Artur Nacht-Samborski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Artur Stefan Ignacy Nacht-Samborski
Artek
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 maja 1898
Kraków

Data i miejsce śmierci

9 października 1974
Warszawa

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie

Dziedzina sztuki

malarstwo

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy II klasy
Multimedia w Wikimedia Commons
Płyta nagrobna na Powązkach Wojskowych w Warszawie

Artur Stefan Ignacy Nacht-Samborski, właśc. Artur Nacht (ur. 26 maja 1898 w Krakowie[1], zm. 9 października 1974 w Warszawie) – polski malarz i nauczyciel akademicki.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Krakowie[2], w rodzinie żydowskiej, syn Juliusza (Joela) Nachta i Salomei (Sary) z Weindlingóww[3]. Po ukończeniu czteroklasowej Pospolitej Szkoły Męskiej w Krakowie, uczęszczał w l. 1908–1910 do Gimnazjum Św. Anny. Dalszą naukę gimnazjalną kontynuował bądź w Storożeńcu na Bukowinie, bądź w Czerniowcach[4]. Krótko przebywał w Wiedniu w 1917 r.[5] W latach 1917–1920 studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki u Wojciecha Weissa. Przerwał studia i wyjechał z Jankielem Adlerem do Berlina, gdzie przebywał od 1920 do 1923 roku. W 1924 roku powrócił na studia w krakowskiej ASP i zapisał się do pracowni Felicjana Szczęsnego Kowarskiego[6]. Za namową Mariana Szczyrbuły w 1923 roku dołączył do Komitetu Paryskiego. 1 września 1924 roku wyjechał do Paryża, gdzie przebywał z przerwami do stycznia 1939 roku. Podczas pobytu we Francji, mieszkając w Paryżu, letnie miesiące w latach: 1925, 1926 spędzał z przyjaciółmi w La Ciotat. Lato 1934 r. spędził w Hiszpanii, przebywał na Ibizie, zwiedził Toledo i Madryt, w 1935 roku powrócił do Hiszpanii z Zygmuntem Menkesem[7]. Członek Związku Zawodowego Artystów Plastyków w Krakowie. Swoje prace wystawiał m.in. w Instytucie Propagandy Sztuki w Warszawie, Genewie i Paryżu.

W latach 1941–1942 przebywał w getcie lwowskim. W 1942 przedostał się do Krakowa, a potem do Warszawy, gdzie ukrywał się pod przybranym nazwiskiem „Stefan Ignacy Samborski”.

Po wojnie, w latach 1946–1949, był profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych[8] w Gdańsku z siedzibą w Sopocie, gdzie kierował Wydziałem Malarstwa i Architektury, na którym prowadził Pracownię Malarstwa, a także Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (w latach 1949–1950 i 1952–1968).

Malował martwe natury, pejzaże i akty, m.in.: Kobieta przy stole (1960–1961), Liście na fioletowej ścianie (1966) czy Martwa natura (1962).

22 lipca 1968 otrzymał nagrodę państwową II stopnia[9].

Do grona jego uczniów należał Tomasz Żołnierkiewicz[10].

Zmarł w Warszawie. Pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A35-3-7)[11].

Filmy[edytuj | edytuj kod]

  • Artek. Reżyseria: Franciszek Kuduk

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Maria Gołąb, Kalendarium życia i twórczości, [w:] Artur Nacht-Samborski 1898-1974, Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu, 1999, s. 47, ISBN 83-85296-81-6 (pol.).
  2. ↑ Maria Gołąb, Kalendarium życia i twórczości, [w:] Artur Nacht-Samborski 1898-1974, Poznań: Muzeum Narodowego w Poznaniu, 1999, s. 47, ISBN 83-85296-81-6, Cytat: "Urodziłem się w Krak. [owie] 26.V.1898 Ojciec mój Juliusz Nacht był kupcem". (pol.).
  3. ↑ Drzewo genalogiczne rodziny Weindling - Dan Hirschberg ics.uci.edu
  4. ↑ Maria Gołąb, Kalendarium życia i twórczości, [w:] Artur Nacht-Samborski 1898-1974, Poznań: Muzeum Narodowego w Poznaniu, 1999, s. 47, ISBN 83-85296-81-6 (pol.).
  5. ↑ Anna Zelmańska-Lipnicka, Artur Nacht-Samborski [online], Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Zbrojowniasztuki, nestorzy, Artur Nacht-Samborski, 26 maja 2016 [dostęp 2023-09-05] (pol.).
  6. ↑ Maria Gołąb, Kalendarium życia i twórczości, [w:] Artur Nacht-Samborski 1898-1974, Poznań: Muzeum Narodowe w Poznaniu, 1999, s. 48-49, ISBN 83-85296-81-6 (pol.).
  7. ↑ Anna Zelmańska-Lipnicka, Artur Nacht-Samborski, Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Zbrojownia Sztuki, nestorzy, [online], Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Zbrojownia Sztuki, nestorzy, 26 maja 2016 [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  8. ↑ Zarządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 6 grudnia 1945 r., [w:] Ministerstwo Kultury i Sztuki, Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Pięknych w Gdańsku, [w:] Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku, Zbrojownia Sztuki, Alma Mater, Dokumenty, Dokumenty PWSSP/ASP, Zbrojownia Sztuki, Warszawa, 1 grudnia 1945 [dostęp 2023-09-06] (pol.).
  9. ↑ Dziennik Polski, rok XXIV, nr 172 (7599), s. 6.
  10. ↑ Tomasz Żołnierkiewicz (1935 - , Polska). agraart.pl. [dostęp 2018-02-08].
  11. ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  12. ↑ M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...), kultury i sztuki”.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Artur_Nacht-Samborski&oldid=72950061”