Assyrtiko
 Grono assyrtiko | |
| Gatunek |
winorośl właściwa |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Identyfikator VIVC |
726[1] |
| Przeznaczenie owoców |
wino |
| Kolor skórki |
zielonożółty |
| Cechy uprawowe | |
| Dojrzewanie |
późne[2] |
Assyrtiko, assyritiko – jeden z najważniejszych greckich szczepów winorośli właściwej o białej skórce[1][3]. Tradycyjna odmiana na wyspie Santoryn[4] i pochodzi z niej albo innych wysp na Morzu Egejskim[5][2].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Odmiana jest dość plenna i rośnie bujnie[2]. Krzewy są odporne na upał, mączniaka prawdziwego i rzekomego[2]. Owoce assyrtiko dzięki wysokiej zawartości kwasu winowego utrzymują kwasowość mimo gorącego klimatu uprawy[2]. Grube drewno, osłaniające również owoce chroni przed wiatrem, a grona są zwarte[2].
Badania genetyczne wskazały na bliskie pokrewieństwo z innymi odmianami charakterystycznymi dla Wysp Egejskich: gaidouria i platani[2].
Odmiana arseniko jest porażonym wirusem klonem assyrtiko[2].
Większość krzewów nie była przeszczepiana na inne podkładki i dzięki temu wiek korzeni niektórych z nich sięga (2012) nawet 500 lat[2].
Wina[edytuj | edytuj kod]
Z assyrtiko wytwarza się lekkie, wytrawne, rześkie białe wina[5][6], o zauważalnej kwasowości[4] i wysokiej jakości[2][7]. Dobrze komponują się z prostymi potrawami z owoców morza[8]. Stosunkowo łatwo utleniają się[2].
Terroir Santorynu pozwala na produkcję znakomitych win z assyrtiko[9], a krzewy odmiany zajmują 70% powierzchni winnic na wyspie[2]. Białe wina są tam mocne i intensywne, silnie wytrawne, o zapachu cytrusów i nutach mineralnych[9] i są objęte apelacją Santorini AO[10]. Krzewy są tam tradycyjnie przycinane w formę koszyka w celu ochrony przed wiatrem. Z podsuszanych winogron produkuje się słodsze wino podobne do vin santo i określane na wyspie mianem liastos[3] albo visánto[6].
W kupażach pojawiają się międzynarodowe odmiany sauvignon blanc i sémillon[2].
Rozpowszechnienie[edytuj | edytuj kod]
Statystyki z 1989 wykazywały w Grecji 1128 ha winnic obsadzonych odmianą, dziesięć lat później, w 1999 – 1106 ha[11]. W 2008 areał sięgał 1704 ha, co dawało assyrtiko trzecią lokatę w Grecji wśród odmian o jasnej skórce[2].
Poza Santorini assyrtiko jest uprawiane m.in. w Attyce, na Półwyspie Chalcydyckim[2] i półwyspie Athos[3]. Wchodzi także w skład win macedońskich apelacji Playies Melitona AO[12] i Drama TI[13].
W 2012 assyrtiko było uprawiane tylko w Grecji[2].
Synonimy[edytuj | edytuj kod]
Zarejestrowano następujące warianty nazwy: arcytico, asyrtico, asurtico, asyrtiko, assirtico, assyrtico[1], assiritiko[14].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Assyrtiko w bazie danych Institut für Rebenzüchtung Geilweilerhof. [dostęp 2014-12-28]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz: Wine Grapes. HarperCollinsPublishers, 2012, s. 61-62. ISBN 978-0-06-220636-7. (ang.).
- ↑ a b c Patrick Fiévez i inni, Kraje śródziemnomorskie, [w:] André Dominé, Wino, wyd. 2, Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2009, s. 725-729, ISBN 978-83-7626-712-8 (pol.).
- ↑ a b MacNeil 2001 ↓, s. 65.
- ↑ a b MacNeil 2001 ↓, s. 613.
- ↑ a b MacNeil 2001 ↓, s. 612.
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 36.
- ↑ MacNeil 2001 ↓, s. 614.
- ↑ a b Hugh Johnson, Jancis Robinson: Wielki atlas świata win. Buchmann, 2008, s. 283. ISBN 978-83-7670-164-6. (pol.).
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 436.
- ↑ Statystyki w bazie danych Institut für Rebenzüchtung Geilweilerhof. [dostęp 2014-12-28]. (ang.).
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 434.
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 435.
- ↑ Stevenson 2005 ↓, s. 432.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Karen MacNeil: The Wine Bible. Nowy Jork: Workman Publishing, 2001. ISBN 978-1-56305-434-1. (ang.).
- Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia liści i owoców assyrtiko. vivc.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-03)].