, Nepal, Bhutan, Bangladesz, Mjanma, Kambodża, Laos, Wietnam, Korea Południowa i Północna, Japonia i nowogwinejska część Indonezji) i Australazji (Papua-Nowa Gwinea i Australia)^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 120–176 cm, rozpiętość skrzydeł 160–280 cm; masa ciała 3350–12 240 g; samce są większe i cięższe od samic^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Antigone: epitet gatunkowy Ardea antigone Linnaeus, 1758; w mitologii greckiej Antygona była córką Laomedona, króla Troi, która została zamieniona w bociana, bo ośmieliła się porównywać do bogini Hery; Karol Linneusz pomylił ten mit z mitem o Geranie, księżniczce Pigmejów, która została zamieniona w żurawia przez Herę za popełnienie tego samego rodzaju obrazy majestatu^[7].
Pseudogeranus: gr. ψευδος pseudos „fałszywy, inny”; γερανος geranos „żuraw”^[8]. Gatunek typowy: Grus leucauchen Temminck, 1827 (= Grus vipio Pallas, 1811).
Mathewsia: Gregory Macalister Mathews (1876–1949), australijski ornitolog amator, kolekcjoner^[9]. Gatunek typowy: Ardea rubicunda Perry, 1810.
Mathewsena: rodzaj Mathewsia Iredale, 1911; łac. przyrostek -ena „odnoszący się do”^[10]. Nazwa zastępcza dla Mathewsia Iredale, 1811, ponieważ Iredale błędnie uważał, że nazwa ta jest zajęta przez Matthewsia Gemminger, 1868 (Coleoptera).
Baeopteryx: gr. βαιος baios „mały, krótki”; πτερυξ pterux, πτερυγος pterugos „skrzydło”^[11]. Gatunek typowy: †Baeopteryx latipes Wetmore, 1960.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Taksony wyodrębnione z Grus^[12]. Do rodzaju należą następujące gatunki^[13]::

Antigone canadensis (Linnaeus, 1758) – żuraw kanadyjski
Antigone vipio (Pallas, 1811) – żuraw białoszyi
Antigone antigone (Linnaeus, 1758) – żuraw indyjski
Antigone rubicunda (Perry, 1810) – żuraw australijski
Antigone cubensis (Fischer & Stephan, 1971) – wymarły, plejstoceński gatunek^[14]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. xiii. (niem.).
↑ R.B. Sharpe. The diagnoses of some apparently new genera of Cranes (Gruidæ). „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 1, s. xxxvii, 1893. (ang.).
↑ T. Iredale. A new generic name, Mathewsia, for the “Australian Crane”. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 27, s. 47, 1911. (ang.).
↑ T. Iredale. The Genus-name Mathewsia. „Austral Avian Record”. 2, s. 81, 1913–1915. (ang.).
↑ A. Wetmore. Pleistocene birds in Bermuda. „Smithsonian miscellaneous Collections”. 140 (2), s. 6, 1960. (ang.).
↑ ^a ^b G.W. Archibald & C.D. Meine: Family Gruidae (Cranes). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 3: Hoatzin to Auks. Barcelona: Lynx Edicions, 1996, s. 83, 87. ISBN 84-87334-20-2. (ang.).
↑ Jobling 2021 ↓, s. Antigone.
↑ Jobling 2021 ↓, s. Pseudogeranus.
↑ Jobling 2021 ↓, s. Mathewsia.
↑ Jobling 2021 ↓, s. Mathewsena.
↑ Jobling 2021 ↓, s. Baeopteryx.
↑ E.C. Dickinson (red.) & J.V. Remsen Jr.: The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World. Cz. 1: Non-passerines. Eastbourne: Aves Press, 2013. ISBN 978-0-9568611-0-8. (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Gruinae Vigors, 1825 - żurawie (wersja: 2017-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-02].
↑ William Suárez. The fossil avifauna of the tar seeps Las Breas de San Felipe, Matanzas, Cuba. „Zootaxa”. 4780 (1), s. 1–53, 2020. DOI: 10.11646/zootaxa.4780.1.1. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Laboratory of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).

[Reichenbach-1] H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. xiii. (niem.).

[Sharpe-2] R.B. Sharpe. The diagnoses of some apparently new genera of Cranes (Gruidæ). „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 1, s. xxxvii, 1893. (ang.).

[Iredale-3] T. Iredale. A new generic name, Mathewsia, for the “Australian Crane”. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 27, s. 47, 1911. (ang.).

[Iredale1914-4] T. Iredale. The Genus-name Mathewsia. „Austral Avian Record”. 2, s. 81, 1913–1915. (ang.).

[Wetmore-5] A. Wetmore. Pleistocene birds in Bermuda. „Smithsonian miscellaneous Collections”. 140 (2), s. 6, 1960. (ang.).

[Archibald&Meine-6] G.W. Archibald & C.D. Meine: Family Gruidae (Cranes). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 3: Hoatzin to Auks. Barcelona: Lynx Edicions, 1996, s. 83, 87. ISBN 84-87334-20-2. (ang.).

[CITEREFJobling2021[https://birdsoftheworld.org/bow/key-to-scientific-names/search?q=antigone_Antigone]-7] Jobling 2021 ↓, s. Antigone.

[CITEREFJobling2021[https://birdsoftheworld.org/bow/key-to-scientific-names/search?q=pseudogeranus_Pseudogeranus]-8] Jobling 2021 ↓, s. Pseudogeranus.

[CITEREFJobling2021[https://birdsoftheworld.org/bow/key-to-scientific-names/search?q=mathewsia_Mathewsia]-9] Jobling 2021 ↓, s. Mathewsia.

[CITEREFJobling2021[https://birdsoftheworld.org/bow/key-to-scientific-names/search?q=mathewsena_Mathewsena]-10] Jobling 2021 ↓, s. Mathewsena.

[CITEREFJobling2021[https://birdsoftheworld.org/bow/key-to-scientific-names/search?q=baeopteryx_Baeopteryx]-11] Jobling 2021 ↓, s. Baeopteryx.

[Dickinson&Remsen-12] E.C. Dickinson (red.) & J.V. Remsen Jr.: The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World. Cz. 1: Non-passerines. Eastbourne: Aves Press, 2013. ISBN 978-0-9568611-0-8. (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-13] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Gruinae Vigors, 1825 - żurawie (wersja: 2017-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-02].

[Zootaxa47801-14] William Suárez. The fossil avifauna of the tar seeps Las Breas de San Felipe, Matanzas, Cuba. „Zootaxa”. 4780 (1), s. 1–53, 2020. DOI: 10.11646/zootaxa.4780.1.1. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]