Azotan miedzi(II)

Azotan miedzi(II)
krystaliczny trihydrat	roztwór w rozc. HNO3
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.	bis(azotan) miedzi
addyt.	trioksydoazotan(1−) miedzi(2+)
	Inne nazwy i oznaczenia
Stocka	azotan(V) miedzi(II)
inne	azotan miedziowy (dawn.)
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	Cu(NO3)2
Masa molowa	Cu(NO3)2 – 187,57 g/mol; Cu(NO3)2·3H2O – 241,60 g/mol; Cu(NO3)2·6H2O – 295,65 g/mol
Wygląd	zielononiebieskie kryształy (bezwodny) lub niebieskie kryształy (uwodniony)
	Identyfikacja
Numer CAS	3251-23-8 (bezwodny); 10031-43-3 (trihydrat); 13478-38-1 (heksahydrat)
PubChem	167780
Właściwości
	Gęstość
	2,32 g/cm³ (20 °C, bezwodny); ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	145 g/100 ml (bezwodny)
Temperatura topnienia	255 °C (bezwodny); 114,5 °C (trihydrat)
Temperatura wrzenia	sublimacja
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Zwroty H	H272, H302, H315, H318
Zwroty P	P220, P280, P305+P351+P338
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Utleniający; (O)	Żrący; (C)
Zwroty R	R8, R22, R34
Zwroty S	S17, S26, S36/37/39, S45
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 1 0 OX
Numer RTECS	QU7400000
Dawka śmiertelna	LD50 430 mg/kg (mysz, doustnie)
	Podobne związki
Inne aniony	chlorek miedzi(II)
Inne kationy	azotan potasu, azotan srebra
Podobne związki	siarczan miedzi(II)
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Azotan miedzi(II), Cu(NO₃)₂ – nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu azotowego i miedzi. Postać bezwodna tworzy niebiesko-zielone kryształy i sublimuje w próżni w temperaturze 150–200 °C^[6].

Właściwości[edytuj | edytuj kod]

Tworzy formy uwodnione Cu(NO
3)
2·xH
2O, gdzie x = 2,5, 3 lub 6. Sześciowodzian (heksahydrat) łatwo traci wodę w temp. 25 °C dając Cu(NO
3)·3H
2O. Bezwodny Cu(NO
3)
2 jest otrzymywany z Cu oraz N
2O
4 zgodnie z reakcją

Cu + 3N
2O
4 → [NO][Cu(NO
3)
3] + 2NO

w obecności katalizatora MeCN, po której następuje rozkład [NO][Cu(NO
3)
2 do Cu(NO
3)
2^[7]. Próba dehydratacji dowolnego uwodnionego azotanu miedzi(II) przez ogrzewanie prowadzi jednak do tlenków, a nie Cu(NO
3)
2. W temp. 80 °C hydrat przekształca się bowiem w zasadowy azotan miedzi(II), Cu
2(NO
3)(OH)
3, który po podgrzaniu do 180 °C daje CuO^[2].

Otrzymywanie[edytuj | edytuj kod]

Azotan miedzi można otrzymać np.:

w reakcji kwasu azotowego z miedzią^[2]:

ze stężonym kwasem azotowym: Cu + 4HNO
3 → Cu(NO
3)
2 + 2NO
2↑ + 2H
2O

z rozcieńczonym, zimnym kwasem azotowym: 3Cu + 8HNO
3 → 3Cu(NO
3)
2 + 2NO↑ + 4H
2O

w reakcji kwasu azotowego z tlenkiem miedzi lub węglanem miedzi
w procesie elektrolizy azotanu amonu z użyciem elektrody miedzianej.

W warunkach standardowych uwodniony azotan miedzi jest niebieskim, krystalicznym ciałem stałym. Rozpuszcza się w wodzie. Roztwór ma odczyn kwasowy.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Stosowany jest m.in. do barwienia ceramiki, nabłyszczania żelaza, produkcji papieru światłoczułego, jako utleniacz w paliwach rakietowych i w pirotechnice^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Pradyot Patnaik: Handbook of Inorganic Chemicals. The McGraw-Hill Companies, 2003, s. 269–271. ISBN 0-07-049439-8.
↑ ^a ^b ^c ^d H. Wayne Richardson: Copper Compounds. W: Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley-VCH, Weinheim, 2005. DOI: 10.1002/14356007.a07_567.
↑ ^a ^b ^c Department of Chemistry, The University of Akron: Cupric nitrate. [dostęp 2012-02-23]. (ang.).
↑ ^a ^b Azotan miedzi(II), hydrat (nr 229636) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
↑ CRC Handbook of Chemistry and Physics. Wyd. 83. Boca Raton: CRC Press, 2003, s. 4-23.
↑ Pass, Sutcliffe: Practical Inorganic Chemistry. London: Chapman and Hall, 1968.
↑ C. Housecroft, E. Sharpe: Inorganic Chemistry. Pearson Prentice Hall, 2005 (wydanie II), s. 636. ISBN 0130-39913-2.

[Patnaik-1] Pradyot Patnaik: Handbook of Inorganic Chemicals. The McGraw-Hill Companies, 2003, s. 269–271. ISBN 0-07-049439-8.

[Richardson-2] H. Wayne Richardson: Copper Compounds. W: Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley-VCH, Weinheim, 2005. DOI: 10.1002/14356007.a07_567.

[AKRON-3] Department of Chemistry, The University of Akron: Cupric nitrate. [dostęp 2012-02-23]. (ang.).

[SA-4] Azotan miedzi(II), hydrat (nr 229636) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.

[CRC-5] CRC Handbook of Chemistry and Physics. Wyd. 83. Boca Raton: CRC Press, 2003, s. 4-23.

[6] Pass, Sutcliffe: Practical Inorganic Chemistry. London: Chapman and Hall, 1968.

[7] C. Housecroft, E. Sharpe: Inorganic Chemistry. Pearson Prentice Hall, 2005 (wydanie II), s. 636. ISBN 0130-39913-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]