Błękitniczek czerwononogi

Błękitniczek czerwononogi
	Cyanerpes cyaneus
	(Lesson, 1831)
	; Samiec w szacie godowej
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	tanagrowate
Podrodzina	cukrowniki
Rodzaj	Cyanerpes
Gatunek	błękitniczek czerwononogi
Synonimy
	Certhia cyanea Linnaeus, 1766;
	Certhia cyanea Linnaeus, 1766;
Podgatunki
	C. c. carneipes (P. L. Sclater, 1860); C. c. pacificus Chapman, 1915; C. c. gigas Thayer & Bangs, 1905; C. c. gemmeus Wetmore, 1941; C. c. eximius (Cabanis, 1850); C. c. tobagensis Hellmayr & Seilern, 1914; C. c. cyaneus (Linnaeus, 1766); C. c. dispar Zimmer, 1942; C. c. violaceus Zimmer, 1942; C. c. brevipes (Cabanis, 1850); C. c. holti Parkes, 1977;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; występuje całorocznie występuje całorocznie (pochodzenie niepewne) tylko w sezonie lęgowym zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Błękitniczek czerwononogi^[4], sai czerwononogi^[5] (Cyanerpes cyaneus) – gatunek niewielkiego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae), występujący pospolicie od Meksyku i Kuby na północy po południową Brazylię i Boliwię na południu. Trzymany również w niewoli, choć nie jest łatwy w hodowli^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniono jedenaście podgatunków C. cyaneus^[7]^[2]^[8]:

C. cyaneus carneipes – wschodni Meksyk do Panamy.
C. cyaneus pacificus – zachodnia Kolumbia i zachodni Ekwador.
C. cyaneus gigas – wyspa Gorgona.
C. cyaneus gemmeus – skrajnie północna Kolumbia.
C. cyaneus eximius – północna i północno-środkowa Kolumbia do północnej Wenezueli.
C. cyaneus tobagensis – Tobago.
C. cyaneus cyaneus – błękitniczek czerwononogi^[4] – Trynidad, wschodnia Wenezuela, Gujana i północna Brazylia.
C. cyaneus dispar – południowo-wschodnia Kolumbia i południowo-zachodnia Wenezuela do północno-wschodniego Peru.
C. cyaneus violaceus – południowo-wschodnie Peru i zachodnia Brazylia do środkowej Boliwii.
C. cyaneus brevipes – centralna Brazylia.
C. cyaneus holti – błękitniczek atlantycki^[4] – wschodnia Brazylia.

Proponowany podgatunek ramdseni, opisany z Kuby, zsynonimizowano z podgatunkiem nominatywnym; populacja ta została prawdopodobnie introdukowana^[2].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Cechy gatunku: Dymorfizm płciowy szczególnie widoczny jest w porze godowej. Szata godowa samca ma kolor soczyście błękitny z czarnym karkiem, ogonem i skrzydłami. Spód skrzydeł żółty. Na czubku głowy ma jaśniejszą „czapeczkę”, którą zaniepokojony stroszy w niewielki czubek. Samica jest upierzona mniej intensywnie, cała w barwach zieleni. Samiec w szacie spoczynkowej jest ubarwiony jak samica na zielono, tylko skrzydła i ogon pozostają czarne. Samca od samicy różni również kolor nóg: samica ma je brunatnoczerwone, a samiec mocno czerwone. Obydwie płcie mają czarne, wąskie, dość długie i lekko zagięte w dół dzioby.
Wymiary średnie

Długość ciała: 12 cm^[6];
Masa ciała: 14 g;

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Biotop: Lasy strefy subtropikalnej i tropikalnej. Unika ciemnych i gęstych regionów dżungli żyjąc w bardziej świetlistych i szczytowych partiach drzewostanów, gdzie ma pod dostatkiem kwitnących kwiatów.
Pożywienie: Głównie nektar kwiatowy, który wypija nacinając nasadę kielicha, a także jagody i przejrzałe owoce oraz owady^[5].
Rozmnażanie: Samce oprócz godowego upierzenia wabią samice pięknym śpiewem^[6]. Para buduje małe, miseczkowate w kształcie gniazdo, do którego samica składa 2–3 blade zielononiebieskie jaja. Wysiadywanie trwa 12–13 dni. Młode dokarmiają obydwoje rodzice owocami i owadami. Opuszczają gniazdo po dwóch tygodniach^[5].

Status[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje błękitniczka czerwononogiego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Partners in Flight z 2008 roku, mieści się w przedziale 5–50 milionów osobników. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Cyanerpes cyaneus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Red-legged Honeycreeper (Cyanerpes cyaneus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Cyanerpes cyaneus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-01-23] (ang.).
↑ ^a ^b ^c P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Dacninae Sundevall, 1836 - cukrowniki - Blue tanagers (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-12].
↑ ^a ^b ^c Pod red. Przemysława Busse: Mały słownik zoologiczny. Ptaki T.II. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 175. ISBN 83-214-0043-4.
↑ ^a ^b ^c red. Władysław Kermen: Ptaki ozdobne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1985, s. 146. ISBN 83-09-00857-8.
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-12]. (ang.).
↑ Błękitniczek czerwononogi (Cyanerpes cyaneus) (Linnaeus, 1766). Avibase. [dostęp 2021-10-26].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Cyanerpes cyaneus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Red-legged Honeycreeper (Cyanerpes cyaneus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).

[iucn-3] BirdLife International, Cyanerpes cyaneus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-01-23] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Dacninae Sundevall, 1836 - cukrowniki - Blue tanagers (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-12].

[Busse-5] Pod red. Przemysława Busse: Mały słownik zoologiczny. Ptaki T.II. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 175. ISBN 83-214-0043-4.

[Kermen-6] red. Władysław Kermen: Ptaki ozdobne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1985, s. 146. ISBN 83-09-00857-8.

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-12]. (ang.).

[avibase-8] Błękitniczek czerwononogi (Cyanerpes cyaneus) (Linnaeus, 1766). Avibase. [dostęp 2021-10-26].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]