Beipiaozaur

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Beipiaozaur
Beipiaosaurus
Xu, Tang & Wang, 1999
Okres istnienia: 125 mln lat temu
125/125
125/125
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

teropody

Infrarząd

tetanury

(bez rangi) celurozaury
Nadrodzina

terizinozauroidy

Rodzaj

beipiaozaur

Gatunki

B. inexpectus Xu et al., 1999

Beipiaozaur (Beipiaosaurus) – rodzaj teropoda z grupy celurozaurów, bazalnego przedstawiciela nadrodziny terizinozauroidów (Therizinosauroidea). Jego nazwa oznacza „jaszczur z Beipiao”.

Żył w epoce wczesnej kredy (ok. 125 mln lat temu) na terenach dzisiejszej Azji. Jego szczątki znaleziono w prowincji Liaoning w Chinach.

Beipiaozaur był jednym z większych pierzastych dinozaurów. Mierzył około 2,2 m długości, 88 cm wysokości w biodrze i ważył około 85 kg. Szczególnie dobrze rozwinięte pióra miał na kończynach przednich. Miał wielkie palce, zakończone pazurami w kształcie kosy, przypominające palce innych przedstawicieli terizinozauroidów. Prawdopodobnie odżywiał się roślinami, a wielkimi pazurami naginał gałęzie drzew. Długość należącej do okazu holotypowego kości zębowej wynosi 65% długości kości udowej; wskazuje to, że w porównaniu z innymi terizinozauroidami beipiaozaur miał proporcjonalnie większą czaszkę[1]. Wraz z kością zębową okazu holotypowego zachowały się zęby przypominające kształtem zęby protarcheopteryksa; autorzy opisu beipiaozaura na podstawie liczby zachowanych zębodołów w kości zębowej szacują, że miał on ponad 37 zębów[1]. Inne terizinozauroidy miały zęby zbliżone kształtem do zębów prozauropodów, co w połączeniu z cechami charakterystycznymi dla dinozaurów ptasiomiednicznych powodowało trudności w klasyfikowaniu terizinozauroidów. Odkrycie śladów piór u Beipiaosaurus dowiodło jednak, że terizinozauroidy były nieptasimi teropodami. Xu i współpracownicy (1999) sugerują, że pióra Beipiaosaurus są formą pośrednią pomiędzy piórami Sinosauropteryx a ptasimi[1]. W 2008 odkryto skamieniałości dwóch osobników, znacznie bardziej kompletne i lepiej zachowane niż holotyp[2]. Li i in. 2014 porównali kolor i kształt melanosomów w 181 zachowanych okazach zwierząt, 13 okazach kopalnych (w tym Beipiaosaurus ) i wcześniejsze dane dotyczące różnorodności melanosomów za pomocą skaningowych mikroskopów elektronowych . Odkryli, że kolor u dinozaurów wydaje się być nieco związany z ich fizjologią. Podczas gdy niektóre gatunki żywych gadów (jaszczurki lub krokodyle, które są ektotermiczne ) mają mniejszą różnorodność kształtu melanosomów i ciemniejszych zakresów kolorów, niektóre maniraptorany, ptaki i ssaki (które są endotermiczne ) mają zwiększoną różnorodność kształtów melanosomów i żywsze kolory . Badany okaz Beipaosaurus, BMNHC PH000911, zachowuje odciski piór, które znajdują się w okolicy szyi. Są one nitkowate / rzadkie w strukturze, a pobrane melanosomy miały kształt kuli i wywnioskowano, że miały brązowawe zabarwienie, takie jak u współczesnych gadów, które mieszczą się w zakresie ciemnobrązowego zabarwienia[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Xu X., Tang Z-L., Wang X-L.. A therizinosauroid dinosaur with integumentary structures from China. „Nature”. 399, s. 350–354, 1999. DOI: 10.1038/20670. (ang.). 
  2. Xu X., Zheng X., You H.. A new feather type in a nonavian theropod and the early evolution of feathers. „Proceedings of the National Academy of Sciences”. 106 (3), s. 322–834, 2009. DOI: 10.1073/pnas.0810055106. (ang.). 
  3. Quanguo Li i inni, Melanosome evolution indicates a key physiological shift within feathered dinosaurs, „Nature”, 507 (7492), 2014, s. 350–353, DOI10.1038/nature12973, ISSN 0028-0836 (ang.).