Beniamin Torbe
| Data i miejsce urodzenia |
6 listopada 1858 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 lutego 1931 |
| Narodowość |
polska |
| Praca | |
| Styl | |
Beniamin Torbe (ur. 6 listopada 1858 w Krakowie[1], zm. 10 lutego 1931 tamże[2]) – polski architekt żydowskiego pochodzenia, działający w Krakowie. Zaprojektował ponad 100 krakowskich kamienic.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Salomona oraz Blumy Gintel Hoffmann[1]. Pobierał nauki na Bauschule w Wiedniu, którą ukończył w 1888[1]. W 1889 otrzymał koncesję budowniczego w Krakowie[1]. W okresie międzywojennym Torbe był jednym z najpopularniejszych architektów w Krakowie[3]. Projektował i budował przede wszystkim kamienice czynszowe dla żydowskich przedsiębiorców, takich jak Chaim Berek Zucker czy Salomon Ritterman[3]. Był członkiem Krakowskiego Towarzystwa Technicznego i Stowarzyszenia Izraelitów Postępowych[2]. Pochowany został na cmentarzu przy ul. Miodowej[2].
Dzieła[edytuj | edytuj kod]
- 1891 – kamienica przy ulicy Pańskiej (obecnie Marii Skłodowskiej-Curie) 4
- 1892 – kamienica przy ulicy Zwierzynieckiej 34
- 1892 – przebudowa kamienicy przy placu Szczepańskim 7 w Krakowie
- 1893–1894 – przebudowa synagogi Tempel w Krakowie
- 1896–1897 – kamienica przy ulicy Karmelickiej 48 w Krakowie
- 1903–1906 – secesyjna kamienica przy ulicy Piłsudskiego 9 w Krakowie
- 1905 – niezrealizowany projekt przebudowy Mykwy Wielkiej w Krakowie na siedzibę zarządu Gminy Żydowskiej oraz łaźni
- 1905 – kamienica przy ulicy Michałowskiego 6 w Krakowie
- 1905 – kamienica przy ulicy Brzozowej 14 w Krakowie
- 1906-1907 – kamienica przy ulicy Krupniczej 3 w Krakowie
- 1907 – synagoga Chany i Abrahama Lednitzerów w Krakowie
- 1908 – kamienica przy ulicy Dietla 31 w Krakowie
- 1909 - kamienica przy ulicy Dietla 15 w Krakowie
- 1908–1909 – kamienica przy ulicy Bocheńskiej 7 w Krakowie
- 1909–1910 – kamienice przy ulicy Sarego 21, 23 i 25 w Krakowie
- 1909–1911 – kamienica przy ulicy Mogilskiej 8 w Krakowie
- 1910–1911 – kamienica przy ulicy Konarskiego 13 w Krakowie
- 1911 – kamienica przy ulicy Lubomirskiego 37 w Krakowie
- 1912 – Willa Sylwan przy ulicy Powroźniczej 6 w Krakowie
- 1913 – kamienica przy ulicy Szlak 3 w Krakowie
-
Kamienica (1893),
Kraków, ul. Rakowicka 12 -
Kamienica czynszowa (1905)
Kraków ul. Dietla 97 (ul. Wrzesińska 1) -
Kamienica (1903–1906),
Kraków, ul. Piłsudskiego 9 -
Kamienica (1892),
Kraków, ul. Starowiślna 36 -
Kamienica (1899),
Kraków, ul. Starowiślna 44 -
Kamienica (1895–1899),
Kraków, ul. Westerplatte 3 -
Kamienica (1909),
Kraków, ul. Lubicz 24 -
Kamienica (1902),
Kraków, ul. Jabłonowskich 5 -
Kamienica (1900),
Kraków, ul. Jabłonowskich 6 -
Kamienica (1906),
Kraków, ul. Krupnicza 3 -
Kamienica (1907),
Kraków, ul. Krakowska 30 -
Kamienica (1908–1909),
Kraków, ul. Dietla 15 -
Kamienica (1905),
Kraków, ul. Grabowskiego 5 -
Kamienica (1899–1900),
Kraków, ul. Michałowskiego 8–10 -
Kamienica (1909),
Kraków, ul. Lubicz 26 -
Kamienica (1905–1911),
Kraków, ul. Koletek 3 -
Willa Sylwan (1912),
Kraków, ul. Powroźnicza 6
,_12_Rakowicka_street,_Krakow,_Poland.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Zbroja 2023 ↓, s. 243.
- ↑ a b c Zbroja 2023 ↓, s. 245.
- ↑ a b Zbroja 2023 ↓, s. 244.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Barbara Zbroja: Miasto umarłych: Architektura publiczna Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Krakowie w latach 1868-1939. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2005. ISBN 83-7318-619-0.
- Praca zbiorowa, red. prowadz. Joanna Czaj-Waluś Zabytki architektury i budownictwa w Polsce – Kraków, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa 2007, ISBN 83-922906-8-2
- Barbara Zbroja, Leksykon architektów i budowniczych pochodzenia żydowskiego w Krakowie w latach 1868-1939, Kraków: Wysoki Zamek, 2023, ISBN 978-83-966500-2-3.