Archip Kuindży

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Archip Kuindżi)
Archip Iwanowicz Kuindży
Архип Иванович Куинджи
Ilustracja
Archip Kuindży
Data i miejsce urodzenia

27 stycznia 1841
Mariupol

Data i miejsce śmierci

24 lipca 1910
Petersburg

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Petersburgu

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

realizm

podpis

Archip Iwanowicz Kuindży (ros. Архип Иванович Куинджи) (ur. 15 stycznia?/27 stycznia 1841 w Mariupolu, zm. 11 lipca?/24 lipca 1910 w Petersburgu) – rosyjski malarz realista, tworzył głównie pejzaże. Członek grupy pieredwiżników[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Dokładna data urodzenia artysty nie jest potwierdzona[2]. Urodził się w biednej rodzinie pochodzenia greckiego[3]. We wczesnym dzieciństwie jego rodzice zmarli, po śmierci ojca został przygarnięty przez brata i siostrę ojca[4]. Nie ukończył szkoły podstawowej, czytania i pisania uczył go grecki nauczyciel[4]. Od wczesnego wieku ciężko pracował fizycznie, m.in. na gospodarstwie rolnym, a w starszym wieku podczas budowy kościoła, później pracował także dla lokalnego piekarza[5][potrzebny przypis].

Wcześnie odkrył zamiłowanie do malarstwa. Początkowo był samoukiem i zarabiał na życie retuszowaniem fotografii w Mariupolu, Taganrogu, Odessie i Petersburgu. Udał się w podróż pieszą, by przyjmować lekcje u Iwana Ajwazowskiego, ten jednak nie zauważył specjalnego talentu u Archipa, więc skierował go do innych prac, niż nauka malarstwa[6].

W roku 1868 został przyjęty do Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych.

W roku 1874 jego obraz „Śnieg” został nagrodzony brązowym medalem na wystawie malarstwa w Londynie. W tym samym roku jego obraz „Jezioro Ładoga” został przyjęty na wystawę w Sankt Petersburgu. W 1878 obrazy Kuindżiego wystawiane były na Wystawie Światowej w Paryżu[4].

W latach 1875-1879 uczestniczył w grupie pieriedwiżników. W latach 1894-1897 był profesorem Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych[7]. W roku 1897 poparł protesty studentów, za co został pozbawiony stanowiska profesora.

Kuindży wspierał finansowo biednych i potrzebujących studentów Akademii[2].

Do uczniów Kuindżego należał m.in. Nikołaj Roerich. Kuindży przyjaźnił się z innymi malarzami, m.in. Aleksandrem Kisielewem, Władimirem Makowskim czy Ilją Riepinem. Był bliskim znajomym także Dimitrija Mendelejewa i fizyka Fiodora Pietruszewskiego[2].

Pod koniec życia wycofał się z życia publicznego, zmarł w Petersburgu w 1910 roku[8]. Przyczyną śmierci była choroba serca[4].

Kradzież i zaginięcie dzieł[edytuj | edytuj kod]

W styczniu 2019 obraz Kuindży pt. Ai-Petri został skradziony z moskiewskiej Galerii Tretiakowskiej. Kradzieży dokonał mężczyzna w ciągu dnia – wśród innych zwiedzających podszedł do obrazu, wyjął go z ramy i wyszedł. Następnego dnia podano, że sprawca został odnaleziony, a obraz odzyskany[3].

W marcu 2022 w wyniku rosyjskiej agresji na Ukrainę, w Mariupolu zostało poważnie uszkodzone muzeum imienia artysty. Niedługo później z muzeum zniknęły trzy prace artysty; nie jest wiadome czy są ukrywane, czy skradzione. 25 kwietnia pracowniczka muzeum przyznała, że wyjawiła rosyjskim żołnierzom miejsce ukrycia obrazów[9].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Man Steals a $1 Million Painting Off a Gallery Wall in Broad Daylight [online], W Magazine [dostęp 2022-10-03] (ang.).
  2. a b c New Discoveries. ABOUT THE LIFE AND WORK OF ARKHIP KUINDZHI | The Tretyakov Gallery Magazine [online], www.tretyakovgallerymagazine.com, 13 października 2018 [dostęp 2022-10-03] (ang.).
  3. a b Kradzież obrazu w moskiewskiej galerii na oczach zwiedzających [online], TVN24 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
  4. a b c d 27 січня 1841 року народився український живописець-пейзажист Архип Куїнджі [online], dn.gov.ua [dostęp 2022-10-03].
  5. Архип Куинджи – биография, фото, картины, личная жизнь, причина смерти – 24СМИ [online], НОВОСТИ, 27 stycznia 2019 [dostęp 2022-10-03] (ros.).
  6. Куинджи Архип Иванович – биография и картины [online], Музеи мира и картины известных художников [dostęp 2022-10-03].
  7. Kuindży Archip I., [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-10-03].
  8. Kirstin Fierro, Arkhip Kuindzhi: beloved son and painter of Ukraine [online], Artstor, 13 lipca 2022 [dostęp 2022-10-03] (ang.).
  9. Rosjanie wywieźli dzieła sztuki z Mariupola. Są warte miliony dolarów [online], Onet Kultura, 11 lipca 2022 [dostęp 2022-10-03] (pol.).