Antoni Podraza

Antoni Podraza
	; Nagrobek Antoniego Podrazy dłuta Mariana Koniecznego w alei zasłużonych krakowskich Rakowic
Data i miejsce urodzenia	15 października 1920 ; Rzeszów
Data i miejsce śmierci	28 stycznia 2008 ; Kraków
Miejsce spoczynku	cmentarz Rakowicki w Krakowie
Zawód, zajęcie	historyk
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński
Partia	PSL (1945–1949); ZSL/PSL „O” (1949–1990); PSL (1990–2008)
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Antoni Podraza (ur. 15 października 1920 w Rzeszowie, zm. 28 stycznia 2008 w Krakowie) – polski historyk, działacz ruchu ludowego i laickiego, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor Instytutu Historii UJ (w latach 1972–1978 oraz 1981–1987).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Franciszka^[1]. Dzieciństwo spędził w Słobudce Koszyłowieckiej, do liceum uczęszczał w Żółkwi. W roku akademickim 1938/1939 rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Lwowskim im. Jana Kazimierza, kontynuował je podczas okupacji na tajnych kompletach i na Uniwersytecie Lwowskim im. Iwana Franki ukończył po przyjeździe do Krakowa w 1946 na Uniwersytecie Jagiellońskim. W tym samym roku podjął pracę jako asystent w Katedrze Historii Rolnictwa na Wydziale Rolnym UJ u prof. Stefana Inglota. W 1951 przeniesiony został do Katedry Historii Polski Feudalnej kierowanej przez prof. Romana Grodeckiego. W latach 1954–1969 pracował w Katedrze Historii Narodów ZSRR. W 1959 uzyskał doktorat z nauk humanistycznych, w 1961 rada wydziału nadała mu stopień doktora habilitowanego. W latach 1969–1991 był kierownikiem Zakładu Historii Polski Nowożytnej UJ. Nominację profesorską uzyskał w 1975. W 1983 wybrany został do Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.

W latach 1945–1949 członek PSL mikołajczykowskiego, w latach 1946–1947 członek Zarządu Grodzkiego PSL w Krakowie i członek redakcji ludowego miesięcznika ideowo-wychowawczego „Wieś i Państwo”. Kandydat do Sejmu Ustawodawczego z listy PSL w Okręgu nr 46 (Kraków) w wyborach 19 stycznia 1947. Udział w kampanii wyborczej przypłacił aresztowaniem. Od 1949 członek Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. W latach 1980–1983 członek Naczelnego Komitetu ZSL, a w latach 1989–1990 wiceprezes Rady Naczelnej PSL Odrodzenie. Od 2004 do śmierci w 2008 honorowy prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego. W latach 1994–2006 był prezesem Rady Wojewódzkiej Towarzystwa Kultury Świeckiej w Krakowie. Otrzymał również godność honorowego prezesa TKŚ w Krakowie, którą nosił aż do śmierci. Ostatni raz publicznie wystąpił 19 stycznia 2008 na spotkaniu małopolskich ludowców zorganizowanym w Teatrze im. Juliusza Słowackiego. Pogrzeb profesora odbył się 2 lutego 2008, urna z prochami spoczęła w Alei Zasłużonych cmentarza Rakowickiego (kwatera LXIX pas B-2-26)^[2], nad mogiłą ustawiono w październiku 2008 nagrobek z popiersiem dłuta Mariana Koniecznego.

Według materiałów zgromadzonych w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Antoni Podraza był w latach 1960–1969 tajnym współpracownikiem Służby Bezpieczeństwa PRL o pseudonimie „Stanisław”^[3].

Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]

Regiony gospodarcze Małopolski zachodniej w II poł. XVIII w. (1958, wspólnie z H. Madurowicz).
Jakub Kazimierz Haur, pisarz rolniczy z XVII wieku. Studium z dziejów polskiej literatury rolniczej (1961).
„En Petite Pologne: Essai de régionalisation”, Annales. Histoire, Sciences sociales 18/2 (1963), s. 318–328 (wspólnie z H. Madurowicz).
Europa. Galicja. Regiony. Pisma historyczne (2006).

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (9 lutego 2004)^[4]
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (23 listopada 1998)^[1]
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1985)
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1976)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1965)
Złoty Krzyż Zasługi (1956)
Medal 10-lecia Polski Ludowej (15 stycznia 1955)^[5]
Medal Komisji Edukacji Narodowej (1976)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b M.P. z 1999 r. nr 8, poz. 111 „za wybitne zasługi w działalności na rzecz Związku Młodzieży Wiejskiej”.
↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Antoni Podraza. rakowice.eu. [dostęp 2021-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
↑ Inwentarz archiwalny. ipn.gov.pl. [dostęp 2020-06-24].
↑ M.P. z 2004 r. nr 29, poz. 529 „w uznaniu wybitnych zasług w pracy naukowej i dydaktycznej, za osiągnięcia w działalności społecznej”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 15 stycznia 1955 r. Nr 0/165 – na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Joanna Dziewulska, Spuścizna profesora Antoniego Podrazy w zbiorach Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie jako źródło do historii ruchu ludowego[w:] Antoni Podraza (1920–2008). Człowiek – uczony – polityk, pod red. Stanisława Grodziskiego i Grzegorza Niecia, Kraków 2013, s. 65–69.
Stanisław Grodziski, Antoni Podraza – wspomnienie o przyjacielu [w] „Alma Mater” nr 133/2011.
„Z prof. dr hab. Antonim Podrazą, zastępcą sekretarza Zarządu Grodzkiego PSL w Krakowie w latach 1946–1947 – rozmawiał Paweł Sękowski”, „Rocznik Historyczny Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego” 2007, nr 23, s. 243–258.
Sylwester Dziki. Profesor Antoni Podraza (1920–2008). Pro memoria. „Małopolska regiony – regionalizmy – małe ojczyzny”. 10, 2008. Kraków: Małopolski Związek Regionalnych Towarzystw Kultury; Wojewódzka Biblioteka Publiczna. ISSN 1641-1105.
Paweł Sękowski. Profesor Antoni Podraza – uczony oraz działacz ruchu ludowego i laickiego. „Forum Myśli Wolnej”. nr 55, s. 15–21, 2013. Kraków.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[:0-1] M.P. z 1999 r. nr 8, poz. 111 „za wybitne zasługi w działalności na rzecz Związku Młodzieży Wiejskiej”.

[2] Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Antoni Podraza. rakowice.eu. [dostęp 2021-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].

[3] Inwentarz archiwalny. ipn.gov.pl. [dostęp 2020-06-24].

[4] M.P. z 2004 r. nr 29, poz. 529 „w uznaniu wybitnych zasług w pracy naukowej i dydaktycznej, za osiągnięcia w działalności społecznej”.

[5] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 15 stycznia 1955 r. Nr 0/165 – na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]