Bazylika Czterech Koronatów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bazylika Czterech Koronowanych Świętych
Basilica dei Santi Quattro Coronati
Kościół tytularny
Ilustracja
Bazylika Czterech Koronowanych Świętych
Państwo

 Włochy

Miejscowość

Rzym
Piazza dei Santi Quattro Coronati 20

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Najświętszego Zbawiciela, św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty na Lateranie[1]

Bazylika mniejsza

od niepamiętnych czasów

Wezwanie

Czterech Koronatów

Wspomnienie liturgiczne

8 listopada[2]

Położenie na mapie Rzymu
Mapa konturowa Rzymu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika Czterech Koronowanych Świętych”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika Czterech Koronowanych Świętych”
Położenie na mapie Lacjum
Mapa konturowa Lacjum, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bazylika Czterech Koronowanych Świętych”
Ziemia41°53′18″N 12°29′54″E/41,888333 12,498333
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Bazylika Czterech Koronowanych Świętych (wł. Basilica dei Santi Quattro Coronati) – kościół tytularny w Rzymie.

Świątynia ta jest kościołem rektoralnym parafii Najświętszego Zbawiciela, św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty na Lateranie oraz kościołem tytularnym, mającym również rangę bazyliki mniejszej[1]. Jest też kościołem stacyjnym z czwartego poniedziałku Wielkiego Postu.

Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]

Bazylika znajduje się w XIX Rione Rzymu – Celio przy Piazza dei Santi Quattro Coronati 20[1]. Położona pomiędzy Koloseum a bazyliką św. Jana na Lateranie.

Patroni[edytuj | edytuj kod]

Bazylika upamiętnia czterech żołnierzy i pięciu rzeźbiarzy, którzy nie chcieli wyrzec się religii chrześcijańskiej i odmówili złożenia ofiary bogu sztuki lekarskiej Asklepiosowi. Z tego powodu zostali skazani na śmierć przez cesarza Dioklecjana.

Śmierć męczenników przedstawiona została na XVII-wiecznym fresku znajdującym się w apsydzie kościoła.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy kościół zbudowany został w IV lub V wieku. Pierwszą renowację przeprowadził papież Leon IV w IX wieku. Zniszczony podczas najazdu normańskiego w XI wieku został odbudowany przez papieża Paschalisa II na początku XII wieku – konsekrowany 20 stycznia 1116. Odbudowany kościół był mniejszy od poprzednika – m.in. pierwsze cztery przęsła dawnej bazyliki przekształcono w dziedziniec, a nawy boczne zabudowano i przekształcono w pomieszczenia mieszkalne klasztoru i pałacu kardynała[2] W XIII wieku pałac kardynała został przekształcony w twierdzę, również bazylika została ufortyfikowana.[2] W latach 1912-1914 bazylika została odnowiona, prace nadzorował Antonio Muñoz.[3]

Architektura i sztuka[edytuj | edytuj kod]

Przed bazyliką znajdują się dwa dziedzińce: pierwszy, będący atrium bazyliki z czasów Leona IV i drugi, powstały podczas odbudowy bazyliki za Paschalisa II w miejscu końca nawy.[2]

Bazylika
Apsyda bazyliki
Pierwszy dziedziniec
Drugi dziedziniec − wejście do bazyliki

Bazylika jest trzynawowa, z transeptem i apsydą.[2] Apsyda jest nieproporcjonalnie duża w stosunku do pozostałej części kościoła, wiąże się to z faktem, że bazylika została odbudowana mniejsza od wcześniejszej budowli, natomiast sama apsyda pochodzi ze starego kościoła.[2] U góry, wzdłuż naw bocznych ciągną się matronea (galerie dla kobiet).[2] Posadzka cosmatesca została wykonana przez mistrza Pawła w 1084 roku.[2]

Wnętrze bazyliki
Matroneum
Podłoga, cosmatesca z 1084 r.

Konchę apsydy zdobi fresk Chwały nieba, na którym Trója Święta jest adorowana przez Matkę Bożą, św. Jana Chrzciciela oraz licznych aniołów i świętych.[2] Poniżej freski w dwóch rejestrach (siedem paneli na dole i cztery u góry) przedstawiają sceny z legendy o męczeństwie Czterech Koronowanych Męczenników.[2] Malowidła w apsydzie wykonał w 1630 roku Giovanni da San Giovanni.[2]

Apsyda
Koncha apsydy
Męczeństwo Czterech Koronatów, freski w apsydzie

Jeden z ołtarzy bocznych poświęcony jest św. Sebastianowi, przechowywana jest tutaj relikwia jego głowy.[2] W ołtarzu znajduje się obraz autorstwa Giovanniego Baglione, przedstawiający święte Irenę i Lucynę opatrujące rany św. Sebastiana.[2]

Kardynałowie prezbiterzy[edytuj | edytuj kod]

Bazylika Czterech Koronatów jest jednym z kościołów tytularnych nadawanych kardynałom-prezbiterom (Titulus Sanctorum Quattuor Coronatorum)[4].

Pierwszym znanym kardynałem kościoła Ss. IV Coronati był Fortunat, który sygnował dokumenty synodu rzymskiego w 595 roku. Udokumentowana, pełna lista jego następców jest znana dopiero od pontyfikatu Grzegorza VII (1073-85)[5]:

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Chiesa rettoria santi Quattro Coronati al Laterano w serwisie Diocesi di Roma. [dostęp 2018-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-01)]. (wł.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m Santi Quattro Coronati na Churches of Rome. [dostęp 2018-11-30]. (ang.).
  3. ↑ Legendarne wzgórza Rzymu – Celius na Zagubieni w Rzymie. [dostęp 2018-11-30].
  4. ↑ Bazylika Czterech Koronatów [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2018-11-30] (ang.).
  5. ↑ Źródła do listy: H.W. Klewitz, Reformpapsttum und Kardinalskolleg, Darmstadt 1957 (XI/XII wiek); K. Eubel Hierarchia Catholica, vol. I-IV, 1913 (XIII-XVI wiek); S. Miranda, Titulus SS. IV Coronati (od XVI wieku do dzisiaj)

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bazylika_Czterech_Koronatów&oldid=73454918”