August F. Globensky
 August F. Globensky, portret ok. 1812–1814 | |
| Data i miejsce urodzenia |
1 stycznia 1754 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 kwietnia 1830 |
| Zawód, zajęcie |
lekarz, aptekarz |
August France (Franz) Globensky, Globenski, Glanbenkind, Glaubenskindt, właśc. August Franciszek Głąbiński (ur. 1 stycznia 1754 pod Berlinem w Królestwie Prus, zm. 19 kwietnia 1830 w Saint-Eustache k. Montrealu) – lekarz i aptekarz, pionier polskiego osadnictwa w Kanadzie.
Pochodzenie[edytuj | edytuj kod]
Syn pochodzącego z Polski notariusza królewskiego Józefa Glaubenskindta oraz Niemki Marie Richter. Ojcem chrzestnym Augusta był książę Ferdinand Filip Lobkowicz.[potrzebny przypis]
W najemnej armii[edytuj | edytuj kod]
Służył jako felczer wojskowy w regimencie armii najemnej niemieckiego langrafstwa Hesji-Hanau, którą Brytyjczycy wynajęli do walki przeciwko kolonistom amerykańskim z Armii Kontynentalnej. Żołnierzami pochodzącymi głównie z Brunszwiku dowodził major Friedrich Adolf Riedesel.
Do pierwszych działań należało oczyszczenie Kanady z niedobitków armii amerykańskiej po inwazji z 1775 r. Dlatego też po późniejszej klęsce heskich najemników w bitwie pod Saratogą (do czego walnie przyczynił się po drugiej stronie Tadeusz Kościuszko), Globensky zdecydował się osiąść w przyjaznej mu brytyjskiej kolonii Quebec (późniejsza Dolna Kanada) wraz z lojalistami, którzy w wyniku klęski w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych poczęli tworzyć tu podstawy anglosaskiej ludności.
Życie w Kanadzie[edytuj | edytuj kod]
W 1777 roku Globensky (w Kanadzie używa odtąd wyłącznie tego nazwiska) staje się jednym z pierwszych udokumentowanych emigrantów polskich na ziemi kanadyjskiej (za pierwszego wielu uważa marynarza Andrzeja Wilka.
Osiedlił się w małej osadzie Verchères (dziś przedmieście Montrealu). Ze związku z Françoise Brousseau miał szesnaścioro dzieci. Utrzymywał się z praktyki lekarskiej oraz apteki (1791–1830), uznanej za pierwsze polskie przedsiębiorstwo w Kanadzie[1].
Potomkowie[edytuj | edytuj kod]
August F. Globensky jest dziś uważany za przodka wszystkich mieszkańców Ameryki Północnej noszących to nazwisko.
Siódme dziecko Augusta, podpułkownik Maximilien Globensky, walczył po stronie lojalistów w kanadyjskich rebeliach roku 1837[potrzebny przypis].
Wnuk, Charles-Auguste-Maximilien Globensky był ekspertem agrarnym, pisarzem i posłem wybranym w 1875 do Izby Gmin, gdzie jednak wytrzymał tylko rok, rozczarowany polityką[potrzebny przypis].
Znaną współcześnie potomkinią Augusta F. Globensky'ego jest Anne-Marie Globenski, pianistka i pedagożka muzyczna, pierwsza Kanadyjka biorąca udział w Konkursie Chopinowskim w Warszawie (1955)[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Globensky August France, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-02-23].
- ↑ Anna-Marie Globenski. The Canadian Encyclopedia. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Anna Reczyńska – Polonia kanadyjska; Jan Grabowski – Andrzej Wilk, pierwszy polski osadnik w Kanadzie; opracowania w słowniku Polacy w Kanadzie (Biogram Publishing, Mississauga, Ontario, 2006, ISBN 0-9738143-0-6)
- Yvon Globensky – Historie de la Famille Globensky (Les Editions du Fleuve, Montreal, Quebec, 1991, ISBN 2-89372-029-3)
- William Makowski – The Polish People of Canada (Tundra Books, Toronto, Ontario, 1987, ISBN 0-88776-189-5)