Avifilopluma
| Gauthier & de Queiroz, 2001 | |
.jpg) Pióro samca pawia indyjskiego | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| (bez rangi) | Avemetatarsalia |
| (bez rangi) | Avifilopluma |
Avifilopluma – klad obejmujący wszystkie zwierzęta mające pióra. W przeciwieństwie do większości kladów, których nazwy definiowane są w oparciu o pokrewieństwo, definicja Avifilopluma jest oparta o apomorfię, czyli cechę występującą wyłącznie w danej grupie (w tym przypadku pióra).
Definicja[edytuj | edytuj kod]
Termin Avifilopluma został ukuty w 2001 roku przez Jacques'a Gauthiera i Kevina de Queiroza wraz z nazwami kilku innych kladów typu apomorphy-based związanych z ptakami. Według definicji Gauthiera i de Queiroza Avifilopluma to klad pochodzący od pierwszego przedstawiciela Panaves mającego pióra homologiczne z piórami Vultur gryphus[1].
Według autorów piórem jest każda wydrążona nitkowata struktura wyrastająca z brodawek skórnych homologiczna z piórami współczesnych ptaków[1].
Przedstawiciele[edytuj | edytuj kod]
Początkowo, na podstawie skamieniałych odcisków piór, Gauthier i de Queiroz przypisali do tej grupy liczne prehistoryczne gatunki, w tym uznane przez nich za nieptasie dinozaury Sinornithosaurus i Archaeopteryx oraz Enantiornithes, z których wszystkie miały już prawdziwe pióra. Wstępnie uznali, że prymitywne pióra innych dinozaurów, takich jak Sinosauropteryx i Beipiaosaurus są homologiczne z piórami ptaków – dzięki czemu zwierzęta te także należałyby do Avifilopluma – przez co tak definiowane Avifilopluma objęłoby większość przedstawicieli kladów Maniraptora i Coelurosauria. Gauthier i de Queiroz spekulowali o obecności piór już u najstarszych teropodów[1]. Pomysł ten uzyskał wstępne poparcie w 2009 roku, po odkryciu Tianyulong confuciusi – dinozaura ptasiomiednicznego z nitkowatymi, przypominającymi pióra strukturami pokrywającymi ciało. Zhang i współpracownicy, autorzy opisu Tianyulong, zauważyli podobieństwa pomiędzy jego piórami a piórami celurozaurów, wspierając hipotezę o homologii tych struktur z piórami współczesnych ptaków[2].
Niektórzy naukowcy sugerują, że struktury pokrywające ciała pterozaurów także są piórami. Jeśli hipoteza ta jest prawdziwa, pióra powstały jeszcze przed rozdzieleniem się linii rodowej archozaurów na dinozaury i pterozaury – u najbardziej bazalnego przedstawiciela kladu Ornithodira[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c J. Gauthier, K. de Queiroz: Feathered dinosaurs, flying dinosaurs, crown dinosaurs, and the name "Aves". W: J. Gauthier, L. F. Gall (red.): New Perspectives on the Origin and Early Evolution of Birds: Proceedings of the International Symposium in Honor of John H. Ostrom. New Haven: Peabody Museum of Natural History, Yale University, 2001, s. 7–41. ISBN 0-912532-57-2.
- ↑ Zheng Xiao-Ting, You Hai-Lu, Xu Xing, Dong Zhiming. An Early Cretaceous heterodontosaurid dinosaur with filamentous integumentary structures. „Nature”. 458 (7236), s. 333–336, 2009. DOI: 10.1038/nature07856. (ang.).
- ↑ S. A. Czerkas, Ji Q.: A new rhamphorhynchoid with a headcrest and complex integumentary structures. W: S. J. Czerkas (red.): Feathered Dinosaurs and the Origin of Flight. Blanding, Utah: The Dinosaur Museum, 2002, s. 15–41. ISBN 1-93207-501-1.