Batalion AK „Miłosz”

Gmach Gimnazjum im. Królowej Jadwigi zdobyty przez Batalion „Miłosz”

Tablica upamiętniająca żołnierzy batalionu AK „Miłosz” na ścianie budynku YMCA przy ul. Marii Konopnickiej 6

Kamień pamiątkowy u zbiegu ulic Marii Konopnickiej i Bolesława Prusa

Batalion AK „Miłosz” – pododdział Armii Krajowej walczący w powstaniu warszawskim.

Historia

Batalion utworzono z ochotniczego kilkunastoosobowego oddziału bojowego por. Kazimierza Leskiego ps. „Bradl”. 3 sierpnia do oddziału dołączyła skierowana przez dowódcę Rejonu 2 rtm. Władysława Abramowicza „Litwina”, grupa oficerów Wydziału Artylerii Komendy Głównej AK z ppłk. Janem Szczurek-Cergowskim „Sławborem”.

Batalion w pełni zorganizowany został pod 20 sierpnia 1944. Walczył w Śródmieściu w rejonie placu Trzech Krzyży i Al. Jerozolimskich. Oddział zdobył Gimnazjum im. Królowej Jadwigi i Szpital Świętego Łazarza. Jego liczebność powiększała się dzięki ochotnikom. Liczył ok. 1000 żołnierzy. Dowódcą batalionu był mjr Stefan Jastrzębski ps. „Miłosz”.

2 września żołnierze batalionu „Miłosz” zdobyli gmach YMCA mieszczący się na ul. Konopnickiej 6. Pozostał on w rękach powstańców do końca walk.

Batalion stracił w powstaniu ok. 70 żołnierzy.

Skład

Dowództwo

• dowódca batalionu – mjr Stefan Jastrzębski "Miłosz";
• oficer sztabu rtm. Zygmunt Falkowski "Topór";
• szef łączności – st. sierż. Krystyna Jastrzębska "Krystyna";

Oddziały

• 1 kompania "Bradla" – dowódca ppor./kpt. Kazimierz Leski "Bradl";
  • 1 pluton "Truka" – dowódca por. Kurt Tomala "Truk";
  • 2 pluton "Bończy" – por. Edward Filip-Krzyżanowski "Pantera" (zg. 9 sierpnia); por. Mieczysław Gawdzik "Bończa" (od 10 sierpnia);
  • 3 pluton "Pieprza" – por. Władysław Sokulski "Pieprz";
  • pluton broni ciężkiej "Ptaszyńskiego" – por.Witold Pawłowski "Ptaszyński";
  • patrol sanitarny i łączność kompanii – Barbara Paczyńska "Marta"; (zginęła 2 września); Maria Gozdalska-Bełkowska "Misia-Kasia";
• 2. kompania „Ziuka” – dowódca por. art. Józef Roman „Ziuk”
  • 1 pluton "Kulawego" – por. Edward Ładkowski "Kulawy" (z VI Batalionu OW PPS);
  • 2 pluton – por. Waręski, następnie ppor. Mariusz Agnieża "Mariusz";
  • 3 pluton – ppor Walenty Mironow "Mir";
• 3. kompania "Redy" – dowódca kpt. Franciszek Miszczak "Reda" (ciężko ranny we wrześniu), ppłk. Andrzej Rzewuski "Wojmir";
  • 1 pluton "Kłosa" – dowódca ppor. Mieczysław Kostanecki "Kłos";
  • 2 pluton "Mundka" – dowódca ppor. Wiesław Jabłoński, następnie st. sierż. Edmund Malinowski "Mundek"; (pluton głuchoniemych);
  • 3 pluton "Kilofa" – ppor. Jan Nizowicz "Kilof" (zg. 2 września), ppor.Józef Kopiczyński "Katoda" (zg. 13 września).

Upamiętnienie

• 8 września 1984 na frontowej ścianie gmachu YMCA odsłonięto tablicę pamiątkową.
• U zbiegu ulic Frascati i Marii Konopnickiej znajduje się Skwer Batalionu AK „Miłosz” z kamieniem pamiątkowym. Nazwa skweru została nadana w czerwcu 1997.

Bibliografia

• Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, Tom I, Warszawa 2005 ISBN 83-11-09261-3
• KazimierzK. Leski KazimierzK., Życie niewłaściwie urozmaicone, t. 2, Gdańsk: Oficyna Wydawnicza Finna, 2009, ISBN 978-83-89929-56-3, OCLC 750952577 .brak strony (książka)