Antoni Wiktorowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Antoni Józef Wiktorowski
Piast, Kruk
podpułkownik podpułkownik
Data i miejsce urodzenia

13 czerwca 1893
Mała Wieś

Data i miejsce śmierci

n/n
n/n

Przebieg służby
Lata służby

1914–1936;
1939–1945

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Jednostki

2 Pułk Piechoty Legionów AK

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Antoni Józef Wiktorowski[a] (ur. 13 czerwca 1893 w Małej Wsi[2], zm. ?) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził w rodzinie ziemiańskiej w Małej Wsi w powiecie sandomierskim, znajdującej się wówczas w Guberni Radomskiej na terenie zaboru rosyjskiego. Rodzina pieczętowała się herbem rycerskim Jastrzębiec. Był jednym z trójki dzieci Piotra Wiktorowskiego, właściciela majątku w Małej Wsi.

Po wybuchu I wojny światowej został wcielony w 1915 roku do armii rosyjskiej. Służył w 2 Syberyjskim Pułku Strzelców. Następnie skierowany do szkoły oficerskiej w Pskowie. Po ukończeniu szkoły zgłosił się na ochotnika w 1917 roku do I Korpusu Polskiego. W stopniu podporucznika służył w 2 pułku strzelców polskich 1 Dywizji Strzelców Polskich. Po rozbrojeniu Korpusu przez Niemców wrócił do kraju w grudniu 1918 roku.

Z uwagi na zły stan zdrowia do Wojska Polskiego wstąpił dopiero 16 lipca 1919 roku. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej w składzie 49 pułku piechoty. Dowodził kompanią, a przejściowo także III batalionem. Za atak na pozycje bolszewickie pod Iwankowcami w dniu 1 kwietnia 1920 roku został odznaczony orderem Virtuti Militari V klasy.

Służył jako dowódca kompanii w 44 pułku Strzelców Legii Amerykańskiej w Równem. W sierpniu 1929 został przeniesiony z 49 pp do Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej na stanowisko instruktora[3]. W czasie roku szkolnego 1929/1930 był komendantem klasy „C”[4]. W marcu 1931 został przeniesiony do 2 pułku piechoty Legionów w Sandomierzu[5][6] na stanowisko dowódcy 7. kompanii. W 1933 roku objął dowództwo I batalionu tego pułku stacjonującego w Staszowie. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 109. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7]. W tym samym roku został przeniesiony do rezerwy z uwagi na stan zdrowia (gruźlica).

Zmobilizowany we wrześniu 1939 roku, dostał się do niewoli niemieckiej. Zwolniony ze względu na stan zdrowia. W październiku 1939 roku założył konspiracyjną organizację „PIAST” wraz z którą został włączony w struktury ZWZ, a potem w AK. Od 1 lipca 1944 roku komendant Obwodu AK Sandomierz. W czasie Akcji „Burza” dowódca 2 pułku piechoty Legionów AK. 8 października 1944 roku przeniesiony z powrotem do konspiracji w obwodzie włoszczowskim z powodu pogarszającego się stanu zdrowia. Zakonspirowany został w Lipnie.

Po rozwiązaniu AK wrócił na Wielkanoc 1945 roku do domu, gdzie wskutek donosu został aresztowany przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego 2 kwietnia 1945 roku. Wśród ubowców część była ze Staszowa (Teodor Kufel komendant UB w Staszowie) i Sandomierza[8]. Więziony w więzieniach według różnych źródeł w Kielcach, Łodzi i Wawrze. Przyczyna i miejsce zgonu pozostają nieznane.

Symboliczna mogiła Antoniego Wiktorowskiego znajduje się na Cmentarzu Katedralnym w Sandomierzu obok grobu jego żony – Konstancji.

W Klimontowie umiejscowiony jest pominik ku czci ppłk. Antoniego Wiktorowskiego[9].

W 2019 ppłk Antoni Wiktorowski został patronem 3. Sandomierskiego Batalionu Radiotechnicznego[10].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W styczniu 1934 ogłoszono sprostowanie imion kpt. Antoniego Wiktorowskiego z „Antoni” na „Antoni Józef”[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 36.
  2. 2 pułk piechoty Legionów Armii Krajowej, Piotr Sierant, Warszawa 1996 r., Wydawnictwo Bellona
  3. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 sierpnia 1929 roku, s. 294.
  4. Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 422.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 99.
  6. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 69, 532.
  7. Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 343.
  8. Wiktorowski Antoni "Kruk" - AK Okręg Kielce [online], akokregkielce.pl [dostęp 2018-04-14] (pol.).
  9. Pomnik pamięci ppłk. Antoniego Wiktorowskiego w Klimontowie - Fluidi [online], www.fluidi.pl [dostęp 2018-04-14] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-15] (pol.).
  10. Dz.Urz.MON 2019 poz. 77. 2019-04-29. [dostęp 2019-05-05]. (pol.).
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 23 lipca 1921 roku, s. 1181.
  12. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 69.
  13. M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 19 marca 1934 roku, s. 112.
  15. a b c d e Na podstawie fotografii zamieszczonej w [1]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]