Hr.Ms. Banckert (1929)
| |
| Klasa |
niszczyciel |
|---|---|
| Typ |
Admiralen (II seria - Van Galen) |
| Historia | |
| Stocznia |
Burgerhout, Rotterdam, |
| Położenie stępki |
15 sierpnia 1928 |
| Wodowanie |
14 listopada 1929 |
 Koninklijke Marine
| |
| Nazwa |
Banckert |
| Wejście do służby |
14 listopada 1930 |
| Wycofanie ze służby |
2 marca 1942 (samozatopiony) |
 Dai-Nippon Teikoku Kaigun
| |
| Nazwa |
P 106 |
| Wejście do służby |
20 kwietnia 1944[1] |
| Wycofanie ze służby |
sierpień 1945 |
| Los okrętu |
zatopiony we wrześniu 1949 jako okręt-cel |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 1316 ts |
| Długość |
98,15 m |
| Szerokość |
9,53 m |
| Zanurzenie |
2,97 m |
| Napęd | |
| 2 turbiny parowe Parsons o mocy 31 000 KM, 3 kotły parowe Yarrow, 2 śruby | |
| Prędkość |
34 węzły |
| Zasięg |
3300 Mm przy 18 w |
| Uzbrojenie | |
| jako Banckert: 4 działa 120 mm Bofors No.5 L/50 (4xI) 1 działo plot 75 mm L/55 4 działa plot 40 mm Vickers (4xI) 4 wkm 12,7 mm plot 6 wyrzutni torped 533 mm (2xIII) 4 mbg (12 bomb głębinowych) | |
| Załoga |
120 |
Hr.Ms. Banckert – holenderski niszczyciel z okresu międzywojennego i II wojny światowej, typu Admiralen. Nosił znak burtowy BK. Służył na wodach Holenderskich Indii Wschodnich, został zatopiony w Surabai 2 marca 1942. Podniesiony przez Japończyków, miał być wcielony do służby jako okręt patrolowy P 106, lecz nie osiągnął gotowości. Po wojnie zatopiony jako okręt-cel.
Budowa i opis[edytuj | edytuj kod]
„Banckert” należał do standardowych holenderskich niszczycieli z okresu międzywojennego, budowanych według projektu brytyjskiego i określanych jako typ Admiralen (admirałowie). Był jedną z czterech jednostek drugiej zmodyfikowanej serii typu Admiralen, określanej też jako typ Van Galen. Budowany był w stoczni Burgerhout's Scheepswerf en Machinefabriek w Rotterdamie[2]. Położenie stępki miało miejsce 15 sierpnia 1928 (wraz z bliźniaczym „Van Nes”), wodowanie 14 listopada 1929, a okręt wszedł do służby 14 listopada 1930 roku[2][3]. Nazwa okrętu pochodziła od kilku holenderskich oficerów marynarki, w tym admirała Adriaena Banckerta (1615–1684).
Okręty typu Admiralen były typowymi niszczycielami średniej wielkości okresu międzywojennego. Ich kadłub miał podniesiony pokład dziobowy na ok. 1/3 długości, sylwetka była dwukominowa. Uzbrojenie główne drugiej serii składało się z 4 pojedynczych dział kalibru 120 mm Bofors L/50 No.5, umieszczonych po dwa na dziobie i rufie w superpozycji[4]. Uzbrojenie przeciwlotnicze średniego kalibru składało się z jednego działa 75 mm na śródokręciu, między kominami. W drugiej serii wzmocniono uzbrojenie małokalibrowe, które stanowiły 4 działka automatyczne 40 mm Vickers i 4 wkm-y 12,7 mm Browning. Uzbrojenie torpedowe, przeciętne dla tej klasy okrętów, stanowiło sześć wyrzutni torped kalibru 533 mm w dwóch potrójnych aparatach. Uzbrojenie przeciw okrętom podwodnym stanowiły 4 miotacze bomb głębinowych, z zapasem 3 bomb na każdy[5]. Unikalną cechą wśród okrętów tej klasy była możliwość przenoszenia wodnosamolotu zwiadowczego Fokker C.VII-W, stawianego na wodę za pomocą dźwigu, jednakże przenoszenie go nie było praktyczne i do początku wojny wodnosamoloty zdjęto[4].
Napęd niszczycieli stanowiły 2 turbiny parowe systemu Parsonsa o mocy 31 000 KM, umieszczone we wspólnej maszynowni, napędzające 2 śruby. Zasilane były w parę przez 3 kotły parowe Yarrow, umieszczone w dwóch kotłowniach. Prędkość maksymalna wynosiła 34 węzły (podczas prób, przy przeciążaniu siłowni, niszczyciel "Piet Hein" osiągnął 36,1 w)[5].
Służba[edytuj | edytuj kod]
Po wejściu do służby, „Banckert” służył początkowo na wodach Holandii. 14 grudnia 1933 r. wypłynął wraz z niszczycielem „Van Nes” w celu przebazowania do Holenderskich Indii Wschodnich, płynąc przez Kanał Sueski i 25 stycznia 1934 dotarł na miejsce, do Sabangu. Do wybuchu II wojny światowej operował na wodach Holenderskich Indii Wschodnich[2].
Po niemieckim ataku na Holandię w maju 1940, skutkującym przystąpieniem jej do wojny, „Banckert” brał udział w eskortowaniu alianckich transportów na Oceanie Indyjskim. Po przystąpieniu Japonii do wojny w grudniu 1941 i jej ataku na wyspy Archipelagu Malajskiego, działał głównie na Morzu Jawajskim. W składzie międzynarodowych alianckich sił ABDA wziął udział w akcji przeciw japońskim siłom desantowym pod Palembangiem 14/15 lutego 1942, podczas której nie doszło do przechwycenia Japończyków, a zespół był atakowany nieskutecznie 15 lutego przez japońskie lotnictwo, co spowodowało przerwanie akcji[2].
24 lutego 1942 r. podczas tankowania paliwa w Surabai „Banckert” został uszkodzony japońską bombą lotniczą, która wybuchła obok jego rufy[2]. Został wprowadzony tego samego dnia do doku w Surabai w celu napraw, lecz 28 lutego został ponownie uszkodzony w doku przez japońskie lotnictwo. W związku z postępami wojsk japońskich, 2 marca 1942 r. okręt został samozatopiony, przy tym wysadzono bramę doku[2].
W późniejszym czasie „Banckert” został podniesiony przez Japończyków, którzy rozpoczęli długo trwający remont okrętu. 20 kwietnia 1944 r. wszedł w skład Cesarskiej Marynarki Japonii jako okręt patrolowy P nr 106, ale mimo to nie ukończono jego remontu[1] (niektóre publikacje podają numer 16[4]). W nowej roli miał mieć uzbrojenie składające się z dwóch dział przeciwlotniczych kalibru 76,2 mm (nominalnie 8 cm[6]), 12 działek przeciwlotniczych 25 mm Typ 96 i 24 bomb głębinowych oraz miał przenosić dwa kutry desantowe Daihatsu[7]. Maszyny były zdolne do rozwijania prędkości 26 w[1]. W sierpniu 1945 po wyzwoleniu Surabai został odnaleziony i przejęty przez marynarkę holenderską, jednakże nie przywrócono go do służby i został zatopiony jako okręt-cel w cieśninie Madura we wrześniu 1949 roku[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c H. Jentschura i in., Warships... s.195
- ↑ a b c d e f g S. Brzeziński, Holenderskie..., ss.29-30
- ↑ M.J. Whitley: Zerstörer im Zweiten Welkrieg, Motorbuch Verlag: Stuttgart, 1997, ISBN 3-613-01426-2 (niem.), ss.216-217
- ↑ a b c S. Patianin, M. Barabanow, Korabli...
- ↑ a b S. Brzeziński, Holenderskie..., ss.4-10
- ↑ H. Jentschura i in., Warships... s.11
- ↑ Hiroshi Nishida: PB-106 patrol boat [dostęp 6-5-2013]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Sławomir Brzeziński: Holenderskie niszczyciele typu Evertsen & Van Galen. BS: Wyszków, 2001. ISBN 83-87918-19-9
- S.W. Patianin, M.S. Barabanow (С.В. Патянин, М.С. Барабанов): Korabli Wtoroj mirowoj wojny – WMS Niderlandow i małych stran Zapadniej Jewropy (Корабли Второй мировой войны. ВМС Нидерландов и малых стран Западной Европы), seria Morskaja Kampanija 2/2006 (ros.)
- Hansgeorg Jentschura, Warships of the Imperial Japanese Navy, 1869-1945, Dieter Jung, Peter Mickel, Annapolis: Naval Institute Press, 1977, ISBN 0-87021-893-X, OCLC 3273325 (ang.).